Lewis & Short

Parsing inflected forms may not always work as expected. If the following does not give the correct word, try Latin Words or Perseus.

mens, mentis (nom. sing. mentis: terra corpus est, at mentis ignis est, Enn. ap. Prisc. p. 764 P.; so too, istic est de sole sumptus; isque totus mentis est, Enn. ap. Varr. L. L. 5, § 59 Müll.; cf. Enn. p. 168, v. 6 and 7 Vahl.), f. [from the root men, whence memini, q. v., and comminiscor], the mind, disposition; the heart, soul (class.).

  1. I. In gen.: fusi sine mente ac sine sensu ullo jaceant, Enn. ap. Non. 312, 26 (Ann. v. 134 Vahl.): nubilam mentem Animi habeo, Plaut. Cist. 2, 1, 6: mens animi, Cat. 65, 4: mens animi vigilat, Lucr. 4, 758: mala mens, malus animus, bad disposition, bad heart, Ter. And. 1, 1, 137: hominum erga se mentes, feelings, sentiments, Suet. Calig. 60: mens mollis ad calamitates perferendas, Caes. B. G. 3, 19: humanae mentis vitiumsaeva cupido, Juv. 14, 175.
  2. II. In partic.
    1. A. The conscience: cum vero jurato sententia dicenda est, meminerit, deum se adhibere testem, id est ut ego arbitror, mentem suam, Cic. Off. 3, 10, 44: auditor, cui frigida mens est crimi nibus, Juv. 1, 166: quos diri conscia fact, Mens habet attonitos et surdo verbere caedit, id. 13, 194.
    2. B. The intellectual faculties, the mind, understanding, intellect, reason, judgment, discernment, consideration, reflection, etc.: mens, cui regnum totius animi (soul) a naturā tributum est, Cic. Tusc. 3, 5, 11: animus ita est constitutus, ut habeat praestantiam mentis, id. Fin. 5, 12, 34: deorum mente atque ratione omnem mundum administrari et regi, id. N. D. 1, 2, 4: mente complecti aliquid, to comprehend, understand, id. Tusc. 1, 16, 37: sanum mentis esse, to be of sound mind, Plaut. Trin. 2, 4, 53: mens sana in corpore sano, Juv 10, 356: mentis suae esse, to be in one’s right mind, in one’s senses, Cic. Pis. 21, 50; so, mentis compotem esse, id. ib. 20, 48: captus mente, out of his senses, beside himself, mad (cf. menceps), id. Ac. 2, 17, 53; Paul. Sent. 3, 4, a, 11: mentem amittere, to lose one’s mind, Cic. Har. Resp. 15. 31: mentis inops, Ov. H. 15, 139: huic ex tempore dicenti effluit mens, his recollection vanished, Cic. Brut. 61, 218: quis est tam vecors, qui ea, quae tanta mente fiunt, casu putet posse fieri? id. Har. Resp. 9, 19: vobis dent mentem oportet (di), ut prohibeatis, sicut mihi dederunt, ut, etc., Liv. 6, 18: quid tibi istuc in mentem venit? what comes into your mind? what are you thinking of? Plaut. Am. 2, 2, 34: modo hercle in mentem venit, id. As. 3, 2, 42: venit hoc mihi in mentem, te, etc., id. Aul. 2, 2, 49: venit in mentem, ut, etc., id. Curc. 4, 4, 2.
      With inf., Plaut. Bacch. 4, 7, 31.
      With nom.: miserae ubi venit in mentem mortis metus, Plaut. Rud. 3, 3, 23: servi venere in mentem calliditates, Ter. Heaut. 5, 1, 13: quotiescumque patria in mentem veniret, Liv. 5, 54, 3; 8, 5, 10; Quint. 12, 9, 13; cf.: numquam ea res tibi tam belle in mentem venire potuisset, Cic. Att. 12, 37, 2; id. Har. Resp. 26, 55.
      With gen. (so mostly in Cic.): non minus saepe ei venit in mentem potestatis, quam aequitatis tuae, he bethought himself of, Cic. Quint. 2, 6: tibi tuarum virtutum veniat in mentem, id. de Or 2, 61, 249: venit mihi Platonis in mentem, id. Fin. 5, 1, 2: solet mihi in mentem venire illius temporis, id. Fam. 7, 3, 1.
    3. C. Mind, thought, plan, purpose, intention, design. quā facere id possis, nostram nunc accipe mentem, Verg. A. 1, 676: ut nemini dubium esse debeat, quin reliquo tempore eādem mente sim futurus, Nep. Hann. 2, 5: Dolabella classem mente comparavit, ut, Cic. Fam. 12, 14, 1: mentes deorum scrutari in fibris, Ov. M. 15, 136: ferro percussit, sed non occidendi mente, Mos. et Rom. Leg. Coll. 1, 6, 3: poenae modus ex mente facientis statui potest, ib. 13, 3, 2: in mente est mihi dormire, I have a mind to, Petr. 21.
    4. D. Spirit, boldness, courage: addere mentem, to give courage to, Hor Ep. 2, 2, 36: demittunt mentes, lose courage, Verg. A. 12, 609 (cf. animus).
    5. E. Personified: Mens, the goddess of thought, whose festival was held on the eighth of June, Cic. Leg. 2, 8, 19: Menti aedem T. Octacilius praetor vovit, Liv. 22, 10; cf. Ov. F. 6, 241.