Lewis & Short

No entries found. Showing closest matches:

* stăbĭlīmen, ĭnis, n. [stabilio], a stay, support, stabiliment: regni stabilimen, Att. ap. Cic. poët. N. D. 3, 26, 68 (Fragm. Trag. v. 210 Rib.).

stăbĭlīmentum, i, n. [stabilio], a stay, support, stabiliment (very rare; not in Cic.).

  1. I. Lit.: haec sunt ventris stabilimenta, pane et assa bubula, Poclum grande, Plaut. Curc. 2, 3, 88: favorum, Plin. 11, 7, 6, § 16.
  2. * II. Trop.: Sicilia et Sardinia stabilimenta bellorum, Val. Max. 7, 6, 1 fin.

stăbĭlĭo, īvi, ītum (sync. imperf. stabilibat, Enn. Ann. 44), 4, v. a. [stabilis], to make firm, steadfast, or stable; to fix, stay, establish (class.; esp. in the trop. sense).

  1. I. Lit.: semita nulla pedem stabilibat, Enn. ap. Cic. Div. 1, 20, 40 (Ann. v. 44 Vahl.): eo stabilita magis sunt, Lucr. 3, 202; cf.: confirmandi et stabiliendi causā singuli ab infimo solo pedes terrā exculcabantur, * Caes. B. G. 7, 73: vineas, Col. 4, 33, 1: loligini pedes duo, quibus se velut ancoris stabiliunt, Plin. 9, 28, 44, § 83.
  2. II. Trop.: regni stabilita scamna solumque, Enn. ap. Cic. Div. 1, 48 fin. (Ann. v. 99 Vahl.): alicui regnum suom, Plaut. Am. 1, 1, 39; cf.: libertatem civibus, Att. ap. Cic. Sest. 58, 123: rem publicam (opp. evertere), Cic. Fin. 4, 24, 65; so, rem publicam, id. Sest. 68, 143: leges, id. Leg. 1, 23, 62: nisi haec urbs stabilita tuis consiliis erit, id. Marcell. 9, 29: matrimonia firmiter, id. Rep. 6, 2, 2: pacem, concordiam, Pseud.-Sall. Rep. Ordin. 1 fin. (p. 267 Gerl.): res Capuae stabilitas Romana disciplina, Liv. 9, 20: nomen equestre in consulatu (Cicero), Plin. 33, 2, 8, § 34: (aegrum) ad retinendam patientiam, to strengthen, fortify him, Gell. 12, 5, 3.

stăbĭlis, e, adj. [sto, prop. where one can stand; hence, pregn.], that stands firm; firm, steadfast, steady, stable (class.; esp. in the trop. sense; syn.: firmus, constans).

  1. I. Lit.: via plana et stabilis (opp. praeceps et lubrica), Cic. Fl. 42, 105: locus ad insistendum, Liv. 44, 5, 10: solum, id. 44, 9, 7: stabulum, Plaut. Aul. 2, 2, 56: domus, id. Merc. 3, 4, 68: medio sedet insula ponto, Ov. F. 4, 303: per stabilem ratem tamquam viam, Liv. 21, 28, 8: elephanti pondere ipso stabiles, id. 21, 28, 12: stabilior Romanus erat, was more firm, stood his ground better, id. 44, 35, 19; cf.: stabili gradu impetum hostium excipere, id. 6, 12, 8; Tac. H. 2, 35; cf.: Romani stabili pugnae assueti, Liv. 28, 2, 7: pugna, id. 31, 35, 6: acies, id. 30, 11, 9: proelium, Tac. A. 2, 21: quae domus tam stabilis, quae tam firma civitas est, quae? etc., Cic. Lael. 7, 23: stabilis pulsus, a steady pulse, Plin. 11, 37, 89, § 219: venae aquarum, steadily flowing, id. 30, 3, 28, § 48.
  2. II. Trop., firm, enduring, durable, stable; immutable, unwavering; steadfast, intrepid (syn.: firmus, constans, certus): fundamentum, Lucr. 5, 1121: amici firmi et stabiles et constantes, Cic. Lael. 17, 62: stabilem se in amicitiā praestare, id. ib. 17, 64: stabile et fixum et permanens bonum, id. Tusc. 5, 14, 40: decretum stabile, fixum, ratum, id. Ac. 2, 9, 27: stabilis certaque sententia (opp. errans et vaga), id. N. D. 2, 1, 2: urbs sedem stabilem non habebit, id. Marcell. 9, 29: matrimonium stabile et certum, id. Phil. 2, 18, 44: stabilis et certa possessio, id. Lael. 15, 55: praecepta firma, stabilia, id. Off. 1, 2, 6: opinio, id. N. D. 2, 2, 5: oratio stabilis ac non mutata, id. Mil. 34, 92: nihil est tam ad diuturnitatem memoriae stabile quam, etc., id. de Or. 1, 28, 129: animus stabilis amicis, id. Inv. 1, 30, 47: virtus, Quae maneat stabili cum fugit illa (Fortuna) pede, Ov. Tr. 5, 14, 30.
    Of springs: aquae certae, stabilesque et salubres, unfailing, perennial, Plin. 31, 3, 28, § 48: eam (summam voluptatem) tum adesse, cum dolor omnis absit: eam stabilem appellas (opp. in motu), i. e. a fixed state or condition, Cic. Fin. 2, 23, 75.
    Of feet, syllables, etc., in verse: spondei, Hor. A. P. 256; so, pedes, dochmius, syllabae, etc., Quint. 9, 4, 97 sq.: stabilia probant, i. e. consisting of such feet, etc., id. 9, 4, 116.
    Comp.: imperium stabilius, Ter. Ad. 1, 1, 41.
    Sup.: quaestus stabilissimus, Cato, R. R. praef. fin.
        1. * b. Stabile est, with subject-clause, like certum est, it is settled, it is decided: profecto stabile’st, me patri aurum reddere, Plaut. Bacch. 3, 4, 25.
          Hence, adv.: stăbĭlĭter (acc. to I.), firmly, durably, permanently (very rare): includatur tympanum, Vitr. 10, 14.
          Comp.: fundare molem, Suet. Claud. 20.

stăbĭlĭtas, ātis, f. [stabilis], a standing fast or firm, steadfastness, firmness, durability, immovability, stability (class.).

  1. I. Lit.: ita mobilitatem equitum, stabilitatem peditum in proeliis praestant, * Caes. B. G. 4, 33: stirpes stabilitatem dant iis, quae sustinent, Cic. N. D. 2, 47, 120: dentium, Plin. 23, 3, 37, § 74.
  2. II. Trop.: qui poterit aut corporis firmitate aut fortunae stabilitate confidere? Cic. Tusc. 5, 14, 40: benevolentiam non stabilitate et constantiā judicare, id. Off. 1, 15, 47; so (with constantia) id. Lael. 18, 65: stabilitas amicitiae confirmari potest, cum, etc., id. ib. 22, 82; cf. id. Fin. 1, 20, 66: hae sunt sententiae, quae stabilitatis aliquid habeant, id. Tusc. 5, 30, 85.

stăbĭlĭter, adv., v. stabilis fin.

stăbĭlītor, ōris, m. [stabilio], an establisher (post-Aug.): Deus, quod stant beneficio ejus omnia, stator stabilitorque est, Sen. Ben. 4, 7, 2.