Lewis & Short

Parsing inflected forms may not always work as expected. If the following does not give the correct word, try Latin Words or Perseus.

vălētūdo (vălītūdo), ĭnis, f. [valeo], habit, state, or condition of body, state of health, health, whether good or bad.

  1. I. Lit.
    1. A. In gen.: optimā valetudine uti, Caes. B. C. 3, 49: valetudine minus commodā uti, id. ib. 3, 62: integra, Cic. Fin. 2, 20, 47: bona, Lucr. 3, 102; Cic. Lael. 6, 20; Quint. 10, 3, 26; Cato, R. R. 141, 3: melior, Plin. 23, 7, 63, § 120: commodior, Quint. 6, 3, 77: incommoda, Cic. Att. 5, 8, 1: infirma atque etiam aegra, id. Brut. 48, 180: quam tenui aut nullā potius valetudine, id. Sen. 11, 35: adversa, Just. 41, 6: dura, Hor. S. 2, 2, 88: confirmata, Cic. Att. 10, 17, 2; id. Q. Fr. 1, 1, 16, § 46; id. de Or. 1, 62, 265: ut valetudini tuae diligentissime servias, id. Q. Fr. 1, 1, 16, § 46: multum interest inter vires et bonam valetudinem, Sen. Q. N. 1, praef. 6.
      Plur.: sic caecitas ferri facile possit, si non desint subsidia valetudinum, of different states of health, i. e. whatever they may be, Cic. Tusc. 5, 39, 113.
    2. B. In partic.
      1. 1. A good state or condition, soundness of body, good health, healthfulness (syn.: salus, sanitas): valetudo decrescit, adcrescit labor, Plaut. Curc. 2, 1, 4: valetudo (opportuna est), ut dolore careas et muneribus fungare corporis, Cic. Lael. 6, 22: cui Gratia, fama, valetudo contingat abunde, Hor. Ep. 1, 4, 10: valetudo sustentatur notitiā sui corporis et observatione, quae res aut prodesse soleant aut obesse, Cic. Off. 2, 24, 86: melior fio valetudine, quam intermissis exercitationibus amiseram, id. Fam. 9, 18, 3: id pecus valetudinis tutissimae est, Col. 7, 22: hoc cibofirmitatem valetudinis custodiri, Plin. 20, 5, 20, § 42; cf.: Quaque valetudo constat, nunc libera morbis, Nunc oppressa, Manil. 3, 140; cf. also Cic. de Or. 1, 62, 265.
      2. 2. A bad state or condition, ill health, sickness, feebleness, infirmity, indisposition (syn.: infirmitas, imbecillitas): curatio valetudinis, Cic. Div. 2, 59, 123: gravitas valetudinis, quā tamen jam paulum videor levari, id. Fam. 6, 2, 1: affectus valetudine, Caes. B. C. 1, 31: gravis auctumnus omnem exercitum valetudine tentaverat, id. ib. 3, 2: quodam valetudinis genere tentari, Cic. Att. 11, 23, 1: quod me propter valetudinem tuamnon vidisses, id. Fam. 4, 1, 1: quod his Nonis in collegio nostro non affuisses, valetudinem causam, non maestitiam fuisse, id. Lael. 2, 8: excusatione te uti valetudinis, id. Pis. 6, 13: quibus (latere, voce) fractis aut imminutis aetate seu valetudine, Quint. 12, 11, 2: medicus quid in quoque valetudinis genere faciendum sit, docebit, id. 7, 10, 10: Blaesus novissimā valetudine conflictabatur, Plin. Ep. 2, 20, 7: major, i. e. morbus comitialis, Just. 13, 2: oculorum, Cic. Fam. 14, 4, 6: calculorum, Plin. 21, 27, 100, § 173.
        Plur.: medicus regere valetudines principis solitus, Tac. A. 6, 50: valetudinibus fessi, id. H. 3, 2: quod ad febrium valitudines attinet, Plin. 23, 1, 24, § 48: graves et periculosas valetudines experiri, Suet. Aug. 81; id. Tib. 11; Vitr. 1, 4.
  2. II. Trop. (rare but class.), of the mind, health, soundness, sanity: ii sunt constituti quasi malā valetudine animi, sanabiles tamen, Cic. Tusc. 4, 37, 80: roga bonam mentem, bonam valetudinem animi, deinde tunc corporis, Sen. Ep. 10, 4; cf.: valetudo ei neque corporis neque animi constitit, unsound state of mind, mental infirmity, Suet. Calig. 50.
    Rarely without animi: qui valetudinis vitio furerent et melancholici dicerentur, Cic. Div. 1, 38, 81.
    1. B. Of style: quos (Lysiae studiosi), valetudo modo bona sit, tenuitas ipsa delectat, Cic. Brut. 16, 64.
  3. III. Personified: Valetudo, Health, as a divinity, Mart. Cap. 1, § 55.