Lewis & Short

Parsing inflected forms may not always work as expected. If the following does not give the correct word, try Latin Words or Perseus.

1. pārens, entis, Part. and P. a., from pareo.

2. părens, entis, m. and f. (gen. plur. parentum and parentium, cf. Varr. L. L. 8, § 66 Müll.; Charis. p. 111 P.; Diom. p. 282 ib.: masculino genere parentem appellabant antiqui etiam matrem, Fest. p. 151 Müll.; so, Gracchus, Charis. p. 79 P.) [pario], a procreator, a father or mother, a parent; most freq. in the plur., parents.

    1. 1. Lit.: SI PARENTEM PVER VERBERIT … DIVIS PARENTVM SACER ESTO, Lex regia: qui parentem aut hospitem Necasset, Enn. ap. Non. 153, 29 (Trag. v. 239 Vahl.): parens tuus, Cic. Sull. 29, 81; Hor. A. P. 313: illum et parentis crediderim sui Fregisse cervicem, id. C. 2, 13, 5: alma parens Idaea deum, Verg. A. 10, 252: an tu reris eum (Orestem) occisā insanuisse parente? etc., Hor. S. 2, 3, 134: imperator, qui sibi parentis loco esset, i. e. entitled to the reverence due a father, Liv. 4, 42, 8; cf.: (Lolliam) privignis parentis loco futuram, be a mother to them, Tac. A. 12. 2: parentis eam (Darii matrem) loco diligi colique, Curt. 5, 3, 11: per speciem honorandae parentis, Liv. 8, 22, 2; 26, 49, 13.
      In plur.: quae (caritas) est inter natos et parentes, Cic. Lael. 8, 27: parentes cum liberis, Caes. B. G. 5, 14, 4; Cic. Verr. 2, 5, 42, § 108: opus a parentibus majoribusque meis relictum, id. Rep. 1, 22, 35: in parentum loco, id. Planc. 11, 28.
      Of animals, a sire or dam, Varr. R. R. 3, 7 fin.: gravida stans, Plin. 8, 42, 66, § 165; Cels. 6, 6, 39; Stat. Th. 10, 231.
      1. b. Transf.
        1. (α) Grandparents, and, in gen., progenitors, ancestors (parentes, like patres, is used of the generations immediately preceding the present; all ancestors more remote than the grandparents are called majores, Seyffert ad Cic. Lael. p. 260): Siciliam tantum ac Sardiniam parentibus nostris ereptas nostrā virtute recuperaturi essemus, Liv. 21, 43, 6: appellatione parentis non tantum pater, sed etiam avus et proavus, et deinceps omnes superiores continentur: sed et mater et avia et proavia, Dig. 50, 16, 51; cf. ib. 2, 4, 4; Fest. p. 221 Müll.; Cic. Inv. 1, 54, 103; Verg. A. 9, 3; 10, 76; 619: si patriam, parentes, antiqua mallent quam dominos et colonias novas, Tac. A. 1, 59; Dig. 23, 3, 5.
        2. (β) Relations, kinsfolk, kindred (rare and not ante-Aug.): solent rei capitis adhibere vobis parentes. Duos ego fratres nuper amisi, Curt. 6, 10, 30; Lampr. Alex. Sev. 67; Capitol. M. Aur. 5; Flor. 3, 18, 5.
          (Whether we are to take it in this sense in Liv 34, 32, 12, is doubtful.)
    2. 2. Trop., a father, founder, inventor, author (class.): me quem nonnulli conservatorem istius urbis, quem parentem esse dixerunt, Cic. Att. 9, 10, 3: operum parens effectorque, id. Univ. 11: Socrates parens philosophiae, id. Fin. 2, 1, 1; cf.: Tullius facundiae Latiarumque litterarum parens, Plin. 7, 30, 31, § 117; and: Homerus primus doctrinarum et antiquitatis parens, id. 25, 2, 5, § 11: (Mercurius) curvae lyrae parens, Hor. C. 1, 10, 6: earum (rerum) parens est educatrixque sapientia, Cic. Leg. 1, 24, 62.
      As an honorary appellation: quid prius dicam solitis Parentis Laudibus, i. e. Jupiter, Hor. C. 1, 12, 13: Latius, i. e. Domitian, Stat. S. 1, 2, 178.

părento, āvi, ātum, 1, v. a. [2. parens], to offer a solemn sacrifice in honor of deceased parents or relatives (cf.: lito, sacrifico).

  1. I. Lit.: cujus sepulcrum usquam exstet, ubi parentetur, Cic. Phil. 1, 6, 13: parentemus Cethego, id. Fl. 38, 96: Februario mense mortuis parentari voluerunt, id. Leg. 2, 21, 54: hostiā maximā parentare, id. ib. 2, 21, 54; Cenot. Pis. in Inscr. Orell. 643: mortuis certe interdiu parentatur, Sen. Ep. 122, 3; Plin. 18, 12, 30, § 118: non sacrificamus, nec parentamus: sed neque de sacrificato et parentato edimus, Tert. Spect. 13.
  2. II. Transf., to revenge the death of a parent or near relative by that of another, to make therewith an offering to his manes: praestare omnes perferre acerbitates, quam non civibus Romanis, qui Genabi perfidiā Gallorum interissent, parentarent, Caes. B. G. 7, 17 fin.: parentandum regi sanguine conjuratorum esse, Liv. 24, 21; Curt. 7, 2, 29; 5, 6, 1: viginti legionum sanguine fratri parentare, Sen. Polyb. 16 (35), 2; Just. 12, 15, 6: ejus supplicio uxoris Manibus parentavit, id. 39, 3, 12; so, Manibus eorum vastatione Italiae, etc., Flor. 2, 6, 8; 3, 21, 20: Memnonis umbris sollenni caede, Ov. Am. 1, 13, 3: eorum manibus sanguine, Amm. 15, 8, 6.
    1. B. Trop., to appease, satisfy, etc.: internecione hostium justae irae parentatum est, Curt. 9, 5, 20; Flor. 2, 6, 8; 3, 21, 20; Just. 13, 3, 10; Petr. 81.

pārĕo (parrĕo), ŭi, pārĭtum, 2, v. n. [intr. form of paro, to make ready; părio, to bring forth; hence, to be ready, at hand], to come forth, appear, be visible, show one’s self; to be present or at hand.

  1. I. Lit. (rare; not in Cic. or Cæs.): immolanti jocinera replicata paruerunt, Suet. Aug. 95: quoties paruit Hermogenes, Mart. 12, 29, 18: haec (fenestra) videt Inarimen, illi Prochyta aspera paret, Stat. S. 2, 2, 76: quae si parent simul, Quint. 1, 12, 4: caeli cui sidera parent, are open, intelligible, Verg. A. 10, 176; cf. Suet. Calig. 8.
    So freq. in eccl. Lat.: parebit signum filii hominis in caelo, Vulg. Matt. 24, 30.
    Impers.: paret = videtur: si paret eum dare oportere, Gai. Inst. 3, 91; 4, 4; 34 al.
  2. II. In partic.
    1. A. To appear (as a servant) at a person’s commands, to attend, wait upon (very rare, for the usual apparere): magistratibus in provincias euntibus parere et praeministrare servorum vice, Gell. 10, 3, 19: ad memoriam, Spart. Pesc. 7.
      1. 2. Transf.
        1. a. To obey, be obedient to; to submit to, comply with (the class. signif. of the word; syn.: oboedio, obsequor, obtempero): parere, obedire, Fest. p. 221 Müll.: animadverte ac dicto pare, Enn. ap. Cic. Rab. Post. 11, 29 (Trag. v. 299 Vahl.): hic parebit et oboediet praecepto illi veteri, Cic. Tusc. 5, 12, 36: oboedire et parere alicujus voluntati, id. N. D. 1, 8, 19: non ut pareret et dicto audiens esset huic ordini, etc., id. Phil. 7, 1, 2: (noster populus) in bello sic paret, ut regi, id. Rep. 1, 40, 163: legibus, id. Off. 2, 11, 40: religionibus, id. N. D. 2, 3, 8: imperio, Caes. B. G. 5, 2: populo patiente atque parente, Cic. Rep. 2, 36, 61: alicujus imperiis, Juv. 14, 331.
          Impers. pass.: dicto paretur, Liv. 9, 32: remissius imperanti melius paretur, Sen. Clem. 1, 24, 1: ut arbitri sententiae pareatur, Dig. 4, 8, 23: si paritum fuerit condicioni, ib. 40, 4, 12.
          Poet., with respective acc.: non adeo parebimus omnia matri, Stat. Ach. 1, 660.
          Of inanim. and abstr. subjects: lucra petituras freta per parentia ventis Ducunt instabiles sidera certa rates, Tib. 1, 9, 9; cf. Ov. M. 8, 472; Quint. 11, 3, 65.
        2. b. To be subject to, dependent on; to be subservient to: nulla fuit civitas, quin Caesari pareret, Caes. B. C. 3, 81: oppidum, quod regi paret, Plin. 6, 28, 32, § 145: negat se ei parere posse qui se feminam malit esse, quam virum, Just. 1, 3, 3: quae homines arant, navigant, aedificant, virtuti omnia parent, Sall. C. 2, 7; Hor. S. 2, 3, 96.
        3. c. To submit to, comply with, indulge, gratify, yield to: necessitati, Cic. Or. 60, 202: et tempori et voluntati, id. Vatin. 1, 2: cupiditatibus, id. Fin. 1, 16, 53: dolori et iracundiae, id. Att. 2, 21, 4: extremo furori, Val. Fl. 7, 154.
        4. d. To yield to one’s promises or representations, to fulfil, accomplish them; to satisfy, give, pay: promissis, Ov. F. 5, 504: pensionibus, Dig. 19, 2, 54: usuris, Cod. 4, 26, 8.—
    2. B. Impers.: paret, it is clear, evident, manifest (class.): quid porro quaerendum est? factumne sit? at constat. A quo? at paret, Cic. Mil. 6, 15.
      Esp. in the formula si paret, if it appear, if it be proved, Cic. Rosc. Com. 4, 11; id. Verr 2, 2, 12, § 31; cf.: si paret adversum edictum fecisse, id. ib. 2, 3, 28, § 69; 2, 3, 22, § 55; Fest. p. 233 Müll.: paritum est, Dig. 31, 1, 67; ib. 6, 1, 5; Petr. 137; cf. II. 2. a. supra.
      Hence, pārens, entis, P. a., obedient: parentiores exercitus, Cic. Off. 1, 22, 76 (al. paratiores).
  3. II. Subst.: pārens, entis, comm., a subject: parentes abunde habemus, Sall. J. 102, 7: vi quidem regere patriam aut parentes quamquam possis, etc., id. ib. 3, 2: ex voluntate parentium occupare principatum, Vell. 2, 108; and so Tac. A. 1, 59, acc. to Bötticher (but parentes, in this passage, signifies parents; cf. Kritz on Sall. C. 6, 5).