No entries found. Showing closest matches:
vĭcĭa, ae, f., a vetch, Varr. R. R. 1, 31, 5; Col. 2, 13, 1; 2, 10, 29; Pall. 1, 6, 14; Cato, R. R. 35; Plin. 18, 15, 37, § 137; Verg. G. 1, 75; Ov. F. 5, 267.
* vĭcĭālĭa, ĭum, n. [vicia], the stalks or haulm of vetches, Col. 6, 30, 5 Schneid. N. cr.
* vĭcĭārĭus, a, um, adj. [vicia], of or belonging to vetches: cribrum, Col. 8, 5, 16.
vīcĭens or vīcĭes, num. adv. [viginti], twenty times: viciens centena milia passuum, Caes. B. G. 5, 13 fin.: viciens tantum, Plin. 14, 4, 6, § 53: superficiem aedium aestimarunt HS. viciens, i. e. two millions, Cic. Att. 4, 2, 5: HS. bis et viciens, id. ib. 11, 1, 2: non plenum modo viciens habebas, Mart. 1, 100, 1.
* Vĭcĭlīnus, i, m. [vigil], the Watchful, the Vigilant, an epithet of Jupiter, Liv. 24, 44, 8.
vīcīnālis, e, adj. [vicinus], neighboring, near: usus, Liv. 21, 26, 8: bella, Just. 41, 1, 3: via, a road over the fields used in common, a village-path, Dig. 43, 8, 2; 43, 7, 3; Front. Aquaed. 126; Sen. Ben. 5, 24, 9.
vīcīnārĭus, a, um, adj. [vicinus], neighboring, near (post-class.): via, a by-way in a camp, Hyg. Grom. p. 5, 2; 12, 2.
vīcīnē, adv., v. vicinus fin.
vīcīnĭa, ae, f. [vicinus], neighborhood, nearness, vicinage, vicinity.
- I. Lit. (mostly poet. and in post-Aug. prose; but cf. vicinitas): proximae viciniae habitat, Plaut. Bacch. 2, 3, 27: hic proximae viciniae, id. Mil. 2, 3, 2: mulier quaedam commigravit huc viciniae, Ter. And. 1, 1, 43: hic viciniae, id. Phorm. 1, 2, 45: inde in viciniā nostra Averni lacus, * Cic. Tusc. 1, 16, 37: in viciniā urbis, Col. 7, 3, 13: pharetratae vicinia Persidis, Verg. G. 4, 290: mons elatus super nubila atque in viciniam lunaris circuli, Plin. 5, 1, 1, § 7: mortis, proximity, Petr. 93: mortem in viciniā videre, Sen. ap. Lact. 6, 17 fin.
- B. Transf., concr., neighborhood, i. q. neighbors (freq. but not ante-Aug.; cf. vicinitas): libertina, non ignota viciniae, Liv. 39, 12, 1: funus Egregie factum laudet vicinia, Hor. S. 2, 5, 106; id. Ep. 1, 16, 44; 1, 17, 62; Ov. M. 2, 688; 4, 636; 8, 689; Pers. 4, 46; Vell. 1, 4; Vall. Max. 5, 7, 3; Suet. Calig. 55; App. M. 7, p. 190, 35; Juv. 14, 154.
With a plur. noun, Ov. F. 2, 657; 3, 189.
- II. Trop., near likeness, resemblance, similarity, affinity (post-Aug.; a favorite trope of Quint.): aqua ad viciniam lactis accedens, Plin. 31, 3, 22, § 37; 37, 9, 40, § 123 (al. ad vicina): est tamen quamquam diversarum rerum quaedam vicinia, Quint. 8, 4, 12: quaedam vicinia virtutum vitiorumque, id. 2, 12, 4: est huic tropo quaedam cum synecdoche vicinia, id. 8, 6, 28; cf. id. 3, 8, 9; 9, 3, 65 sq.
vīcīnĭtas, ātis, f. [vicinus], neighborhood, nearness, proximity, vicinity (class.).
- I. Lit.: vel virtus tua me vel vicinitas Facit, ut te audacter moneam, etc., Ter. Heaut. 1, 1, 4: propter vicinitatem totos dies simul eramus, Cic. Att. 5, 10, 5: scire hoc propter vicinitatem facile possum, id. Planc. 8, 19; cf.: quorum et vicinitas propinqua et multitudo esset infinita, Hirt. B. G. 8, 7.
Plur.: amicitiae, consuetudines, vicinitates, clientelae, ludi denique … quid haberent voluptatis, etc., Cic. Red. Quir. 1, 3; cf. B. 2. infra.
- B. Transf., concr.
- 1. The neighborhood, vicinity, region: in Umbriā atque in eā vicinitate, Cic. Rosc. Am. 16, 48.
- 2. Neighborhood, i. q. neighbors (class.): si te libenter vicinitas videbit, Cato, R. R. 4: signum, quod erat notum vicinitati, Cic. Verr. 2, 4, 44, § 96; id. Rab. Perd. 3, 8: caritas serpit foras cognationibus primum, tum affinitatibus, deinde amicitiis, post vicinitatibus, id. Fin. 5, 23, 65; id. Planc. 9, 22; id. Rab. Perd. 3, 8; id. Rosc. Am. 6, 15; Caes. B. G. 6, 34; Nep. Alcib. 10, 3; Sall. C. 36, 1; Suet. Aug. 6; Plin. 18, 6, 8, § 41.
Cf. plur.: conveniet autem cum in dando munificum esse, tum in exigendo non acerbum, in omnique re contrahendā … vicinitatibus et confiniis aequum, Cic. Off. 2, 18, 64.
- II. Trop., near likeness, resemblance, similarity, congeniality, affinity: est quaedam inter epichirema et syllogismum vicinitas, Quint. 5, 10, 6: virtutibus ac vitiis, id. 3, 7, 25: excusantur vitia vicinitate vitiorum, id. 1, 5, 5: nominis (cyperi et cypiri), Plin. 21, 18, 69, § 115.
* vīcīnĭtus, adv. [vicinus], in the neighborhood, close by: omnes intra centum vicinitus arceantur, Cod. Th. 15, 1, 4.
vīcīnor, ātus, 1, v. dep. [vicinus], to be neighboring, near (late Lat.), Sid. Ep. 2, 11; 6, 9; 7, 2: vicinantia capiti loca, Cael. Aur. Acut. 2, 6, 27; 2, 16, 97; 2, 34, 181: plaustrum, Mart. Cap 6, § 608.
vīcīnus, a, um, adj. [vicus], near, neighboring, in the neighborhood or vicinity.
- I. Lit.
- A. Adj. (mostly poet.; cf.: contiguus, finitimus): taberna, Hor. Ep. 1, 14, 24: silva, id. C. 3, 29, 39: oppidum, id. Epod. 5, 44: urbes, id. A. P. 66; Verg. G. 1, 510: sedes astris, id. A. 5, 759: caelo Olympum, Tib. 4, 1, 131: heu quam vicina est ultima terra mihi! Ov. Tr. 3, 4, 52: bellum, Liv. 1, 14, 6.
Poet.: jurgia, i.e. of neighbors, Hor. Ep. 2, 2, 171.
With gen.: ora vicina perusti aetheris, Luc. 9, 432.
Comp.: ni convexa foret (terra), parti vicinior esset, Ov. F. 6, 275.
- B. Substt.
- 1. vīcīnus, i, m., a neighbor (the predom. signif. of the word): Eutychus Tuus … vicinus proximus, Plaut. Merc. 2, 4, 7; so, proximus, Cic. Cat. 2, 10, 21; Dig. 50, 15, 4: ceteri finitimi ac vicini, Cic. Sull. 20, 58: vel tribules vel vicinos meos, id. Rosc. Am. 16, 47: si te interioribus vicinis tuis anteponis, id. Q. Fr. 1, 2, 2, § 7: bonus sane vicinus, Hor. Ep. 2, 2, 132: vicine Palaemon, Verg. E. 3, 53.
- b. Transf., of time, a contemporary: Tertullianus vicinus eorum temporum, Hier. Script. Eccl. Luc.
- 2. vīcīna, ae, f., a neighbor: ego huc transeo in proximum ad meam vicinam, Plaut. Cas. 2, 1, 2; 3, 3, 16; Ter. And. 1, 1, 78; id. Hec. 4, 4, 98; Quint. 5, 11, 28; Hor. C. 3, 19, 24.
With gen.: Fides in Capitolio vicina Jovis, Cic. Off. 3, 29, 104: anus vicina loci, Ov. F. 6, 399.
- 3. vīcīnum, i, n., a neighboring place, the neighborhood, vicinity (mostly post-Aug.): stellae in vicino terrae, Plin. 2, 16, 13, § 68; so, in vicino, id. 6, 26, 30, § 122; Cels. 2, 6 fin.; Sen. Brev. Vit. 15, 3: ex (e) vicino, Col. 7, 2, 4; Plin. 23, 8, 75, § 145.
Plur.: amnis rigans vicina, Plin. 6, 18, 22, § 65; Ov. M. 1, 573.
With gen.: in Syriae vicina pervenire, Plin. 16, 32, 59, § 135.
- II. Trop., nearly resembling in quality or nature, like, similar, kindred, allied (class.): dialecticorum scientia vicina et finitima eloquentiae, Cic. Or. 32, 113: vicina praedictae, sed amplior virtus, Quint. 8, 3, 83: in his rebus, quibus nomina sua sunt, vicinis potius uti, id. 8, 6, 35: vicina virtutibus vitia, id. 8, 3, 7: quod est ὑποπτώσει vicinum, id. 9, 2, 58: odor croco vicinus est, Plin. 21, 9, 29, § 53; cf. id. 21, 18, 69, § 115: cui vicinum est, non negare quod obicitur, Quint. 6, 3, 81.
Comp.: ferrum molle plumboque vicinius, Plin. 34, 14, 41, § 143.
- b. Absol.: non ex eodem sed ex diverso vicinum accipitur, Quint. 9, 3, 68: multum ab amethysto distat hyacinthos, tamen e vicino descendens, Plin. 37, 9, 41, § 125 (al. ab vicino tamen colore descendens).
Hence, adv.: vīcīnē, in the neighborhood, near by (late Lat.): (fluvius) quantum crescit aquis, pisces vicinius offert, nearer by, Ven. Carm. 3, 12, 11: vicinissime frui, Aug. Doctr. Chr. 1, 33 fin.
vĭcis (as a gen.; the nom. does not occur), vicem, vice; in plur., vices (nom. and acc.) and vicibus (dat. and abl.), f. [cf. Gr. εἴκω, to yield; root ϝικ-; v. Curt. Gr. Etym. p. 135], change, interchange, alternation, alternate or reciprocal succession, vicissitude (the gen. not ante-Aug.; the other cases class.).
- I. Lit.
- A. In gen. (mostly poet. and in post-Aug. prose; for which, in class. prose, vicissitudo).
- (α) Sing.: ignotus juvenum coetus alternā vice Inibat alacris, Enn. ap. Charis. p. 214 P. (Trag. v. 151 Vahl.): hac vice sermonum, conversation, Verg. A. 6, 535: vice sermonis, Ov. Tr. 4, 4, 79; cf. in the foll. β: deus haec fortasse benigna Reducet in sedem vice, Hor. Epod. 13, 8: solvitur acris hiems grata vice veris et Favoni, id. C. 1, 4, 1: commoti Patres vice fortunarum humanarum, Liv. 7, 31, 6: dum Nox vicem peragit, performs the exchange, i. e. alternales with day, Ov. M. 4, 218: ridica contingens vitem mutuā vice sustinetur et sustinet, Col. 4, 16: versā vice, reversely, Dig. 43, 29, 3; App. Dogm. Plat. p. 32, 6; id. Flor. p. 363; Just. 6, 5, 11 al.
- (β) Plur.: plerumque gratae divitibus vices Mundaeque parvo sub Lare pauperum Cenae, Hor. C. 3, 29, 13: et interrogandi se ipsum et respondendi sibi solent esse non ingratae vices, Quint. 9, 2, 14: loquendi, id. 6, 4, 11; Ov. P. 2, 10, 35: ipsius lectionis taedium vicibus levatur, Quint. 1, 12, 4: habet has vices condicio mortalium, ut adversa ex secundis, ex adversis secunda nascantur, Plin. Pan. 5 fin.: spatium diei noctis excipiunt vices, Phaedr. 2, 8, 10: haec quoque non perstant … Quasque vices peragant … docebo, what vicissitudes they undergo, Ov. M. 15, 238: mutat terra vices, renews her changes, Hor. C. 4, 7, 3: perque vicis modo Persephone! modo Filia! clamat, alternately, Ov. F. 4, 483; so, per vicis, id. M. 4, 40; Plin. 8, 7, 7, § 23: per vices annorum, i. e. every other year, id. 12, 14, 30, § 54: cur vicibus factis convivia ineant, alternately, by turns, Ov. F. 4, 353.
- 2. Adverb.: in vicem (also freq. one word, invĭcem; and less freq. vicem, in vices, or per vices), by turns, alternately, one after the other, mutually, reciprocally.
- a. In vicem: bibenda aqua: postero die etiam vinum: deinde in vicem alternis diebus modo aqua modo vinum, Cels. 3, 2 med.: reliqui, qui domi manserunt, se atque alios alunt: hi rursus in vicem anno post in armis sunt, Caes. B. G. 4, 1: propter vicinitatem simul eramus invicem, Cic. Att. 5, 10, 5; Quint. 11, 3, 168: multis invicem casibus victi victoresque, Liv. 2, 44, 12: non comisantium in vicem more jam diu vivimus inter nos, id. 40, 9, 8 Weissenb. ad loc.: in vicem inter se gratantes, id. 9, 43, 17: inque vicem tua me, te mea forma capit, Ov. H. 17, 180; id. M. 6, 631; 8, 473; Verg. G. 3, 188; Hor. S. 1, 3, 141 al.
- b. Vicem: ut unus fasces haberet, et hoc insigne regium suam cujusque vicem, per omnes iret, Liv. 3, 36, 3; cf. id. 1, 9, 15.
- c. In vices (poet. and in post-Aug. prose): inque vices illum tectos qui laesit amores, Laedit amore pari, Ov. M. 4, 191; 12, 161; Tac. G. 26 Halm.
- d. Per vices (post-Aug. and very rare): quod ipsum imperari per vices optimum est, Quint. 2, 4, 6 Halm.
- B. In partic.
- 1. A time, turn (late Lat.; cf. Orell. ad Hor. C. 4, 14, 13): ager tertiā vice arabitur, Pall. 10, 1: tribus per diem vicibus, id. 1, 3 fin.; cf.: tesserulas in medium vice suā quisque jaciebamus, Gell. 18, 13, 1: vice quādam, once, Sid. Ep. 7, 1; Aus. Pan. Grat. Aug. 4.
- 2. Reciprocal behavior or conduct, i. e. return, requital, reciprocal service, recompense, remuneration, retaliation (rare but class.): recito praedicationem amplissimi beneficii, vicem officii praesentis, Cic. Sest. 4, 10: tanto proclivius est injuriae quam beneficio vicem exsolvere, Tac. H. 4, 3; Prop. 1, 13, 10: redde vicem meritis, Ov. Am. 1, 6, 23: non poteris ipsa referre vicem, id. A. A. 1, 370; cf.: dejecit acer plus vice simplici (i. e. non tantam solum cladem illis intulit quantam ipsi dederant, sed duplum, Schol.), Hor. C. 4, 14, 13 Orell. ad loc.
Plur.: spernentem sperne, sequenti Redde vices, Ov. M. 14, 36: neque est ullus affectus … qui magis vices exigat, Plin. Pan. 85, 3.
- 3. The changes of fate, fate, hap, lot, condition, fortune, misfortune: mihi uni necesse erit et meam et aliorum vicem pertimescere? Cic. Dom. 4, 8: indignando et ipse vicem ejus, Liv. 40, 23, 1: tacite gementes tristem fortunae vicem, Phaedr. 5, 1, 6; cf.: vicem suam conquestus est, Suet. Aug. 66: convertere humanam vicem, Hor. Epod. 5, 88: publicā vice commoveri, Quint. 11, 1, 42; cf. id. 4, 1, 33.
Plur.: fors et Debita jura vicesque superbae Te maneant ipsum, Hor. C. 1, 28, 32: testor in occasu vestro nec tela nec ullas Vitavisse vices Danaūm, dangers, contests, Verg. A. 2, 433.
- II. Transf., the position, place, room, stead, post, office, duty of one person or thing as assumed by another (the usual signif. of the word): heredum causa justissima est: nulla est enim persona, quae ad vicem ejus, qui e vitā emigrarit, propius accedat, Cic. Leg. 2, 19, 48: ego succedens in vicem imperii tui, Liv. 38, 48, 7: ipse in locum vicemque consulis provolat, id. 3, 18, 9: postquam (Juppiter) te dedit, qui erga omne humanum genus vice suā fungereris, stand in the place of, represent, Plin. Pan. 80, 6: fungar vice cotis, Hor. A. P. 304: per speciem alienae fungendae vicis opes suas firmavit, Liv. 1, 41, 6: ne sacra regiae vicis desererentur, id. 1, 20, 2: vestramque meamque vicem explete, Tac. A. 4, 8 fin.: cujus … ego vicem debeo inplere, Plin. Ep. 6, 6, 6: (Manus) adverbiorum atque pronominum obtinent vicem, Quint. 11, 3, 87: in ordine vicis suae, Vulg. Luc. 1, 8.
Plur.: non ad suum pertinere officium rati, quando divisae professionum vices essent, Quint. Inst. prooem. § 4.
- 2. Adverb.
- a. Vicem, with the gen. or a pers. pron., in the place of, instead of, on account of, for, for the sake of: eri vicem meamque, Plaut. Capt. 3, 3, 11: qui hodie sese excruciari meam vicem possit pati, id. Most. 2, 1, 8; cf. id. ib. 5, 2, 24: vos respondetote istinc istarum vicem, id. Rud. 3, 5, 34: tuam vicem saepe doleo, Cic. Fam. 12, 23, 3: suam vicem indignantem magistratu abisse, Liv. 2, 31, 11: remittimus hoc tibi, ne nostram vicem irascaris. id. 34, 32, 6: sollicito consuli … eorum vicem quos, etc., id. 44, 3, 5: rex, vicem eorum quos ad tam manifestum periculum miserat, Curt. 7, 11, 20: maestus non suam vicem, sed propter, etc., id. 7, 2, 5: cum Pompeius aedem Victoriae dedicaturus foret, cujus gradus vicem theatri essent, Tiro Tull. ap. Gell. 10, 1, 7: quoniam res familiaris obsidis vicem esse apud rempublicam videbatur, Gell. 16, 10, 11.
- (β) Sometimes in a more general sense, after the manner of, like: Sardanapali vicem in suo lectulo mori, Cic. Att. 10, 8, 7: ceteri vicem pecorum obtruncabantur, Sall. Fragm. ap. Non. p. 497, 26; cf. the foll.
- b. Vice, instead of, for, on account of: in pane salis vice utuntur nitro, Plin. 31, 10, 46, § 115: temonis vice trahitur, Col. 6, 2, 7: murum urbi cocto latere circumdedit, harenae vice bitumine interstrato, Just. 1, 2, 7: exanimes vice unius, Liv. 1, 25, 6: senatus vice populi, Just. Inst. 1, 2, 5.
- (β) In a more general sense (cf. the preced. numbers), after the manner of, like: jactari se passa fluctu algae vice, Plin. 9, 45, 68, § 147: moveri periclitantium vice possumus, Quint. 6, 2, 35: diebus ac noctibus vice mundi circumagi, Suet. Ner. 31: quaeque dixerat, oracli vice accipiens, Tac. A. 6, 21 fin.: ut deorum vice mortuos honorarent, like gods, Lact. 4, 28 fin.: vice navium, App. de Deo Socr. p. 47, 22: vice pecudum occidi, Lact. 5, 10, 6: vice imbellium proculcati, Dict. Cret. 3, 24.
- c. In vicem, instead of, for, in place of: potest malleolus protinus in vicem viviradicis conseri, Col. 3, 14, 3: defatigatis in vicem integri succedunt, Caes. B. G. 7, 85: in omnium vicem regni unius insatiabilis amor Successit, Liv. 40, 8, 18: missis in vicem eorum quinque milibus sociorum, id. 31, 11, 3; Col. 5, 6, 1; so dat. vici, Quint. Decl. 6, 4.
- d. Ad vicem, instead of, for: ad tegularum et imbricum vicem, Plin. 36, 22, 44, § 159: ad vicem solis cinis calidus subjectus, Pall. 4, 10 fin.; 3, 28; very rarely, ad invicem, Veg. Vet. 2, 7 fin.
- (β) In a more general sense (cf. in the preced. numbers a. and b.), after the manner of, like: majores natu a majoribus colebantur ad deum prope ad parentum vicem, Gell. 2, 15, 1.
vĭcissātim, adv. [vicis], in return, again (ante-class. for the class. vicissim): ad argumentum vicissatim remigrare, Plaut. Poen. prol. 46; id. Stich. 4, 1, 27; Naev. ap. Non. p. 183, 15.
vĭcissim, adv. [vicis], on the other hand, on the contrary, again, in turn (freq. and class.; cf. in vicem): nunc mihi vicissim supplicabunt, Plaut. As. 3, 3, 92: da te mihi vicissim, Ter. Heaut. 4, 3, 10: terra uno tempore florere, deinde vicissim horrere potest, Cic. N. D. 2, 7, 19; cf. id. Sen. 16, 57: exspecto, quid ille tecum, quid tu vicissim, id. Att. 16, 3, 3: audire aliquem, id. N. D. 2, 1, 3: praebebo ego me tibi vicissim attentum contra Stoicos auditorem, id. ib. 3, 1, 2: hanc veniam petimusque damusque vicissim, Hor. A. P. 11: considera nunc vicissim tuum, Cic. Fam. 3, 6, 3: versique vicissim Rutuli, etc., Verg. A. 12, 462: age, fare vicissim, id. ib. 6, 531.
* vĭcissĭtas, ātis, f. [vicis], change, alternation, = vicissitudo: vicissitatemque imperandi tradidit, Att. ap. Non. p. 185, 18 (Trag. Rel. p. 181 Rib.).
vĭcissĭtūdo, ĭnis, f. [vicis, I.], change, interchange, alternation, vicissitude (class.; used alike in sing. and plur.): omnium rerum vicissitudo est, Ter. Eun. 2, 2, 44: ex alio in aliud vicissitudo atque mutatio, Cic. Tusc. 5, 24, 69: in sermone communi, id. Off. 1, 37, 134: nihil vicissitudine studiorum officiorumque jucundius, id. Lael. 14, 49: eorum (generum), reciprocal influence, id. N. D. 2, 33, 84.
Plur.: dierum noctiumque, Cic. Leg. 2, 7, 16: diurnae nocturnaeque, id. Inv. 1, 34, 59: fortunae (with temporum varietates), id. Fam. 5, 12, 4: alternae digitorum vicissitudines, the interlocking of the fingers, App. M. 3 praef.