No entries found. Showing closest matches:
Mŭtusca, ae, f., = Trebula Mutusca, a city in the Sabine territory: olivifera, Verg. A. 7, 711. Its inhabitants are called Trēbŭlāni Metusci, Plin. 3, 12, 17, § 107; v. Trebula.
trĕbācĭter, adv., v. trebax fin.
Trĕbātĭus, ii, m., C. Testa, a lawyer, a friend of Cicero, to whom the latter dedicated the Topica, Cic. Fam. 7, 5 sq.; 11, 27, 1; id. Att. 9, 15, A; 9, 17, 1; Hor. S. 2, 1, 4; 2, 1, 78; Suet. Caes. 78; Gell. 7 (6), 12, 4 al.
trĕbax, ācis, adj. [contr. from the Gr. τριβακός], practised, skilled in the ways of the world, cunning, crafty (lat. Lat.): trebacissimus senex, Sid. Ep. 1, 11 med.
Adv.: trĕbācĭter, cunningly, slyly, Sid. Ep. 9, 11 med.
Trĕbellĭus, i, m., the name of a Roman gens. Esp.,
- I. L. Trebellius, Cic. Phil. 10, 10, 22; 11, 6, 14; 12, 8, 20.
- II. M. Trebellius, Cic. Quint. 5, 21.
- III. Trebellius Maximus, a consul under Nero.
- IV. Trebellius Pollio, a Roman historian under the emperor Constantine; v. Bähr, Röm. Lit Gesch. § 228.
Hence,
- A. Trĕbellĭcus, a, um, adj., of or belonging to a Trebellius: vinum, named after a Trebellius, Plin. 14, 6, 8, § 69.
- B. Trĕbellĭānus, a, um, adj., of or belonging to the consul Trebellius, Trebellian: T. senatusconsultum de fideicommissariis, Dig. 36, tit. 1: fideicommissarius, ib. 36, 3, 15.
1. Trĕbĭa, ae, m., = Τρεβίας, ὁ (sc. ποταμός), a river in Upper Italy, celebrated for Hannibal’s victory over the Romans, now Trebbia, Liv. 21, 52 sq.; Flor. 2, 6, 12; Luc. 2, 46; Sil. 4, 495; 4, 645; 6, 707; 9, 189.
2. Trĕbĭa, ae, f., a village in Umbria, now Trevi, Arn. 3, 122.
Hence,
- A. Trĕ-bĭānus, a, um, adj., of or belonging to Trebia, Trebian: ager, Liv. 23, 14, 13: di, Arn. 3, 126.
In plur. subst.: Trĕbĭāni, ōrum, m., the inhabitants of Trebia, Suet. Tib. 31.
- B. Trĕbĭātes, um, m., the inhabitants of Trebia, Plin. 3, 14, 19, § 114.
Trebĭus, ii, m., the name of a Roman gens.
- I. Statius Trebius, who surrendered his native town Compsa to Hannibal, Liv. 23, 1, 1.
- II. Trebius Niger, a historian, companion of Lucullus, proconsul of Hispania Bætica, Plin. 9, 25, 41, § 80; 9, 30, 48, § 89; 10, 18, 20, § 40; 32, 2, 6, § 15.
Trĕbōnius, i, m., the name of a Roman gens.
- I. C. Trebonius, a legate of Cœsar in Gaul, a friend of Cicero, Caes. B. G. 5, 24; 6, 40; 7, 81; id. B. C. 1, 36; 3, 20; Cic. Fam. 12, 16; 15, 20; id. Phil. 2, 14, 34; Vell. 2, 69, 1.
- II. The father of the preceding, C. Trebonius, Cic. Fam. 10, 21, 1; id. Phil. 13, 10, 23.
- III. Another of the name is mentioned, Hor. S. 1, 4, 114.
Trēbŭla, ae, f., the name of three Italian towns.
- I. A town in Campania, near Suessula and Saticula, now Maddaloni, Liv. 23, 39, 6.
Hence, Trēbŭlānus, a, um, adj., of or belonging to Trebula, Trebulan: ager, Liv. 10, 1, 2: vina, Plin. 14, 6, 8, § 69.
Subst.: Trēbŭlānum, i, n., an estate near Trebula, Cic. Att. 5, 2, 1; 5, 3, 1; 7, 2, 2.
In plur.: Trēbŭlāni, ōrum, m., with the addition Balinienses, the inhabitants of Trebula, the Trebulans, Plin. 3, 5, 9, § 64.
- II. A town in the Sabine territory, Trebula Mutusca, now Monte Leone, Jul. Obs. 102; also called Trebula, Mart. 5, 71, 1; and Mutusca, Verg. A. 7, 711. The inhabitants are called Trēbŭlāni Mutuscaei, Plin. 3, 12, 17, § 107.
Hence, Trebulanus ager, Cic. Agr. 2, 25, 66; id. Fam. 11, 27, 3.
- III. Another town in the Sabine territory, the inhabitants of which are called Trebulani Suffenates, Plin. 3, 12, 17, § 107.
Trēbŭlānus, a, um, v. Trebula.
trĕcēnārĭus ( TERCENARIVS, Inscr. Grut. 387, 8; 417, 5), a, um, adj. num. [treceni].
- I. Of or belonging to three hundred: vites, i. e. that yield three hundred amphorae of wine to the juger, Varr. R. R. 1, 2, 7.
- II. A soldier whose pay is three hundred sestertia (cf. ducenarius), Inscr. Grut. 365, 6; 387, 8; 417, 5.
trĕcēni (tercēni, Eum. Rest. Schol. 11), ae, a (gen. plur. trecenorum, Liv. 7, 25: trecenūm, Sen. Q. N. 3, 7, 3), num. distr. adj. [tres-centum].
- I. Lit., three hundred each, three hundred distributively: treceni equites in singulis legionibus, Liv. 39, 38, 11; 8, 8, 14: familiae in singulas colonias, id. 32, 29, 4: nummi in capita Romana, id. 22, 52, 3.
Of an indefinitely large number: non si trecenis, quotquot eunt dies, Amice, places illacrimabilem Plutona tauris, Hor. C. 2, 14, 5.
- II. Transf., in gen., three hundred: vivere ducenis annis et quosdam trecenis, Plin. 8, 10, 10, § 28.
trĕcentēni, ae, a, num. distrib. adj. [trecenti], three hundred each: pedes, Col. 5, 2, 10.
trĕcentēsĭmus, a, um, adj. [contr. from the Gr. ], the three-hundredth: annus, Cic. Rep. 1, 16, 25; Liv. 4, 7, 1; Val. Max. 8, 13 fin.; Eutr. 2, 1.
trĕcenti (trĭcenti, Col. 5, 2, 5), ae, a (gen. plur. trecentūm. Cic. Dom. 44, 116; Liv. 22, 37), num. adj. [tres-centum], three hundred: nummi Philippii, Plaut. Poen. 1, 1, 38: Leonidas se in Thermopylis trecentosque eos, quos eduxerat Spartā, opposuit hostibus, Cic. Fin. 2, 30, 97: ad trecentos viros trucidavit, id. Phil. 3, 4, 10: juvenes, Verg. A. 10, 173: usque ad milia basiem trecenta, Cat. 48, 3; so, trecenta milia, id. 9, 2; Hor. Ep. 2, 2, 164: trecenta debet Titius, Mart. 4, 37, 2: a sene postquam patruo venere trecenta, id. 12, 70, 7.
To denote an indefinitely large number: causae, Plaut. Mil. 2, 2, 95: versus, id. Pers. 3, 3, 6: verba, id. Trin. 4, 2, 122: amatorem trecentae Pirithoum cohibent catenae, Hor. C. 3, 4, 79: amici, Cat. 9, 2.
trĕcentĭes (trĭcentĭes, Mart. 3, 22, 1), adv. num. [trecenti], three hundred times, Cat. 29, 15; Mart. 3, 22, 1.
† trĕchĕdīpnum, i, n. (sc. vestimentum), = τρεχέδειπνον (running to a banquet), a light garment worn at table by parasites, Juv. 3, 67 (trechedipna vestimenta parasitica currentium ad cenam, Schol.).
(trĕdĕcĭes, a false read. for terdeciens, Cic. Verr. 2, 3, 80, § 184.)
trĕdĕcim (tresd-, Front. Aquaed. 33), num. adj. [tres-decem], thirteen: tredecim captis navibus, Liv. 36, 45, 3: centum tredecim senatores, Tac. H. 5, 19 fin.: equus emptus talentis tredecim, Gell. 5, 2, 2 (for which we have decem et tres, Cic. Rosc. Am. 7, 20: decem tres, Liv. 37, 30, 8: decem tria milia, id. 29, 2, 17; v. decem).
treis or trīs, v. tres init.
trĕmĕbundus (trĕmĭb-), a, um, adj. [tremo],
- I. trembling, quivering, shaking (mostly poet.): (Iphigenia) tremibunda ad aras Deducta est, Lucr 1, 95: tremebunda manu tangere, Cic. Dom. 52, 134; cf.: Caius a primā tremebundus luce, trembling with fear, Mart. 9, 93, 5: membra, Ov. M. 4, 133: leo, Claud. ap. Eutr. 2, 440: tremebundā voce, Auct. Her 3, 14, 25.
Comp.: (cucumis) effetae tremebundior ubere porcae, i.e. more flabby, softer, Col. poët. 10, 396.
- II. Transf.: cornus (i.e. hasta), Sil. 10, 119: tela, id. 5, 628: oratio, Nazar. Pan. Const. 2.
trĕmĕfăcĭo, fēci, factum, 3, v. a. [tremo-facio], to cause to shake, quake, or tremble (poet.): (Juppiter) Annuit, et totum nutu tremefecit Olympum, Verg. A. 9, 106; 10, 115: totum caelum supercilio et nutu, Arn. 4, 140: Lernam arcu, Verg. A. 6, 804: Thulem belli murmure, Claud. B. Get. 204: se tremefecit tellus, quaked, Cic. poët. Div. 1, 11, 18.
In part. perf.: folia tremefacta Noto, Prop. 2, 9, 34; so, tellus, Verg. A. 10, 102: pectora, id. ib. 2, 228: scuticae habenis, Ov. H. 9, 81: quies pueri, Stat. Achill. 1, 247.
trĕmĕfactĭo, ōnis, f., trembling (late Lat.); only transf., Cassiod. in Psa. 103, 31.
trĕmendus, a, um, v. tremo fin.
trĕmenter, adv., with trembling (late Lat.), Fulg. Serm. 24; Dracont. Hexaëm. 671.
trĕmesco (trĕmisco), ĕre, v. n. and a. inch. [tremo], to begin to shake or tremble, to shake, quake, or tremble for fear; to quake or tremble at a thing (poet.): plaustri concussa tremescunt Tecta viam propter, Lucr. 6, 548: tonitruque tremescunt Ardua terrarum, Verg. A. 5, 694: jubeo tremescere montes, Ov. M. 7, 205: latitans omnemque tremescens Ad strepitum, id. ib. 14, 214.
With acc.: sonitumque pedum vocemque tremesco, Verg. A. 3, 648: Phrygia arma, id. ib. 11, 403.
With object-clause: telum instare tremescit, Verg. A. 12, 916.
With rel.-clause: quercum nutantem nemus et mons ipse tremescit, Quā tellure cadat, Stat. Th. 9, 535.
* trĕmĭpēs, pĕdis, adj. [tremo-pes], trembling-footed, with trembling feet: anates tremipedes, Varr ap. Non. 460, 8.
trēmis, issis, m. [formed after the analogy of semis, from tres and as]; under the later emperors, a coin, the third part of an aureus, Lampr. Alex. Sev. 39; Cod. Just. 12, 40, 3; cf. semis, II. A. 2.
trĕmo, ŭi, 3, v. n. and a. [cf. Gr. τρέμω, to tremble; ἀτρέμας, quiet].
- I. Neutr., to shake, quake, quiver, tremble, etc. (freq. and class.; cf. trepido): sapiens si algebis, tremes, Novat. ap. Cic. de Or.2, 70, 285 (Com.Rel. v. 116 Rib.): pro monstro extemplo’st, quando qui sudat tremit, Plaut. As. 2, 2, 23: viden’, ut tremit atque extimuit, id. Mil. 4, 6, 57: totus Tremo horreoque, Ter Eun. 1, 2, 4: si qui tremerent et exalbescerent objecta terribili re extrinsecus, Cic. Ac. 2, 15, 48: timidus ac tremens, id. Pis. 30, 74: tremo animo, id. Q. Fr. 1, 1, 1, § 4; so, animo, Sen. Agam. 833: toto pectore tremens, Cic. Tusc. 4, 22, 49: corde et genibus tremit, Hor. C. 1, 23, 8.
In a Greek construction: tremis ossa pavore, Hor. S. 2, 7, 57: ingemit et tremit artus, Lucr. 3, 489; cf. Verg. G. 3, 84.
- B. Of things: mare caelum terram ruere ac tremere diceres, Afran. ap. Prob. ap. Verg. E. 6, 31 (Com. Rel. v. 9 Rib.): membra miserae tremunt, Plaut. Cas. 3, 5, 2: genua, Sen. Ep. 11, 2: artus, Verg, A. 3, 627: manus, Ov. M. 8, 211: umeri, Verg. A. 2, 509: haec trementi questus ore, Hor. Epod. 5, 11; so, ore tremente, Ov. Tr. 3, 11, 54 et saep.: Africa terribili tremit horrida terra tumultu, Enn. ap. Fest p. 153 Müll. (Ann. v. 311 Vahl.): verbere ripae, Hor. C. 3, 27, 23: aequor, Ov. M. 4, 136: ilices, Hor. Epod. 10, 8: hasta per armos Acta, Verg. A. 11, 645: vela, Lucr. 4, 77: frusta (carnis), i.e. to quiver, Verg. A. 1, 212: seges altis flava spicis, Sen. Oedip 50; id. Med. 46.
- II. Act., to quake or tremble at a thing (mostly poet. and perhaps not ante-Aug.): virgas ac secures dictatoris tremere atque horrere, Liv, 22, 27, 3: Junonem Offensam, Ov. M. 2, 519: neque iratos Regum apices neque militum arma, Hor. C. 3, 21, 19: jussa virum nutusque, Sil. 2, 53: te Stygii tremuere lacus, Verg. A. 8, 296: non praesidum gladios tremunt, Lact. 5, 13, 17: varios casus, Sen. Troad. 262: hostem, id. ib. 317.
Hence, trĕmendus, a, um, P a. (acc. to II.), that is to be trembled at; hence, fearful, dreadful, frightful, formidable, terrible, tremendous (poet. and in post-Aug. prose): manes adiit regemque tremendum, Verg. G. 4, 469: Chimaera, Hor. C. 4, 2, 15: vates visu audituque, Stat. Th. 10, 164: oculi, Ov. M. 3, 577: cuspis, Hor. C. 4, 6, 7: tumultus, id. ib. 1, 16, 11: Alpes, id. ib. 4, 14, 12: monita Carmentis, Verg. A. 8, 335: nefas, Val. Fl. 2, 209: tigris animal velocitatis tremendae, Plin. 8, 18, 25, § 66.
trĕmor, ōris, m. [tremo], a shaking, quaking, quivering, trembling, tremor.
- I. Lit.
- A. In gen. (class.; cf. trepidatio); terrorem pallor et tremor consequitur, Cic. Tusc. 4, 8, 19; cf id. Ac. 2, 15, 48: quo tremore et pallore dixit! id. Fl. 4, 10: omnia corusca prae tremore fabulor, Plaut. Rud. 2, 6, 42: gelidusque per ima cucurrit Ossa tremor, Verg. A. 2, 121: subitus tremor occupat artus, id. ib. 7, 446; Ov M. 3, 40: donec manibus tremor incidat unctis, Hor. Ep. 1, 16, 23: tota tremor pertemptet equorum Corpora, Verg G 3, 250: errat per artus, Sen. Herc Oet. 706.
Plur., Plin. 24, 7, 24, § 40.
Personified: Frigus iners illic habitant Pallorque Tremorque, Ov. M. 8, 790.
- b. Of inanim. things: dum tremor (ignium) est clarus, Lucr. 5, 587.
- B. In partic., an earthquake: tremor terras graviter pertentat, Lucr. 6, 287; 6, 577; Claud. ap. Eutr. 2, 27.
In plur., Lucr. 6, 547; Ov. M. 6, 699; 15, 271; 15, 798; Luc. 7, 414; cf. Sen. Q. N. 6, 21, 3; Plin. 36, 10, 15, § 73.
- II. Transf., act., like terror, of that which causes trembling, fear, etc., a dread, terror (very rare): (Cacus) silvarum tremor, Mart. 5, 65, 5; cf. id. 5, 24, 4: ponti, Petr. 123.
trĕmŭlē, adv., v. tremulus fin.
trĕmŭlus, a, um, adj. [tremo].
- I. Lit., shaking, quaking, quivering, trembling, tremulous (poet. and in post-Aug. prose): anus, Plaut. Curc. 1, 3, 3; cf.: incurvus, tremulus, labiis demissis, gemens, Ter. Eun. 2, 3, 45: manus annisque metuque, Ov. M. 10, 414; so, anni, Prop. 4 (5), 7, 73: tempus, Cat. 61, 161: passus (senilis hiemis), Ov. M. 15, 212: artus, Lucr. 3, 7: manus, Plin. 14, 22, 28, § 142: guttur, Cic. poët. Div. 1, 8, 14: ut mare fit tremulum, tenui cum stringitur aura, Ov. H. 11, 75: harundo, id. M. 11, 190: canna, id. ib. 6, 326: cupressus, Petr. 131: flamma, Cic. poët. N. D. 2, 43, 110; Verg. E. 8, 105; cf.: jubar ignis, Lucr. 5, 696: ignes, id. 4, 405: lumen, Verg. A. 8, 22: motus, Lucr. 3, 301: horror, Prop. 1, 5, 15: lorum, Luc. 4, 444: colores, Claud. in Ruf. 2, 356: equi, i.e. restless, spirited, Nemes. Cyn. 256 (cf. Verg. G. 3, 84 and 250).
Subst.: sacopenium sanat vertigines, tremulos, opisthotonicos, i.e. shaking or trembling in the joints, Plin. 20, 18, 75, § 197; 20, 9, 34, § 85; 23, 4, 47, § 92.
In neutr., adverb.: (puella) tam tremulum crissat, tremblingly, Mart. 14, 203, 1.
- II. Transf., act., that causes one to shake or shiver: frigus, Cic. Arat. 68.
* Adv.: trĕmŭlē, tremblingly, App. M. 5, p. 168, 28.
trĕpĭdanter, adv., v. trepido fin
trĕpĭdātĭo, ōnis, f [trepido], a state of confused hurry or alarm, agitation, confusion, consternation, trepidation (not freq. till the Aug. per.): numquae trepidatio? numqui tumultus? * Cic. Deiot. 7, 20: quae senatūs trepidatio, quae populi confusio, quis urbis metus, Vell. 2, 124: cujus rei subita trepidatio magnum terrorem attulit nostris, Auct. B. Alex. 75, 2; cf.: nec opinata res plus trepidationis fecit, quod, etc., Liv. 3, 3, 2: ut jam ex trepidatione concurrentium turba constitit, id. 3, 50, 4: pilis inter primam trepidationem abjectis, id. 2, 46, 3: trepidationem inicere, id. 2, 53, 1: trepidatio fugaque hostium, id. 37, 24, 7: vitia non naturae sed trepidationis, Quint. 11, 3, 121: trepidatione mendacium prodere, Petr. 82: ferrum pectori per trepidationem admovens, Tac. A. 11, 38: vulgi, id. ib. 12, 43; in quā trepidatione multae captae naves, Just. 2, 12, 27: cum magnā trepidatione vigilavit, Suet. Ner. 34: nervorum, a trembling, Sen. Ira, 3, 10, 2.
trĕpĭdē, adv., v. trepidus fin.
trĕpĭdĭārĭus, a, um, adj. [trepidus], restless, moving briskly: sed ipsos equos, quos vulgo trepidiarios, militari verbo tottonarios vocant, ita edomant, etc., Veg. 1, 56, 37.
trĕpĭdo, āvi, ātum, 1, v. n. and a. [id.], to hurry with alarm, to bustle about anxiously, be in a state of confusion, agitation, or trepidation (class., but not in Cic.): ut ille trepidabat! ut festinabat miser! Plaut. Cas. 2, 7, 9; so with festinare, Ter. Ad. 3, 2, 25; Sall. C. 31, 1: quid est quod trepidas, Ter Eun. 5, 5, 8: tum demum Titurius trepidare, concursare, Caes. B. G. 5, 33: trepidare omnibus locis, Sall. J. 38, 5: currere per totum pavidi conclave magisque Exanimes trepidare, Hor. S. 2, 6, 114: dum in sua quisque ministeria discursu trepidat ad prima signa, Liv. 23, 16, 12: trepidante totā civitate ad excipiendum Poenum visendumque, id. 23, 7, 10: circa vallum (hostes), Auct. B. Afr. 82, 1: circum artos cavos (mures), Phaedr. 4, 6, 3: vigiles tumultuari, trepidare, moliri portam, Liv. 27, 28, 10: nobis trepidandum in acie instruendā erat, id. 44, 38, 11: dum trepidant alae, Verg. A. 4, 121: lymphati trepidare coeperunt, Curt. 4, 12, 14: at Romanus homo … Corde suo trepidat, Enn. Ann. 4, 7; Plaut. Ep. 1, 1, 59: spe trepido, Luc. 7, 297: trepidare laetitiā, Arn. 7, n. 4: voce, Pers. 1, 20: multa manu medicā Phoebique potentibus herbis Nequiquam trepidat, Verg. A. 12, 403: nam veluti pueri trepidant atque omnia caecis In tenebris metuunt, Lucr. 2, 55; 3, 87; 6, 35; cf.: ancipiti trepidant terrore per urbes, id. 6, 596: recenti mens trepidat metu, Hor. C. 2, 19, 5: metu falso, Ov. Tr 1, 5, 37: formidine belli, id. ib. 3, 10, 67: in dubiis periclis, Lucr. 3, 1076: ridetque (deus), si mortalis ultra Fas trepidat, Hor. C. 3, 29, 32.
Impers. pass.: trepidari sentio et cursari rursum prorsum, Ter. Hec. 3, 1, 35: totis trepidatur castris, Caes. B. G. 6, 37: ubi jam trepidatur, Lucr. 3, 598: vastis trepidatur in arvis, Sil. 4, 26: si gradibus trepidatur ab imis, Juv. 3, 200.
- (β) Like tremo with acc., to tremble at, be afraid of (poet. and very rare): et motae ad lunam trepidabis harundinis umbram, Juv. 10, 21: occursum amici, id. 8, 152: lupos (damae), Sen. Herc. Oet. 1058.
- (γ) With inf. (poet.): ne trepidate meas, Teucri, defendere naves, Verg. A. 9, 114: occurrere morti, Stat. Th. 1, 639.
- (δ) With ne: trepidat, ne Suppositus venias et falso nomine poscas, Juv. 1, 97; 14, 64.
- b. Of things, Lucr. 2, 965: quae (aqua) per pronum trepidat cum murmure rivum, Hor. Ep. 1, 10, 21; cf.: obliquo laborat Lympha fugax trepidare rivo, id. C. 2, 3, 12: flammae trepidant, flare, waver, flicker, id. ib. 4, 11, 11: trepidantia exta, throbbing, quivering, palpitating, Ov. M. 15, 576: sic aquilam pennā fugiunt trepidante columbae, id. ib. 1, 506: sub dentibus artus, id. ib. 14, 196.
- c. With inf.: octavum trepidavit aetas Claudere lustrum, Hor. C. 2, 4, 24.
Hence, trĕpĭdanter, adv., trem blingly, timorously, anxiously, with trepidation (rare): trepidanter effatus, Suet. Ner. 49.
Comp.: trepidantius timidiusque agere, Caes. B. C. 1, 19.
* trĕpĭdŭlus, a, um, adj. dim. [id.] trembling, anxious, timorous: pulli circumstrepere, Gell. 2, 29, 8.
trĕpĭdus, a, um, adj. [root in Gr. τρέπω, to turn, put to flight; cf. Lat. torqueo (cf. Fest. p. 367 Müll.); prop. scared; hence], restless, agitated, anxious, solicitous, disturbed, alarmed, in a state of trepidation, etc. (not. freq. in prose till the Aug. per.; perh. not at all in Cic. and Cæs.): tum trepidae inter se coëunt pennisque coruscant (apes), in a hurry, Verg. G. 4, 73; so, Dido, id. A. 4, 642 Serv.: hic galeam tectis trepidus rapit, id. ib. 7, 638; 9, 233: trepidi improviso metu, Sall. J. 97, 5; cf.: curia maesta ac trepida ancipiti metu, Liv. 2, 24, 3: Romae nocturnus terror ita ex somno trepidam repente civitatem excivit, id. 8, 37, 6: trepidi formidine portas Explorant, Verg. A. 9, 169; Just. 2, 13, 9.
( β ) With gen.: illae (apes) intus trepidae rerum per cerea castra Discurrunt, Verg. A. 12, 589: Messenii trepidi rerum suarum, Liv. 36, 31, 5; so, rerum suarum, id. 5, 11, 4: salutis, Sil. 12, 13: admirationis ac metus, Tac. A. 6, 21 fin.: tubarum, Stat. Th. 11, 325.
- b. Of things: illud (ferrum) in trepidā submersum sibilat unda, Ov. M. 12, 279 (Merkel, tepidā); cf.: et foliis undam trepidi despumat aheni, i. e. bubbling, foaming, Verg. G. 1, 296: venae, Ov. M. 6, 389: pes, id. ib. 4, 100: ōs, id. ib. 5, 231: vultus, id. ib. 4, 485: cursus, Verg. A. 4, 672: terror, Lucr. 5, 41: metus, Ov. Tr. 3, 1, 54; Plin. 2, 7, 5, § 15: tumultus belli, Lucr. 3, 846: certamen, Hor. Ep. 1, 19, 48: motus, Ov. M. 8, 606: fletus, id. ib. 4, 673: in re trepidā, in a critical situation, perilous juncture, Liv. 1, 27, 7; 4, 46, 8; 26, 5, 7; cf. in plur.: in trepidis rebus, id. 4, 17, 8; 4, 56, 8; Tib. 2, 3, 21; Hor. C. 3, 2, 5; Sil. 7, 1; cf. Sall. J. 91, 5: incerta et trepida vita, Tac. A. 14, 59; so, vita, id. ib. 4, 70 fin.: litterae, i. e. announcing danger, bringing alarming news, Curt. 7, 1, 36; so, nuntius, Just. 31, 2, 8.
Adv.: trĕpĭdē, hastily, in a state of confusion or alarm, with trepidation: trepide concursans, Phaedr. 2, 5, 2: classis trepide soluta, Liv. 22, 31, 5; so, relictis castris, id. 7, 11, 1: deserta stativa, id. 10, 12, 6: trepide anxieque certare, Suet. Ner. 23.
‡ trĕpit vertit, unde trepido et trepidatio, quia turbatione mens vertitur, Fest. p. 367 Müll. [ = τρέπει].
trĕpondo, neutr. indecl. [tres-pondus; cf. duapondo, under duo], three pounds: ejusdem radicis trepondo, panacis pondo IV., Scrib. Comp. 165: adipis porcinae, id. ib. 271; cf. Quint. 1, 5, 15.
trēs (also treis and trīs; acc. tres and tris), trĭa, num. adj. [Sanscr. tri-, trajas; Gr. τρεῖς, τρία; Goth. thrija; Germ. drei; Engl. three].
- I. Three: duas, tris minas auferunt, Plaut. Bacch. 4, 4, 7: tria corpora, Tris species tam dissimiles, Lucr. 5, 93 sq.: horum trium generum quodvis, Cic. Rep. 1, 26, 42: hoc loquor de tribus his generibus, id. ib. 1, 28, 44: tribus modis, uno … altero … tertio … , Cic. Div. 1, 30, 64: fundos decem et tres reliquit, id. Rosc. Am. 7, 20.
- II. To denote a small number: (sermo) tribus verbis, of three words, Plaut. Mil. 4, 2, 29; so, verbis, id. Trin. 4. 2, 121; cf. Ter. Phorm. 4, 3, 33; Ov. P. 4, 3, 26: ego tribus primis verbis, quid noster Paetus; at ille, etc., at the first three words, Cic. Fam. 9, 19, 1: haec omnia in tribus verbis, Quint. 9, 4, 78: chartis, Cat. 1, 5: suavia, id. 79, 4: cum tribus illa bibit, Mart. 13, 124, 2.
tresdĕcim, v. tredecim init.
tressis, is, m. [tres-as],
- I. Three asses, Varr. L. L. 5, § 169; 9, § 81 Müll.
- II. To denote a trifle: hic Dama est non tressis agaso, is not worth three coppers, Pers. 5, 76.
tres-vĭri, ōrum, m., three men holding an office together, or associated in public business, a board of three, three joint commissioners; as overseers of prisons, Plaut. Am. 1, 1, 3; id. Aul. 3, 2, 2.
As inferior priests: tresviri epulones, Cic. de Or. 3, 19, 73 (v. epulo).
As commissioners to distribute land among colonists, Liv. 32, 2, 6; 39, 44, 10; 40, 29, 2; cf. also under Treveri.
Trēvĕri (Trēvĭri), ōrum, m.
- I. A people in Gallia Belgica, between the Moselle and the forest of Ardennes, in and about the mod. Treves, Caes. B. G. 1, 37; 2, 24; 3, 11; 6, 8 et saep.; Mel. 3, 2, 4; Plin. 4, 17, 31, § 106; Liv. Epit. 107 al.
In sing.: Trēvĭr, one of the Treviri, Tac. H. 3, 35; 4, 55; Luc. 1, 441.
In a pun with tresviri, Cic. Fam. 7, 13, 3.
- B. Afterwards, the town of the Treviri, the mod. Treves, Amm. 15, 11, 9; called, at an earlier date, Augusta Trevirorum, Mel. 3, 2, 4.
- II. Hence, Trēvĕ-rĭcus, a, um, adj., of or belonging to the Treveri: ager, Plin. 18, 20, 49, § 183; 11, 49, 109, § 262: tumultus, Tac. A. 3, 42 fin.: proelium, id. H. 5, 17: urbs, i. e. Treves, Aus. Urb. 4.
triumvĭri (also written tresvĭri, and IIIvĭri), ōrum or ūm, m. [tres-vir], three men holding an office together or associated in public business, a board of three, three joint commissioners appointed for various purposes, a triumvirate. So,
- I. Triumviri coloniae deducendae or agro dando, for leading out a colony and distributing the land among its members, Liv. 3, 1, 6; 4, 11, 5; 6, 21, 4; 8, 16, 14 al.
In sing.: nobilitas … Gaium Gracchum … triumvirum coloniis deducundis ferro necaverat, Sall. J. 42, 1: triumvir agrarius, Liv. 27, 21, 10; Cic. Brut. 20, 79.
- II. Triumviri capitales, superintendents of public prisons, who performed many of the duties of modern police magistrates, Plaut. Am. 1, 1, 3; Cic. Or. 46, 156: carceris lautumiarum, Liv. 32, 26, 27; Dig. 1, 2, 2, § 30; Liv. 25, 1, 10; 39, 14, 10.
In sing., Val. Max. 5, 4, 7.
- III. Triumviri Epulones, v. epulo.
- IV. Triumviri monetales, directors of the mint, Dig. 1, 2, 2, § 30.
- V. Triumviri mensarii, three commissioners to regulate money, Liv. 23, 21, 6; 24, 18, 12; 26, 36, 8.
- VI. Triumviri nocturni, fire-wardens, Liv. 9, 46, 3; Val. Max. 8, 1, 6; Dig. 1, 15, 1.
- VII. Triumviri reipublicae constituendae; these were Antony, Octavianus, and Lepidus, appointed to regulate public affairs, Liv. Epit. 120; Suet. Aug. 96; id. Tib. 4; Flor. 4, 6.
In sing., Vell. 2, 88, 1; Suet. Aug. 9; 54; Gell. 3, 9, 4; Nep. Att. 12, 2.
- VIII. Boards for recruiting troops: senatus triumviros binos creari jussit, Liv. 25, 5, 6.
- IX. Triumviri sacris conquirendis donisque persignandis, to collect and register votive offerings, etc., Liv. 25, 7, 5.
- X. Triumviri reficiendis aedibus Fortunae et matris Matutae et Spei, for the restoration of temples, Liv. 25, 7, 6.
- XI. The three chief magistrates of a municipality: Q. Manlius, qui tum erat IIIvir, Cic. Clu. 13, 38.