No entries found. Showing closest matches:
Vĕtŭlōnĭa, ae, f., a town of Etruria, Sil. 8, 485.
Hence,
- 1. Vĕtŭlōnĭi, ōrum, m., the inhabitants of Vetulonia, Plin. 2, 103, 106, § 227.
- 2. Vetŭlōnĭenses, ĭum, m., the inhabitants of Vetulonia, Plin. 3, 5, 8, § 52.
vĕtŭlus, a, um, adj. dim. [vetus], little old, old (class.)
- I. Adj.: vetulus, decrepitus senex, Plaut. Merc. 2, 2, 43: gladiator, Cic. Quint. 7, 29: filia, id. Att. 13, 29, 1: equi, id. Lael. 19, 67: arbor (opp. novella), id. Fin. 5, 14, 39: Falernum, Cat. 27, 1: cornix, Hor. C. 4, 13, 25; cf. cadi, Mart. 13, 112, 2 et saep.
- II. Substt.
- A. vĕtŭlus, i, m., a little old man, Plaut. Ep. 2, 2, 4.
Jocularly: mi vetule, my little old fellow, Cic. Fam. 7, 16, 1.
- B. vĕtŭla, ae, f., a little old woman, Plaut. Most. 1, 3, 118; Juv. 6, 241; Mart. 8, 79, 1.
Veturĭus, i, m.; Veturĭa, ae, f., the name of a Roman gens.
- 1. L. Veturius Philo, a consul 548 A.U.C., Cic. Brut. 14, 57.
- 2. T. Veturius Calvinus, a consul 433 A.U.C., Cic. Off. 3, 30, 109; id. Sen. 12, 41; Liv. 3, 8, 2.
Fem.: Veturia, the mother of Coriolanus, Liv. 2, 40, 1.
vĕtus, ĕris (ante-class. collat. form of the nom. sing. vĕter, Enn. and Att. ap. Prisc. p. 607 P.; cf. Varr. L. L. 6, § 2 Müll.; abl. regularly, vetere; but veteri, Juv. 6, 121; Stat. Th. 1, 360; 11, 582; 13, 374; comp. class. vetustior; archaic form veterior), adj. [Sanscr. vatsas, year; Gr. ἔτος, ϝετος].
- I. Adj.
- A. Old (opp. young), aged: Acherunticus senex, vetus, decrepitus, Plaut. Merc. 2, 2, 20: novus amator, vetus puer, id. ib. 5, 4, 15: poëta, Ter. Heaut. prol. 22: veteres ac moris antiqui memores, Liv. 42, 27, 4: veteres et sancti viri, Sall. H. 2, 23, 5 Dietsch: parentes, Verg. A. 5, 576: pecudes, Varr. R. R. 2, 11, 2: gallinae, Plin. 10, 53, 74, § 146; Col. 8, 5, 14: laurus, Verg. A. 2, 513: caput, Tib. 1, 8, 42.
- B. Old (opp. new), of long standing: quam veterrumu’st, tam homini optimu’st amicus, Plaut. Truc. 1, 2, 71: maceria, id. ib. 2, 2, 50: Antemna veterior est Romā, Cato ap. Prisc. p. 716 P. (Orig. 1, fr. 25): quod si veteris contumeliae oblivisci vellet; num etiam recentium injuriarum memoriam deponere posse? Caes. B. G. 1, 14: invidia et infamia non recens, sed vetus ac diuturna, Cic. Verr. 1, 2, 5: vetus atque usitata exceptio, id. de Or. 1, 37, 168: sphaerae illius vetus esse inventum, id. Rep. 1, 14, 22: amici veteres (opp. novi), id. Lael. 18, 67: veterrima (amicitia), id. ib.: naves, Caes. B. G. 5, 15: nobilitas, Sall. J. 85, 4: consuetudo, id. C. 23, 3: provinciae, Liv. 21, 44, 7; 28, 39, 8.
Esp., of soldiers, veteran, experienced: ille exercitatus et vetus (miles), Cic. Tusc. 2, 16, 38; cf. exercitus, id. ib.; Caes. B. C. 1, 3; Liv. 41, 8, 5: copiae, Caes. B. G. 1, 27: milites, id. ib. 6, 40; Liv. 26, 41, 2: legiones, id. 27, 8, 15: centuriones, id. 4, 17, 10.
With gen. (post-Aug.): gnaros belli veteresque laborum, Sil. 4, 532: militiae, Tac. H. 4, 20: regnandi, id. A. 6, 44: scientiae et caerimoniarum, id. ib. 6, 12: operis ac laboris, id. ib. 1, 20: armorum, Sil. 17, 297.
With inf. (poet.): hinc Fadum petit et veterem bellare Labicum, Sil. 5, 565.
- C. Old, of a former time (opp. present, existing), former, earlier, ancient, etc. (cf. antiquus): veterem atque antiquam rem novam ad vos proferam, Plaut. Am. prol. 118: historia vetus atque antiqua, id. Trin. 2, 2, 100 Brix ad loc.: credendum est veteribus et priscis, ut aiunt, viris, Cic. Univ. 11: veterrimi poëtae Stoici, id. N. D. 1, 15, 41: multo vetustior et horridior ille (Laelius) quam Scipio, archaic, antiquated, id. Brut. 21, 83: in veterem revoluta figuram, Verg. A. 6, 449: fama veterum malorum, id. ib. 6, 527: injuria, Phaedr. 1, 21, 6.
- II. Substt.
- A. vĕtĕres, um, m., the ancients, men of a former time, the fathers, ancestors, forefathers: majores nostri, veteres illi, admodum antiqui, leges annales non habebant, Cic. Phil. 5, 17, 47.
Esp., of ancient authors, etc.: nostri veteres, Plin. 36, 7, 12, § 59: quae veteres factitarunt, Ter. Eun. prol. 43: omnes veteres et Cicero praecipue, Quint. 9, 3, 1; cf. id. 5, 4, 1: antiqui veteres, Front. Ep. ad Amic. 1, 5.
- B. vĕtĕres, um, f. (sc. tabernae), the old booths on the south side of the Forum Romanum (opp. Novae, v. novus): sub Veteribus, Plaut. Curc. 4, 1, 19; Liv. 44, 16, 10; Plin. 35, 4, 8, § 25.
- C. vĕtĕra, um, n., the old, old things, antiquity (opp. praesentia): vetera semper in laude, praesentia in fastidio, Tac. Or. 18; cf. id. ib. 15: si vetera mihi ignota (sunt), Cic. Sull. 18, 51: vetera omittere, to leave out of consideration, Sall. J. 102, 14: vetera odisse, nova optare, id. C. 37, 3: vetera scrutari, traditions, Cic. Tusc. 1, 13, 29.
Prov.: vetera vaticinamini, Plaut. Ps. 1, 3, 129 Lorenz ad loc.
vĕtuscŭlus, a, adj. dim. [vetus], somewhat old or ancient, oldish, rather antiquated: color, Fronto Eloqu. p. 232 Mai: dictio, Sid. Ep. 8, 16.
vĕtustas, ātis, f. [Sanscr. vatsas, year; Gr. ], old age, age, long existence.
- I. Lit.
- A. In gen.: municipium vetustate antiquissimum, Cic. Phil. 3, 6, 15: vetustate possessionis se, non jure defendunt, id. Agr. 2, 21, 57: tantum aevi longinqua valet mutare vetustas, Verg. A. 3, 415: tum senior: quamvis obstet mihi tarda vetustas; Multaque me fugiant, etc., = senectus, Ov. M. 12, 182.
Plur.: quae familiarnm vetustatibus aut pecuniis ponderantur, Cic. Rep. 1, 31, 47.
- B. In partic., ancient times, antiquity: historia nuntia vetustatis, Cic. de Or. 2, 9, 36: contra omnia vetustatis exempla, Caes. B. C. 1, 6: in tantā vetustate non rerum modo sed etiam auctorum, Liv. 2, 21, 4: vetustatem in majus componens, exaggerating, Sall. H. 3, 60 Dietsch: judicio vetustatis, Quint. 1, 5, 72: sic credidit alta vetustas, Sil. 1, 26.
- II. Transf.
- A. Long duration, great age: quae mihi videntur habitura etiam vetustatem, i.e. will have a long duration, Cic. Att. 14, 9, 2: scripta vetustatem si modo nostra ferent, Ov. Tr. 5, 9, 8: vinum in vetustatem servare, till it becomes old, acquires age, Cato, R. R. 114, 2: terebinthi materies fidelis ad vetustatem, Plin. 13, 6, 12, § 54; Quint. 10, 1, 40; Col. 3, 2, 19; Cels. 3, 14: conjuncti vetustate, officiis, benevolentiā, i. e. long intimacy, ancient friendship, Cic. Fam. 13, 32, 2; 10, 10, 2; 11, 16, 2; Q. Cic. Pet. Cons. 5, 16.
- B. Hence, posterity, the remote future (conceived as a time when this age will have become ancient): de me semper omnes gentes loquentur, nulla umquam obmutescet vetustas, Cic. Mil. 35, 98: si qua fidem tanto est operi latura vetustas, Verg. A. 10, 792 Ladew. and Forbig. ad loc.; cf.: quis hoc credat, nisi sit pro teste vetustas, Ov. M. 1, 400.
- C. In medic. lang.: ulcerum, i. e. inveterate ulcers, Cels. 5, 26, 31; Plin. 21, 19, 74, § 127.
vĕtustē, adv., v. vetustus fin.
vĕtustesco (-tisco acc. to Nigid. ap. Non. p. 437, 27), ĕre, v. inch. n. [vetustus], to grow old: vina, Col. 1, 6, 20.
vĕtustus, a, um, adj. [vetus], that has existed a long time, aged, old, ancient (in the posit. mostly poet., and almost exclusively of things; for the comp. vetustior, v. vetus): veteris vetusti (vini) cupida sum, Plaut. Curc. 1, 2, 4: templum Cereris, Verg. A. 2, 713: lucus, Ov. M. 11, 360: silva, id. ib. 6, 521: ligna, Hor. Epod. 2, 43: gens, Verg. A. 9, 284: cornicum saecla, Lucr. 5, 1084: spatium aetatis, id. 2, 1174; 3, 774, cf. id. 5, 827: ratio, id. 5, 160: res, Quint. 11, 2, 5: opinio, Cic. Clu. 1, 4: hospitium, id. Fam. 13, 36, 1: amicitia, Ov. P. 4, 3, 11: sors, id. M. 4, 642.
Of a person: vetusto nobilis ab Lamo, Hor. C. 3, 17, 1.
Comp.: pix, Col. 12, 23, 1: ova, id. 8, 5, 4: memoria, Plin. 13, 16, 30, § 102: semen, id. 21, 19, 73, § 124.
Sup.: sepulcra, Suet. Caes. 81: navis, id. ib. 66: foedera, Quint. 8, 2, 12: tempora, id. 1, 7, 11: instrumentum imperii, ancient records of the State, Suet. Vesp. 8.
Of persons: qui vetustissimus ex iis, qui viverent, censoriis esset, Liv. 23, 22, 10: auctores, Quint. 10, 1, 40: vetustissimus liberorum. Tac. A. 2, 2; 2, 43; 11, 32.
Adv.: vĕtustē.
- * 1. After the manner of the ancients, Ascon. ad. Cic. Verr. 1, 47; 2, 13.
- 2. From ancient times: vetustissime in usu est, Plin. 27, 7, 28, § 46.