Lewis & Short

No entries found. Showing closest matches:

con-do, dĭdi, dĭtum, 3, v. a. [con- = cum, and 2. do], lit., to bring, lay or put together (very freq. in all periods and species of composition).

  1. I. With the access. idea of uniting, to put or join together into a whole, to form, fashion, produce, make by joining together.
    1. A. Prop., of the founding of towns or states, to found, establish: Romam, Enn. ap. Varr. R. R. 3, 1, 2, and Suet. Aug. 7 fin. (Ann. v. 494 Vahl.): oppida, Varr. L. L. 5, § 142; Hor. Ep. 2, 1, 8: urbem, Lucr. 5, 1107; Cic. Cat. 3, 1, 2; Sall. C. 6, 1; Liv. 1, 19, 1; Suet. Aug. 18; 47; Just. 2, 4, 15; 2, 15, 1: arces, Verg. E. 2, 61: locum, Hor. S. 1, 5, 92: colonias. Vell. 1, 15; Just. 16, 3, 7: civitatem, Cic. Rep. 1, 7, 12: regna, Just. 2, 1 init.: imperium Poenorum, id. 19, 1, 1.
      Hence, often ante and post Romam conditam, before and after the foundation of Rome, Cic. Tusc. 1, 1, 3; cf. Liv. praef. § 6 al.
          1. (β) Transf. to the inhabitants: Romanam gentem, Verg. A. 1, 33: genus hominum, Just. 2, 6, 11.
            Hence, mid.: optato conduntur Thybridis alveo, they settle, Verg. A. 7, 303 (condi proprie dicuntur, qui sibi statuunt civitatem. Conduntur ergo; sedem stabilem locant, Serv.).
        1. b. Of the erecting, building of other things, to make, construct, build: aram, Liv. 1, 7, 11; 28, 46, 16: sepulcrum, Hor. Epod. 9, 26: moenia, Verg. A. 1, 276; Ov. M. 3, 13; 14, 775; Just. 2, 12, 4.
        2. c. Of written productions, to compose, write, celebrate, write or treat of, describe: SIVE CARMEN CONDIDISSET, Fragm. XII. Tab. ap. Cic. Rep. 4, 10, 12; so, carmen, Lucr. 5, 2; Hor. S. 2, 1, 82; id. Ep. 1, 3, 24; id. A. P. 436; Liv. 27, 37, 7; 31, 12, 10; Quint. 10, 1, 56 et saep.: poëma, Cic. Att. 1, 16, 15: longas Iliadas, Prop. 2, 1, 14: bella, Verg. E. 6, 7: Caesaris acta, Ov. Tr. 2, 336: proelia, Stat. Th. 1, 8: festa numeris, Ov. F. 6, 24: alterum satirae genus, Quint. 10, 1, 95: aliqua in hac materiā, id. 3, 1, 19: prosam orationem, Plin. 5, 29, 31, § 112: historiam, id. 12, 4, 8, § 18; cf.: aliquid annalibus, id. 2, 9, 6, § 43: praecepta medendi, id. 26, 2, 6, § 10: laudes alicujus, id. 22, 13, 15, § 35.
          Rarely,
          1. (β) Absol.: si etiamnum Homero condente Aegyptus non erat, Plin. 13, 13, 27, § 88.
    2. B. Trop., to establish, found, to be the author of, to produce, make: jusjurandum, Plaut. Rud. 5, 3, 18: aurea saecula, Verg. A. 6, 793: collegium novum, Liv. 5, 52, 11: morem, Plin. 11, 37, 55, § 150: nova fata, Verg. A. 10, 35: aeternam famam ingenio suo, Phaedr. 3, prol. 53; so, nomen memorandum, Sil. 4, 37: militarem disciplinam artemque bellandi, Flor. 1, 3, 1: somniorum intellegentiam (Joseph), Just. 36, 2, 8.
      Of the gods: portenta sua, to fuifil, accomplish, Sil. 16, 126.
      Impers.: naturā rerum conditum est, ut, etc., Dig. 19, 5, 4.
  2. II. With the access. idea of carefulness, to put away, to lay, put, or place somewhere for preservation, etc.; to lay up, store or treasure up (opp. promo).
    1. A. In gen.
      1. 1. Prop.
          1. (α) Aliquid: pecuniam, Cic. Clu. 26, 72: frumentum, id. N. D. 2, 63, 157; Hor. Ep. 2, 1, 140: condere et reponere fructus, Cic. N. D. 2, 62, 156: agri multa efferunt, quaemandentur condita vetustati, id. ib. 2, 60, 151; cf. id. Brut. 4, 16; Varr. R. R. 1, 62; Auct. B. Afr. 65: vinum, Varr. R. R. 1, 13; cf. Mart. 13, 111, 2; Verg. E. 3, 43; Hor. Ep. 1, 1, 12: aliquid proprio horreo, id. C. 1, 1, 9: Sabinum testā levi, id. ib. 1, 20, 3: pressa mella puris amphoris, id. Epod. 2, 15: messem, Tib. 1, 1, 42: fruges, Paul. Sent. 2, 8, 2.
          2. (β) With the designation of the place (most freq. by in and acc.): minas viginti in crumenam, Plaut. Truc. 3, 1, 9: mustum in dolium, Varr. R. R. 1, 65, 1: cineres in urnas, Suet. Calig. 15: barbam in auream pyxidem, id. Ner. 12; cf. id. ib. 47: legem in aerarium, id. ib. 28: libri in sacrarium conditi, Gell. 1, 19, 10; cf. the foll.: te in pistrinum, Plaut. Ps. 1, 5, 120; cf.: aliquem in custodiam, Liv. 31, 23, 9; Tac. H. 4, 2: aliquem in carcerem, to thrust into prison, imprison, Cic. Verr. 2, 5, 29, § 76; Liv. 26, 16, 6; 29, 22, 7; 30, 21, 5; 45, 42, 5: aliquem in vincula, id. 23, 38, 7; 26, 34, 4.
            With adv.: argentum intro, Plaut. Ps. 1, 3, 120; id. Truc. 5, 28: sortes eo, Cic. Div. 2, 41, 86 Orell. N. cr.
            With in and abl.: litteras publicas in aerario sanctiore, to keep, lay up, Cic. Verr. 2, 4, 63, § 140: se (aves) in foliis, Verg. G. 4, 473: novissimo die dein (argyritin) condunt in plumbeo vase, Plin. 33, 6, 35, § 109.
            With abl.: condidit (libros Sibyllinos) duobus forulis auratis sub Palatini Apollinis basi, Suet. Aug. 31; Scrib. Comp. 145.
            With locat.: id domi nostrae, Cic. Verr. 2, 2, 2, § 5; cf.: ut ei jam exploratus et domi conditus consulatus videretur, i. e. he was sure of it, id. Mur. 24, 49.
      2. 2. Trop.: teneo omnia; in pectore condita sunt, Plaut. Ps. 4, 1, 31: mandata corde memori, Cat. 64, 231: tu, qui omne bonum in visceribus medullisque condideris, Cic. Tusc. 5, 9, 27: in causis conditae sunt res futurae, lie, are contained, id. Div. 1, 56, 128.
        Hence,
    2. B. Esp.,
      1. 1. In econom. lang., to preserve, pickle (for which the access. form condio, īre, became prevalent): lentiscum in acetum (cf. just before, oleae quomodo condiantur), Cato, R. R. 117: ficus in orcas, Col. 12, 15, 2: fructum in cados, Plin. 13, 4, 9, § 48: corna in liquidā faece, Ov. M. 8, 666: oleum, Suet. Caes. 53.
      2. 2. In medic. lang., to set: ossa, Cels. 8, 23: calcem, id. 8, 22: articulum, id. 8, 24.
      3. 3. To inter, bury (cf. compono, II. B. 1. c.): mortuos cerā circumlitos, Cic. Tusc. 1, 45, 108: aliquem sepulcro, id. Leg. 2, 22, 56; Verg. A. 3, 67; Ov. M. 7, 618; 8, 235: ossa parentis terrā, Verg. A. 5, 48; so, aliquem terrā, Plin. 7, 54, 55, § 187: corpora defunctorum in lapide sarcophago, id. 36, 17, 27, § 131: fraternas umbras tumulo, Ov. F. 5, 451; so id. M. 14, 442; Val. Fl. 5, 198: ossa peregrinā ripā, Ov. M. 2, 337: in Tomitanā condar humo? id. P. 3, 1, 6: inhumatos Manes, Luc. 9, 151: Alexandrum intemperantiā bibendicondidit, brought to the grave, Sen. Ep. 83, 23: patrem, Phaedr. 4, 4, 30: fulgura publica condere, Juv. 6, 587, v. fulgur; cf.: Aruns dispersos fulminis ignes Colligit et terrae maesto cum murmure condit, Luc. 1, 606 sq.
        1. b. Poet., of time, to pass, spend, live through, bring to a close: saecla vivendo, Lucr. 3, 1090: longos soles cantando, Verg. E. 9, 52: cum referetque diem condetque relatum, i. e. morning and evening, id. G. 1, 458: diem collibus in suis, Hor. C. 4, 5, 29: diem, Stat. Th. 10, 54; Plin. Ep. 9, 36, 4; id. Pan. 80 fin.; Macr. Somn. Scip. 1, 20 fin.: noctem, Sil. 4, 482.
          In respect to lustrum, v. 2. lustrum, I.
      4. 4. Transf., to conceal, hide, secrete, suppress: Sibyllam quidem sepositam et conditam habeamus, utinjussu senatūs ne legantur quidem libri, Cic. Div. 2, 54, 112: quicquid sub terrā est in apricum proferet aetas, Defodiet condetque nitentia, Hor. Ep. 1, 6, 25: lumen, Lucr. 4, 434; so, lunam (nubes), Hor. C. 2, 16, 3: aliquid jocoso furto, id. ib. 1, 10, 8: vultus, Ov. M. 2, 330; cf.: vultum aequore, id. ib. 11, 255: enses, to sheathe, Hor. Epod. 7, 2: ferrum, Phaedr. 5, 2, 8: gladium, Quint. 8, prooem. § 15: scuta latentia, Verg. A. 3, 237: oculos, to close, shut, Ov. Tr. 3, 3, 44 (but oculi conditi, v. P. a. infra); so, lumina, Prop. 4 (5), 11, 64: se in viscera (terrae), Ov. M. 2, 274: se sub lectum, Suet. Calig. 51.
        Mid., Plin. 8, 57, 82, § 223: noctealiquot Numidarum turmas medio in saltu condiderat, i. e. placed in ambush, Liv. 27, 26, 8; so, hostis in silvis armatum militem condidit, Curt. 8, 1, 4; cf.: ibi Dahas condidit, id. 7, 7, 32: (Danai) notā conduntur in alvo, concealed themselves, Verg. A. 2, 401: fera murmura, Prop. 4 (5), 4, 61: iram, Tac. A. 2, 28.
        With abl.: his mensibus pisces jacent speluncis conditi, Plin. 9, 16, 24, § 56: huic sollertiā est inanium ostrearum testis se condere, id. 8, 31, 51, § 98: luna condita tenebris, Tac. A. 1, 28: aliquid alvo, to swallow, Sil. 6, 199.
      5. 5. Poet.
        1. a. To thrust or strike in deep, to plunge (cf. abscondo): ensem in pectus, Ov. M. 13, 392: digitos in lumina, id. ib. 13, 561; 12, 295; 5, 423: ensem totum alicui in adverso pectore, Verg. A. 9, 348: telum jugulo, Ov. M. 13, 459; Sen. Oedip. 1037; cf. pass.: nihil tam facile in corpus quam sagitta conditur, Cels. 7, 5, n. 2.
          1. (β) Trop.: stimulos caecos in pectore, Ov. M. 1, 727.
        2. b. To hide by sailing away, to lose sight of: navita condit urbes, Val. Fl. 2, 443; cf. abscondo.
          Hence,
      1. 1. condĭtus, a, um, P. a., close, secret, deep (rare): praecordia, Hor. S. 1, 4, 89: oculi, deep set, Plin. 11, 37, 53, § 141.
      2. 2. condĭta, ōrum, n., the laid up store (late Lat.), Cod. Th. 7, 4, 3; Dig. 32, 95 al.

condŏcĕ-făcĭo, fēci, factum, 3, v. a. [condoceo], to train, teach, instruct, discipline (rare): beluas, Cic. N. D. 2, 64, 161; cf. elephantos, Auct. B. Afr. 27: tirones gladiatores, id. 71: animum, ut, etc., Cic. Tusc. 5, 31, 87.

con-dŏcĕo, cŭi, ctum, 2, v. a., to exercise, train, instruct (very rare; perh. only in the foll. exs.): (milites) equo uti frenato, Auct. B. Afr. 19 dub. (al. condocefecerat or constituerat): Mi. Fac modo, ut condocta tibi sint dicta ad hanc fallaciam. Co. Quin edepol condoctior sum, quam tragoedi et comici, Plaut. Poen. 3, 2, 3 sq.

con-doctor, ōris, m., a fellow-teacher (eccl. Lat.), Aug. Conf. 1, 9 fin.

condoctus, a, um, Part. and P. a., v. condoceo.

con-dŏlĕo, ēre, v. n., to feel severe pain, to suffer greatly (eccl. Lat.).

  1. I. Universum corpus, Tert. Poen. 10.
    1. B. Trop.: animo, Hier. Ep. 112, n. 12.
  2. II. To suffer with another, to feel another’s pain; with dat.: qui non condolent proximis suis, sed potius eos irrident, Aug. in Job, 19, 13; Vulg. Ecclus. 37, 5; ib. Heb. 5, 2.

con-dŏlesco, lŭi, 3, v. inch. n. [doleo], to feel severe pain, to suffer much, to be in pain or distress, to ache.

  1. I. Prop. (rare, but class. in prose and poetry; most freq. in temp. perf.): mihi de vento miserae condoluit caput, Plaut. Truc. 2, 8, 2; so in perf.: latus ei dicenti, Cic. de Or. 3, 2, 6: pes, dens, id. Tusc. 2, 22, 52: homines, quorum alter ne condoluisse quidem umquam videtur, id. ib. 1, 18, 41: tentatum frigore corpus, * Hor. S. 1, 1, 80: admonitu matris, Ov. Tr. 5, 3, 32: naturā (hominem) condolescere dicerent, Cic. Ac. 1, 10, 38: ad suspitionem tactūs condolescunt (ulcera), Sen. Ira, 3, 9, 5.
  2. * II. To suffer or sympathize with: anima corpori laeso … condolescit Tert. Anim. 5.

* con-dŏmo, āre, v. a., to tame completely, to curb, check; trop., Prud. Cath. 7, 98.

* condōnātĭo, ōnis, f. [condono], a giving away: bonorum possessionumque, Cic. Verr. 1, 4, 12.

con-dōno, āvi, ātum, 1, v. a.

  1. I. Aliquid (aliquem) alicui, to give something to one, to present, deliver up (in good prose; most freq. in Cic.; not in Quint.).
    1. A. In gen.
      1. 1. Prop.: pallam, Plaut. Men. 4, 2, 94: pateram tibi, id. Am. 1, 3, 38: apothecas hominibus nequissimis, Cic. Phil. 2, 27, 67: omnia certis hominibus (corresp. with dare), id. Agr. 2, 6, 15: facultas agrorum suis latronibus condonandi, id. Phil. 5, 3, 6 Wernsd. N. cr. (cf. Zumpt, Gram. § 661): hereditatem alicui (praetor), to adjudge, id. Verr. 2, 1, 41, § 105.
      2. 2. Trop., to give up, surrender, deliver up, sacrifice, devote, bring as an offering: aliquid dicioni, judicio potestatique alicujus permittere et condonare, Cic. Agr. 2, 15, 39: aliquid potentiae alicujus, id. Fam. 5, 18, 2: consuli totam Achaiam, id. Dom. 23, 60: aliquem cruci, Plaut. Rud. 4, 4, 26: omnes inimicitias rei publicae, Cic. Phil. 5, 18, 50: ne patiamini M. Caelium libidini muliebri condonatum, id. Cael. 32, 78: ut M. Aemilius cum suā dignitate omnivanissimae genti condonetur, id. Scaur. 22, 45; cf.: seque vitamque suam reipublicae, Sall. J. 79, 9: suum dolorem ejus voluntati ac precibus, Caes. B. G. 1, 20.
    2. B. Esp., to give a debt to one, i. e. to remit, acquit from.
      1. 1. Prop.: pecunias creditas debitoribus, Cic. Off. 2, 22, 78.
        More freq.,
      2. 2. Trop.
        1. a. To pardon, remit an offence: ut crimen hoc nobis condonetis, Cic. Mil. 2, 6: uti Jugurthae scelus condonaretur, Sall. J. 27, 2.
        2. b. To pardon, refrain from punishing a crime out of regard or favor: meam animadversionem et supplicium, quo usurus eram in eum, remitto tibi et condono, Vatin. ap. Cic. Fam. 5, 10, 2: alterius lubidini malefacta condonare, Sall. C. 52, 8: tres fratres non solum sibi ipsis, neque his tot ac talibus viris, neque nobis necessariis suis, sed etiam rei publicae condonaveris, Cic. Lig. 12, 36: non sibi ac defensioni suae condonatum esse Oppianicum, id. Clu. 39, 109: datus est tibi ille, condonatus est ille, id. Planc. 31, 75; id. Fam. 13, 73, 2: filium sibi, Liv. 3, 12, 8: unum tot Claudiis deprecantibus, id. 3, 58, 3: Divitiaco fratri (sc. Dumnorigem), Caes. B. G. 1, 20 fin.
  2. II. Aliquem aliquid or absol., to present one with something (only in the foll. exs.): si quam (rem) debes, te condono, Plaut. Bacch. 5, 2, 24; so id. Pers. 5, 2, 36: argentum, quod habes, condonamus te, Ter. Phorm. 5, 8, 54: aurum aliquem, Afran. ap. Non. p. 497, 29.
    Pass. impers., with acc. of thing: habeo alia multa quae nunc condonabitur, Ter. Eun. prol. 17.

con-dormĭo, īre, v. n., to fall quite asleep (very rare), * Suet. Aug. 78; Curt. 6, 10, 14 (acc. to Madv. ad Cic. Fin. 5, 4, 11); Hyg. Fab. 125; Capitol. Ver. 4.

con-dormisco, dormīvi, 3, v. inch. [dormio], to go entirely to sleep, to fall asleep; only in Plaut. Curc. 2, 3, 81; id. Rud. 2, 7, 13; id. Mil. 3, 2, 13; in perf., id. Most. 2, 2, 55.