Lewis & Short

Parsing inflected forms may not always work as expected. If the following does not give the correct word, try Latin Words or Perseus.

bĕātum, i, n., v. beo, P. a. A. 3. β.

bĕo, āvi, ātum, 1, v. a. [akin to benus, bonus, and, acc. to Fick, connected with δειδω, δεινός], to make happy, to bless (as verb. finit. rare, and mostly poet. for fortuno, beatum efficio; not in Cic.).

  1. I. In gen., to gladden, rejoice, refresh: hoc me beat, Plaut. Am. 2, 2, 12: foris aliquantillum etiam quod gusto, id beat, id. Capt. 1, 2, 34: ecquid beo te? does that gladden thee? Ter. Eun. 2, 2, 47.
    Hence, in colloq. lang. beas or beasti, that delights me, I am rejoiced at that, Plaut. As. 2, 2, 66; Ter. And. 1, 1, 79.
  2. II. Aliquem aliquā re, to make happy, reward with, enrich: caelo Musa beat, Hor. C. 4, 8, 29: seu tebearis Interiore notā Falerni, id. ib. 2, 3, 7: ne dominus Munere te parvo beet, id. Ep. 1, 18, 75: Latium beabit divite linguā, id. ib. 2, 2, 121.
    Hence, bĕātus, a, um, P. a.
    1. A. Happy, prosperous, blessed, fortunate (very freq. in prose and poetry; cf.: felix, fortunatus): neque ulla alia huic verbo, cum beatum dicimus, subjecta notio est, nisi, secretis malis omnibus, cumulata bonorum complexio, Cic. Tusc. 5, 10, 29: hic tyrannus ipse judicavit quam esset beatus, id. ib. 5, 20, 61: qui beatus est, non intellego, quid requirat, ut sit beatior: si est enim quod desit, ne beatus quidem est, id. ib. 5, 8, 23: beatus, ni unum hoc desit, Ter. Phorm. 1, 3, 18; Afran. ap. Non. p. 517, 17: beatus ille, qui procul negotiis, etc., Hor. Epod. 2, 1: nihil est ab omni Parte beatum, id. C. 2, 16, 28: beatissima vita, Cic. Tusc. 5, 8, 23.
      1. 2. Transf.: satisne videtur declarasse Dionysius nihil ei esse beatum, cui, etc., a cause of happiness, Cic. Tusc. 5, 21, 62.
      2. 3. Subst.
          1. (α) bĕāti, ōrum, m., the happy, fortunate persons: istam oscitantem sapientiam Scaevolarum et ceterorum beatorum concedamus, Cic. de Or. 2, 33, 144: Phraaten numero beatorum Eximit Virtus, Hor. C. 2, 2, 18.
          2. (β) bĕātum, i, n. ( = beatitas, beatitudo, q. v.), happiness, blessedness: in quā sit ipsum etiam beatum, Cic. Fin. 5, 28, 84: ex bonis, quae sola honesta sunt, efficiendum est beatum, id. Tusc. 5, 15, 45.
    2. B. Esp.
      1. 1. Of outward prosperity, opulent, wealthy, rich, in good circumstances: Dionysius tyrannus fuit opulentissumae et beatissumae civitatis (sc. Syracusarum), Cic. N.D. 3, 33, 81: res omnes quibus abundant ii, qui beati putantur, id. ib. 2, 37, 95; Plaut. Curc. 3, 1: ut eorum ornatushominis non beatissimi suspicionem prae, beret, Nep. Ages. 8, 2; Hor. C. 2, 4, 13; 2, 18, 14; 3, 7, 3; 3, 16, 32; 3, 29, 11; id. S. 2-8, 1; id. Epod. 16, 41; Ov. Am. 1, 15, 34.
        As subst.: bĕāti, ōrum, m., the rich: noli nobilibus, noli conferre beatis, Prop. 2, 9, 33.
        1. b. Poet., of inanimate things, rich, abundant, excellent, splendid, magnificent: gazae, Hor. C. 1, 29, 1: arces, id. ib. 2, 6, 21: Cyprus, id. ib. 3, 26, 9: copia, id. C.S. 59: rus, id. Ep. 1, 10, 14.
          With abl., Hor. Ep. 2, 1, 139: nectar, Mart. 9, 12, 5; Cat. 68, 14: argentum felix omnique beatius auro, Ov P 2, 8, 5.
          Trop.: ubertas, overflowing, Quint. 10, 1, 109: copia, id. 10, 1, 61: eventus, Tac. Dial. 9.
      2. 2. Late Lat., blessed, i. e. deceased, dead: quem cum beatum fuisse Sallustius respondisset, intellexit occisum, Amm. 25, 3, 21: beatae memoriae, of blessed memory, Hier. Ep. ad Marc. 24; cf.: si nobis, cum ex hac vitā emigraverimus, in beatorum insulis inmortale aevum, ut fabulae ferunt, degere liceret, Cic. ap. Aug. Trin. 14, 9 (Fragm. Hortens. 40 B. and K.).
      3. 3. Beatissimus, in late Lat., a title of the higher clergy, Cod. 1, 4, 13; Auct. Collat. 9, 6; Novell. 123, 3 al.
        Hence, adv.: bĕātē, happily, Cat. 14, 10: vivere, Cic. Ac. 1, 9, 33; id. Div. 2, 1, 2; id. Tusc. 2, 12, 29; id. Fin. 2, 27, 86; id. Par 1, 3, 15.
        Comp., Sen. Ep. 92, 24.
        Sup., Sen. Cons. Helv. 9, 4.