No entries found. Showing closest matches:
vĕrēcundē, adv., v. verecundus, II. α.
vĕrēcundĭa, ae, f. [verecundus], the natural feeling of shame, by whatever cause produced, shamefacedness, bashfulness, shyness, coyness, modesty, etc.
- I. In gen. (class.; syn.: pudicitia, castitas, pudor).
- A. Absol.: nec vero tam metu poenāque terrentur, quae est constituta legibus, quam verecundiā, quam natura homini dedit quasi quendam vituperationis non injustae timorem, Cic. Rep. 5, 4, 6: homo solum animal natum pudoris ac verecundiae particeps, id. Fin. 4, 7, 18: scenicorum mos tantam habet veteri disciplina verecundiam, ut in scaenam sine subligaculo prodeat nemo, id. Off. 1, 35, 129; id. Rep. 4, 4, 4: magnam habet vim disciplina verecundiae, id. ib. 4, 6, 6: justitiae partes sunt non violare homines; verecundiae non offendere, id. Off. 1, 28, 99; cf. id. Lael. 22, 82: Caesar meam in rogando verecundiam objurgavit, id. Q. Fr. 3, 1, 3, § 10: tironis, id. Att. 8, 6, 3: homo timidus, virginali verecundiā, id. Quint. 11, 39; so, virginalis, Suet. Vit. Pers.: fuit sponsa tua apud me eādem, quā apud parentis suos, verecundiā, Liv. 26, 50, 6: verecundia nostra adversus regem nobis obstat, id. 37, 54, 7: nova nupta verecundiā notabilis, Plin. 35, 10, 36, § 78: verecundia oris, bashful redness, blushing, Suet. Dom. 18.
- B. With gen. obj.
- (α) With gen. rei: turpitudinis verecundia, dread of wrong-doing, Cic. Tusc. 5, 26, 74: negandi, id. Or. 71, 238; Quint. prooem. § 3: respondendi, id. 3, 5, 15: hujus sermonis, Liv. 26, 50, 4.
- (β) With gen. personae (not freq. till after the Aug. period): quando nec ordinis hujus ulla, nec reipublicae est verecundia, respect for, reverence, Liv. 4, 45, 8: parentis, vitrici, deorum, id. 39, 11, 2: ne auctorem ponam, verecundia ipsius facit, Quint. 6, 3, 64: majestatis magistratuum, Liv. 2, 36, 3: aetatis, id. 1, 6, 4; cf. id. 1, 3, 10: legum, id. 10, 13, 8.
Transf.: quidam ita sunt receptae auctoritatis ac notae verecundiae, ut, etc., i. e. of known venerableness, Quint. 6, 3, 33.
- II. In partic., with an implication of censure.
- 1. Over-shyness, bashfulness, sheepishness, timidity (post-Aug.): verecundia vitium quidem sed amabile et quae virtutes facillime generet … quae (verecundia) est timor quidam reducens animum ab iis, quae facienda sunt … Optima est autem emendatio verecundiae fiducia, Quint. 12, 5, 2 sq.: patronus timet cognoscentis verecundiam, id. 4, 1, 19: (vox) in metu et verecundiā contracta, id. 11, 3, 64.
- 2. A shame, disgrace: verecundiae erat equitem suo alienoque Marte pugnare, Liv. 3, 62, 9: verecundia Romanos tandem cepit, Saguntum sub hostium potestate esse, etc., a sense of shame, id. 24, 42, 9.
vĕrēcundĭter, adv., v. verecundus fin. β.
vĕrēcundor, āri,
- I. v. dep. n. [verecundus], to feel bashful or ashamed, to be shy or diffident (rare but class.): verecundari neminem apud mensam decet, Plaut. Trin. 2, 4, 77: hi nostri amici verecundantur, capti splendore virtutis, Cic. Fragm. ap. Non. 480, 17: aliquem cunctantem et quasi verecundantem incitare, id. de Or. 3, 9, 36.
With inf.: Sp. Carvilio graviter claudicanti ex vulnere … et ob eam causam verecundanti in publicum prodire, Cic. de Or. 2, 61, 249.
- II. Transf., of things: (manus) probant, admirantur, verecundantur, express shame, Quint. 11, 3, 87.
vĕrēcundus, a, um, adj. [vereor], feeling shame (at any thing good or bad), shamefaced, bashful, shy, coy, modest, diffident, etc.
- I. Lit.: nimis verecunda es (uxor), Plaut. Am. 3, 2, 22: decet verecundum esse adulescentem, id. As. 5, 1, 6: homo non nimis verecundus, Cic. de Or. 2, 88, 361: misi ad te quattuor admonitores non nimis verecundos, id. Fam. 9, 8, 1: innocentes et verecundi, id. Leg. 1, 19, 50: populus, Hor. A. P. 207: saepe verecundum laudasti, id. Ep. 1, 7, 37: Bacchus, moderate, id. C. 1, 27, 3 (cf.: modicus Liber, id. ib. 1, 18, 7): orator in transferendis verecundus et parcus, Cic. Or. 24, 81: vultus, Ov. M. 14, 840: ore loqui, Mart. 8, 1, 2: color, a blush, Hor. Epod. 17, 21: rubor, Ov. M. 1, 484: pudor, id. Tr. 4, 4, 50: verecunda debet esse translatio, Cic. de Or. 3, 41, 165: oratio, Quint. 11, 3, 96: verba, id. 10, 1, 9: causa, id. 4, 5, 19: vita, Ov. Tr. 2, 354.
With subj.clause: transire in diversa subsellia, parum verecundum est, Quint. 11, 3, 133: hoc dicere verecundum est, i. e. I am ashamed, id. 7, 1, 56.
Comp.: verecundior in postulando, Cic. Phil. 14, 5, 11: verecundior in loquendo, id. Fam. 7, 33, 2: partes, i. e. the private parts, Arn. 4, 133: translatio, Quint. 9, 2, 41: confessio, id. 4, 2, 8.
Sup.: Pompejus in appetendis honoribus immodicus, in gerendis verecundissimus, Vell. 2, 33, 3.
- II. Transf., objectively, worthy of reverence, venerable (late Lat.): nomen populi Romani, Amm. 14, 6, 6; cf. id. 21, 16, 11; 30, 8, 4: praetor, Capitol. Ver. 8.
Adv. (acc. to I.), shamefacedly, bashfully, shyly, modestly.
- (α) Form vĕrēcundē, Cic. Fin. 5, 2, 6; id. Brut. 22, 87; Liv. 26, 49, 16.
- * (β) Form vĕrēcundĭter, Pompon. ap. Non. 516, 23.
- b. Comp.: verecundius, Cic. de Or. 1, 37, 171; Quint. 4, 1, 13; 11, 1, 84.