Lewis & Short

No entries found. Showing closest matches:

taeda (tēda), ae (gen. taedaï, Lucr. 6, 897), f. [etym. dub.; cf. taedet], a resinous species of pine-tree, the pitch-pine tree (syn. fax): Pinus combra, Linn.

  1. I. Lit., Plin. 16, 10, 19, § 44; 16, 11, 21, § 52; 37, 3, 11, § 43; 35, 6, 25, § 41: ceu flamma per taedas equitavit, Hor. C. 4, 4, 43.
  2. II. Transf.
    1. A. Resinous fir or pine wood, pitch-pine: cupas taedā ac pice refertas incendunt, Caes. B. C. 2, 11; 3, 101: pyrā erectā taedis atque ilice sectā, Verg. A. 4, 505: schedias taedā comburere, Vitr. 7, 10.
      1. 2. A pitchpine torch, a torch: circumstant cum ardentibus taedis, Enn. ap. Cic. Ac. 2, 28, 89 (Trag. v. 51 Vahl.); cf.: taedae ardentes Furiarum, Cic. Pis. 20, 46; id. Rosc. Am. 24, 67: Ceres dicitur inflammasse taedas eis ignibus, etc., id. Verr. 2, 4, 48, § 106; cf. Ov. F. 4, 494: accensis currere taedis, Prop. 2, 32, 9: taedas Hymenaeus Amorque Praecutiunt, Ov. M. 4, 758; so of a nuptial torch, id. H. 4, 121; Verg. A. 4, 18 al.; hence, poet., a wedding, marriage, id. ib. 4, 339; 7, 388; 9, 76; Ov. M. 9, 721; 9, 768; 4, 326; 14, 677; 15, 826: copulari taedis, Sen. Herc. Fur. 493: jungere taedas, Stat. S. 3, 4, 53: teque mihi taeda pudica dedit, Ov. H. 6, 134: sacra conubia fallere taedae, Mart. 6, 2, 1; and for love, in gen., Prop. 1, 8, 21: taedaeque ad funera versae, torches reversed, in sign of mourning, Sil. 2, 184; 13, 547.
        As an instrument of torture: verbera, carnifices, robur, pix, lamina, taedae, Lucr. 3, 1017; Juv. 1, 155.
      2. 3. A pine board, a sawn plank: dolato confisus ligno, digitis a morte remotus Quattuor, aut septem, si sit latissima taeda, Juv. 12, 59.
    2. * B. A small piece of pork or fat, used for religious purposes, Arn. 7, 230.

taeter (less correctly tēter), tra, trum, adj. [perh. from taedet].

  1. I. Physically, offensive, foul, noisome, shocking, hideous, loathsome (class.; syn.: foedus, putidus).
    1. A. Absol.: taetra et immanis belua, Cic. Tusc. 4, 20, 45: odor ex multitudine cadaverum, Caes. B. C. 3, 49: cadavera, Lucr. 2, 415: aut foedā specie taetri turpesque videntur, id. 2, 421: sapor, id. 6, 22: absinthia, id. 1, 936: ulcera, id. 5, 995; 5, 1126; 4, 172; 6, 976: cruor, Verg. A. 10, 727: spiritus, Hor. C. 3, 11, 19; Luc. 1, 618: loca taetra, inculta, foeda atque formidolosa, Sall. C. 52, 13; cf.: taetris tenebris et caligine, Cic. Agr 2, 17, 44: alter, o dii boni, quam taeter mcedebat, quam truculentus, quam terribilis aspectu! id. Sest. 8, 19; cf.: vultus naturā horridus ac taeter, Suet. Calig. 50; Juv. 10, 191: hanc tam taetram, tam horribilem tamque infestam rei publicae pestem toties jam effugimus, Cic. Cat. 1, 5, 11.
      Comp.: aliis aliud retro quoque taetrius esset Naribus, etc., Lucr. 2, 510.
      Sup.: taeterrima hiems, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 15, 1.
    2. B. With abl.: foedā specie taetri, Lucr. 2, 421; cf.: mulier taeterrima vultu, Juv. 6, 418.
      As subst.: taetrum, i, n., offensiveness: quae profluentia necessario taetri essent aliquid habitura, Cic. N. D. 2, 56, 141.
  2. II. Mentally or morally.
    1. A. In gen.
      1. 1. Of persons, horrid, hideous, repulsive, shameful, disgraceful, abominable, etc. (syn.: immanis, turpis): taeter et ferus homo, Cic. Q. Fr. 2, 13, 2.
        Sup.: quid ais tu, hominum omnium taeterrume? Plaut. Most. 3, 1, 65: quamquam es omni diritate atque immanitate taeterrimus, Cic. Vatin. 3, 9: quis taetrior hostis huic civitati, id. Cael. 6, 13: qui in eum fuerat taeterrimus, id. Tusc. 1, 40, 96.
      2. 2. Of things: postquam discordia taetra Belli ferratos postes portasque refregit, Enn. ap. Serv. Verg. A. 7, 622 (Ann. v. 270 Vahl.): libido, Hor. S. 1, 2, 33: facinus, Cic. Off. 3, 29, 95: prodigia, Liv. 22, 9.
        Comp.: quibus (sc. cupiditatibus) nihil taetrius nec foedius excogitari potest, Cic. Off. 3, 8, 36: nullum vitium taetrius est, quam avaritia, id. ib. 2, 22, 77.
        Sup.: taeterrimum bellum, Cic. Fam. 10, 14, 2.
    2. B. Esp., neutr. as adv., horridly, horribly, etc.: taetrum flagratHorror conscius, Prud. Cath. 4, 22.
      Hence, adv.: taetrē, foully, shockingly, hideously, Cato ap. Charis. p. 196 P.; Cic. Div. 1, 9.
      Sup., Cic. Att. 7, 12, 2.

taetrĭcĭtas (tētr-), ātis, f. [taetricus], a grave or serious expression; gravity, seriousness: habitus oris taetricitate decorus, Auct. Pan. ad Pis. 90.

taetrĭcus (tētr-), a, um, adj. [taeter], forbidding, harsh, crabbed, gloomy, sour, stern, severe (perh. not ante-Aug.; cf.: tristis, severus): puella, Ov. A. A. 1, 721: Sabinae, id. Am. 3, 8, 61: taetricus et asper censor udorum, Mart. 12, 70, 4: lector, id. 11, 2, 7: deae, i. e. the Fates, id. 4, 73, 6; 7, 96, 4: taetrica ac tristis disciplina Sabinorum, Liv. 1, 18, 4: animus (ccupled with horridus), Sen. Ep. 36, 3: febres, Mart. 6, 70, 8: tubae, fierce, warlike, id. 7, 80, 2.

taetrĭtūdo (tētr-), ĭnis, f. [teter, I.], loathsomeness, hideousness, Att. ap. Non. 179, 33 (Trag. Rel. v. 556 Rib.).

taetro (tētr-) (perf. and sup. perh. not found), āre, 1, v. a. [teter, I.], to render foul, Pac. ap. Non. 178, 7 (Trag. Rel. v. 303 Rib.).

tarmĕs, ĭtis, m. [root tero; Gr. τείρω, to bore], a worm that eats wood, a woodworm, Plaut. Most. 3, 2, 140.
Written also termes, Isid. Orig. 12, 5, 10; Serv. Verg. G. 1, 256.

Tarrăcīna (less correctly Terr-), ae, f., = Ταρρακινα and Τραχίνη (cf. Trachas, Ov. M. 15, 717; the first a in Tarracina inserted like the u in Alcumena, Aesculapius, etc.), a town in Latium, formerly called Anxur, now Terracina, Mel. 2, 4 fin.; Plin. 3, 5, 9, § 59; Cic. Att. 7, 5, 3; id. de Or. 2, 59, 240; id. Fam. 7, 23, 3 al.
Also called Tarrăcīnae, ārum, Liv. 4, 59.
Hence, Tarrăcĭnensis (Terr-), e, adj., of or belonging to Tarracina, Tarracinian: Ceparius, Sall. C. 46, 3.
As subst.: Tarră-cĭnenses, ĭum, m., the inhabitants of Tarracina, the Tarracinians, Tac. H. 4, 3.

1. tē, v. tu.

2. tĕ, a pronominal suffix, e. g. tute, tete; v tu.

Tĕānum, i, n., the name of two Italian towns.

  1. I. Teanum Apulum, a town in Apulia, now Civitate, Plin. 3, 11, 16, § 103; Cic. Att. 7, 12, 2; 7, 13, b, 7; id. Clu. 9, 27.
    Hence, Tĕānenses, ium, m., the inhabitants of Teanum, Liv. 9, 20, 4; called Tĕāni, ōrum, m., Plin. 3, 11, 16, § 104.
  2. II. Teanum Sidicinum, a town in Campania, now Teano, Plin. 3, 5, 9, § 63; Cic. Att. 8, 11, B, 2; Liv. 22, 57, 8; called simply Teanum, Cic. Phil. 12, 11, 27; id. Agr. 2, 31, 86; Hor. Ep. 1, 1, 86.

Tĕāte, is, n., a town on the Adriatic Sea, near Corfinium, now Chieti, Sil. 8, 521; 17, 454.
Hence, Tĕātīni, ōrum, m., the inhabitants of Teate, Plin. 3, 12, 17, § 106.

Tĕātes, um, m., a people in Apulia, Liv. 9, 20, 7.

teba, ae, f., an old Latin term, in Varro’s time still used among the Sabines, signifying a hill: lingua prisca et in Graeciā Aeolis Boeotii sine afflatu vocant colles tebas: et in Sabinis, quo e Graeciā venerunt Pelasgi, etiam nunc ita dicunt: cujus vestigium in agro Sabino via Salaria non longe a Reate milliarius clivus appellatur Thebae, Varr. R. R. 3, 1, 6.

techna (techina, Plaut. Most. 3, 1, 23 Lorenz ad loc.; id. Poen. 4, 1, 1), ae, f., = τέχνη, a wile, trick, piece of craft or subtilty, artifice, cunning device (ante-class.): tum igitur ego deruncinatus, deartuatus sum miser Hujus scelesti technis, Plaut. Capt. 3, 4, 109; id. Bacch. 3, 2, 8; Ter. Heaut. 3, 1, 62; id. Eun. 4, 4, 51.

technĭcus, i, m., = τεχνικός, a teacher of art, technologist, Quint. 2, 13, 15.

Technŏpaegnĭon, ii, n., = Τεχνοπαίγνιον (a game of art), the title of a poem by Ausonius.

Tē̆cmessa, ae, f., a daughter of king Teuthras, and mistress of Ajax, the son of Telamon, Hor. C. 2, 4, 6; Ov. A. A. 3, 517.

Tecmon, ōnis, m., a town of Epirus, Liv. 45, 26, 4.

tēcŏlĭthos, i, m., = τηκόλιθος (stonedissolver), a stone, otherwise unknown, Plin. 36, 19, 35, § 143; 37, 10, 68, § 184; Sol. 37 med.

tectē, adv., v. tego, P. a. fin.

tectĭo, ōnis, f [tego], a covering: limpidae lanae, Cael. Aur. Acut. 3, 5, 58: lanarum, id. ib. 3, 21, 200.

tectŏnĭcus, a, um, adj., = τεκτονικός, of or belonging to building, architectural, tectonic: formae, designs or plans of a building, Aus. Idyll. 10, 298.

tector, ōris, m. [tego], one that overlays walls with plaster, stucco, etc., a plasterer, pargeter: villa tua, quam neque pictor neque tector vidit umquam, Varr. R. R. 3, 2, 9; Cic. Planc. 25, 62; Front. Aquaed. 117; Vitr. 7, 3 fin.; Tert. Idol. 8; Inscr. Orell. 4288; 4803.

* tectōrĭŏlum, i, n. dim. [tectorium], a little plaster, parget, or rough-cast, Cic. Fam. 9, 22, 3.

tectōrĭum, ii, v. tectorius, I. B. and II. B.

tectōrĭus, a, um, adj. [tego], of or belonging to covering or to a cover.

  1. I. In gen. (very rare): paniculum, thatch, Plaut. Mil. 1, 1, 18.
    Hence,
    1. B. Subst.: tectō-rĭum, ii, n., a covering, cover, Cato, R. R. 11, 2.
  2. II. In partic., that belongs to or serves for covering or overlaying walls, ceilings, floors, etc.; of or belonging to staining, painting, stuccoing, plastering, etc. (freq. and class.): opus, Varr. R. R. 1, 57, 1; cf. id. ib. 3, 11, 2: neque id (sepulcrum) opere tectorio exornari, Cic. Leg. 2, 26, 65: atramentum tectorium, that serves for staining or washing walls, Plin. 35, 6, 25, § 43: saetae e penicillis tectoriis, plasterers’ brushes, id. 28, 17, 71, § 235.
    Hence,
    1. B. Subst.: tec-tōrĭum, ii, n., plaster, stucco, fresco-painting, a wash for walls, etc.: parietes ac camarae munitae tectorio, Varr. R. R. 3, 8, 1; Cic. Div. 2, 27, 58; id. Verr. 2, 1, 55, § 145; id. Q. Fr. 3, 1, 1; id. Att. 1, 10, 3; Vitr. 7, 2, sq.; 5, 10; Sen. Ep. 86, 8; Col. 8, 15, 5; Plin. 35, 16, 56, § 194; 36, 23, 55, § 176; Dig. 15, 3, 3.
      Satirically, a paste of flour put on the face to preserve the beauty of the complexion: tandem aperit vultum et tectoria prima reponit, cover, coating, Juv. 6, 467.
      1. 2. Trop., of speech, smooth words, flattery (very rare): dignoscere cautus, Quid solidum crepet et pictae tectoria linguae, Pers. 5, 24; so imitated, Aug. Ep. 1 ad Volusian.

Tectŏsăges, um, m., a people in Gallia Narbonensis, between the Pyrenees and the Rhone, Mel. 2, 5, 2; Plin. 3, 4, 5, § 37; Caes. B. G. 6, 24; called also Tectŏsăgi, ōrum, Liv. 38, 16; 16, 24; Aus. Clar. Urb. Narb. 9.

* tectŭlum, i, n. dim. [tectum], a little roof, Hier Ep. 117, n. 9.

tectum, i, n. [tego].

  1. I. Lit., a covering.
    1. A. A roof: quojus (villae) Deturbavit ventus tectum ac tegulas, Plaut. Rud. prol. 78: de tecto deturbavit tegulas, id. ib. 1, 1, 5. tecta domorum, Lucr. 2, 191; Cic. Q. Fr. 3, 1, 4, § 14: firma tecta in domiciliis habere, id. Brut. 73, 257; cf.: disturbata porticus Catuli, quae ad tectum paene pervenerat, id. Att. 4, 3, 2: hic se praecipitem tecto dedit, Hor. S. 1, 2, 41: culmina tecti, Verg. A. 2, 695: tecti a culmine, Ov. M. 12, 480.
    2. B. A ceiling (usu. plain; opp. lacunar, a fretted ceiling): tectis caelatis, laqueatis, ceilings, rooms, Enn. ap. Cic. Tusc. 1, 35, 85; 3, 19, 44 (Trag. v. 121 Vahl.); cf.: qui marmoreis tectis ebore et auro fulgentibus abundant, Cic. Par. 1, 3, 13; so, aurata, id. ib. 6, 3, 49: laqueata, Hor. C. 2, 16, 12: cubilia tectaque, canopies, id. Epod. 12, 12.
  2. II. Transf., a roofed building for dwelling in, a roof, house, dwelling, abode; a cover, shelter, quarters, etc. (freq. and class.; cf.: prosa, ut mucronem pro gladio, et tectum pro domo recipiet, etc., Quint. 8, 6, 20; syn.: domus, aedes, habitatio): recipe me in tectum, Plaut. Rud. 2, 7, 16; cf.: exercitus tectis ac sedibus suis recipere, Cic. Agr. 2, 33, 90: ne tecto recipiaturqui non, etc., Caes. B. G. 7, 66; Nep. Att. 13, 2: exercitatissimi in armis, qui inter annos XIV. tectum non subissent, Caes. B. G. 1, 36: milites in tecta Gallorum contegit, Auct. B. G. 8, 5: vos, Quirites, in vestra tecta discedite, Cic. Cat. 3, 12, 29: tectis, juvenes, succedite nostris, Verg. A. 1, 627: ejusmodi conjunctionem tectorum oppidum vel urbem appellaverunt, Cic. Rep. 1, 26, 41; id. Att. 5, 16, 3: tum erat ager incultus sine tecto: nunc est cultissimus cum optimā villā, id. Rosc. Com. 12, 33: si vacuum tepido cepisset villula tecto, Hor. S. 2, 3, 10: pars densa ferarum Tecta rapit silvas, Verg. A. 6, 8: columba plausum Dat tecto ingentem, id. ib. 5, 216: solidis Clauditur in tectis, i. e. in prison, Ov. M. 3, 697: sed quercus tecta cibumque dabat, id. A. A. 2, 622: dolos tecti ambagesque resolvit, i. e. of the Labyrinth, Verg. A. 6, 29: sub tecta Sibyllae, id. ib. 6, 211.

tectūra, ae, f. [tego], a covering over, overlaying with a wash, plaster, etc.: parietum, Pall. 1, 15 and 17.

tectus, a, um, Part. and P. a. of tego.

tēcum, i. e. cum te; v. tu.

ted, v. tu; and cf. med.

tēda and tēdĭfer, v. taeda and taedifer.

Tēdignĭlŏquĭdes, is, m. [te-dignaloquens], a comically-formed proper name, Plaut. Pers. 4, 6, 22.

Tĕgĕa, ae (Tĕgĕē, Stat. Th. 11, 177), f., = Τεγέα, a very ancient town in Arcadia, now Paleo-Episkopi, near Tripolitza, Mel. 2, 3, 5; Plin. 4, 6, 10, § 20.
Poet. for Arcadia, Stat. Th. 11, 177; Claud. B. G. 576.
Hence,

  1. A. Tĕgĕēŭs or Tĕgĕaeŭs, a, um, adj., of or belonging to Tegea, Tegean; poet. for Arcadian: gens, Verg. A. 5, 299: Pan, Prop. 3, 3 (4, 2), 30; Verg. G. 1, 18: virgo, i. e. Callisto, a daughter of Lycaon, king of Arcadia, Ov. A. A. 2, 55; id. F. 2, 167: volucer. i. e. Mercury, Stat. S. 1, 5, 4.
    Also subst.: Tĕgĕaea, ae, f., the Arcadian Atalanta, Ov. M. 8, 317; 8, 380: parens, i. e. Carmenta, the mother of Evander, id. F. 1, 627; called also sacerdos, id. ib. 6, 531.
  2. B. Tĕgĕātĭcus, a, um, adj., Arcadian: volucer, i. e. Mercury, Stat. S. 1, 2, 18; called also ales, id. ib. 5, 1, 102.
  3. C. Tĕgĕātae, ārum, m., the inhabitants of Tegea, the Tegeans, Cic. Div. 1, 19, 37.
  4. D. Tĕgĕātis, ĭdis, f. adj., Tegean; poet. for Arcadian: mater, i. e. the Arcadian Atalanta, Stat. Th. 9, 571: capra, Sil. 13, 329.

tĕgĕs, ĕtis, f. [tego], a covering, mat: quae fiunt de cannabi, lino, junco, palmā, scirpo, ut funes, restes, tegetes, Varr. R. R. 1, 22, 1; so Col. 5, 5, 15; 12, 52, 8; Plin. 21, 18, 69, § 112; Mart. 11, 32, 2; 11, 56, 5; Juv. 6, 117; 7, 221 al.

tĕgĕtārĭus, ψιαθοποιός, ψιαθοπλόκος, Gloss. Gr. Lat., a mat-maker [teges].

tĕgĕtĭcŭla, ae, f. dim. [tego], a little mat: tegeticulae cannabinae, Varr. R. R. 3, 8, 2; 2, 11, 8; Col. 8, 9, 3; Mart. 9, 93, 3.

* tĕgĭle, is, n. [tego], a covering, cover, App. M. 9, p 222, 28 (al. tegillo).

tĕgillum, i, n. dim. [tegulum], a small covering, a hood or cowl, Plaut. Rud. 2, 7, 18; Varr. ap. Non. 179, 4; cf.: tegillum cuculiunculum ex scirpo factum, Fest. p. 366 Müll.

tĕgĭmen, tĕgŭmen, and tegmen (in obliq. cas. usu. syncop. tegminis, etc.), n. [tego], a covering, cover (mostly poet. and in post-Aug. prose; in Cic. in prose only once, as a transl. from the Greek; syn.: operculum, integumentum): mihi (Anacharsi) amictui est Scythicum tegimen, Cic. Tusc. 5, 32, 90: tegimen direpta leoni Pellis erat, Ov. M. 3, 52; so, tegimen, id. ib. 1, 672; id. A. A. 3, 112; Sil. 1, 402; Sen. Q. N. 6, 25; Tac. A. 2, 21: consertum tegumen spinis, Verg. A. 3, 594; so, tegumen, Liv. 1, 20, 4; 4, 39, 3; Col. 7, 4, 4: textile tegmen, Lucr. 5, 1350; so id. 3, 649; Verg. A. 7, 666; 7, 742; Luc. 9, 771; Liv. 5, 38, 8; Quint. 9, 4, 4; Auct. B. Afr. 72: tegmina membrorum, Col. 3, 10, 12: vites opacare tegminibus, id. 5, 5, 15: removebitur hujus Tegminis officium, of the shield, Ov. M. 12, 92: pedum, i. e. shoes, Col. 1, 8, 18; Amm. 22, 9, 11.
Of the husk: grani, Col. 10, 243; cf.: hordeaexue de paleā tegminibusque suis, Ov. Med. Fac. 54.
Poet. sub caeli tegmine, the vault of heaven, Lucr. 1, 988; so id. 2, 662; 5, 1016; Cic. poët. N. D. 2, 44, 112: fluminis, icy covering, Laev. ap. Gell. 19, 7, 15.
With obj. gen.: ardoris, Vulg Ecclus. 34, 19.

tĕgĭmentum and tegmentum, i, v. tegumentum.

tegmen, ĭnis, v. tegimen.

tĕgo, xi, ctum, 3, v. a. [Gr. στέγω, to cover; τέγος, στέγος, roof; Sanscr. sthag-, to hide; Germ. decken; Engl thatch], to cover (syn. operio).

  1. I. Lit.
    1. A. In gen.: amica corpus ejus (Alcibiadis) texit suo pallio, Cic. Div 2, 69, 143: capite se totum tegit, Plaut. Trin. 4, 2, 9: (tegillo) tectus esse soleo, si pluvit, id. Rud. 2, 7, 19: fere res omnes aut corio sunt Aut etiam conchis aut callo aut cortice tectae, covered, clothed, Lucr. 4, 936; cf.: bestiae aliae coriis tectae sunt, aliae villis vestitae, Cic. N. D. 2, 47, 121: ut tecti, ut vestiti, ut salvi esse possemus, id. ib. 2, 69, 150: corpora veste villosā, Tib. 2, 3, 76: caput galea, Prop. 4 (5), 3, 44: Mars tunicā adamantinā tectus, Hor. C. 1, 6, 13: ensis Vaginā tectus, id. S. 2, 1, 4.
      In Greek constr.: primā tectus lanugine malas, Ov. M. 12, 291: cucullo caput tectus, Mart. 5, 14, 6: quae (casae) more Gallorum stramentis erant tectae, Caes. B. G. 5, 43: tectas casas testudinum superficie, Plin. 6, 24, 28, § 109: musculum, Caes. B. C. 2, 10: domum, Dig. 19, 1, 18: naves tectae, covered with decks, decked ( = constratae), Caes. B. C. 1, 56; Liv. 36, 43, 13 (opp. apertae); 31, 46, 6: tectae instrataeque scaphae, Caes. B. C. 3, 100: incepto tegeret cum lumina somno, Verg. G. 4, 414: utne tegam spurco Damae latus? i. e. to go by the side of, walk cheek by jowl with, Hor. S. 2, 5, 18; so, latus alicui, Suet. Claud. 24; cf. aliquem, to surround, attend, accompany: omnis eum stipata tegebat Turba ducum, Verg. A. 11, 12; Stat. S. 5, 1, 26: sarta tecta; v. sartus.
    2. B. In partic.
      1. 1. To cover, hide, conceal (rare in lit. sense; syn.: abscondo, occulto): Caesar tectis insignibus suorum occultatisque signis militaribus, etc., Caes. B. G. 7, 45: fugientem silvae texerunt, id. ib. 6, 30: oves (silva), Ov. M. 13, 822: quas (tabellas) tegat in tepido sinu, id. A. A. 3, 622: ferae latibulis se tegunt, Cic. Rab. Post. 15, 42; cf.: nebula matutina texerat inceptum, Liv. 41, 2, 4: Scipionem nebulae possiderent ac tegerent, Vop. prol. 2.
      2. 2. To shelter, protect, defend (rare in lit. sense); constr., in analogy with defendere and tueri, aliquid ab aliquo or ab aliquā re: qui portus ab Africo tegebatur, ab Austro non erat tutus, Caes. B. C. 3, 26: ut alter (ordo propugnatorum) ponte ab incidentibus telis tegeretur, Hirt. B. G. 8, 9: aliquem conservare et tegere, id. ib. 1, 85: tempestas et nostros texit et naves Rhodias afflixit, Caes. B. C. 3, 27; Hirt. B. G. 8, 5; Sall. J. 101, 4: triumpho, si licet me latere tecto abscedere, i. e. with a whole skin, safe, unhurt, Ter. Heaut. 4, 2, 5.
        Pass. in mid. force: tegi magis Romani quam pugnare, Liv. 4, 37, 11.
      3. 3. To cover over, bury, enclose (poet.): te modo terra tegat, Prop. 2, 26, 44 (3, 22, 24): sit tibi terra levis mollique tegaris harenā, Mart. 9, 29, 11: ossa tegebat humus, Ov. M. 15, 56: ossa tegit tumulus, id. Am. 2, 6, 59: Sicanio tegitur sepulcro, Luc. 2, 548.
  2. II. Trop.
    1. A. In gen., to cover (very rare): tempestas, mihi quae modestiam omnem, Detexit tectus quā fui, Plaut. Most. 1, 3, 7.
    2. B. In partic.
      1. 1. (Acc. to I. B. 1.) To cloak, hide, veil, conceal, keep secret (freq. and class.): triumphi nomine tegere atque velare cupiditatem suam, Cic. Pis. 24, 56: multis simulationum involucris tegitur et quasi velis quibusdam obtenditur unius cujusque natura, id. Q. Fr. 1, 1, 5, § 15: ignaviam suam tenebrarum ac parietum custodiis tegere, id. Rab. Perd. 7, 21: animus ejus vultu, flagitia parietibus tegebantur, id. Sest. 9, 22: summam prudentiam simulatione stultitiae, id. Brut. 14, 53: honestā praescriptione rem turpissimam, Caes. B. C. 3, 32; cf.: turpia facta oratione, Sall. J. 85, 31: aliquid mendacio, Cic. Quint. 26, 81: nomen tyranni humanitate, Nep. Dion, 1: commissum, Hor. Ep. 1, 18, 38; id. A. P. 200: non uti corporis vulnera, ita exercitus incommoda sunt tegenda, Caes. B. C. 2, 31: nostram sententiam, Cic. Tusc. 5, 4, 11: dira supplicia, Verg. A. 6, 498: causam doloris, Ov. M. 13, 748: pectoribus dabas multa tegenda meis, id. Tr. 3, 6, 10: ignobilitatis tegendae causā, Cap. Max. 8.
      2. 2. (Acc. to I. B. 2.) To defend, protect, guard: aliquid excusatione amicitiae, Cic. Lael. 12, 43; id. Clu. 11: quod is meam salutem atque vitam suā benevolentiā, praesidio custodiāque texisset, id. Planc. 1, 1: nostri clarissimorum hominum auctoritate leges et jura tecta esse voluerunt, id. de Or. 1, 59, 253: pericula facile innocentiā tecti repellemus, id. Imp. Pomp. 24, 70: qui a patrum crudelibus suppliciis tegere liberos sciant, Liv. 1, 53, 8: aliquem tegere ac tueri, Cic Fam. 13, 66, 2: libertatem, patriam, parentisque armis tegere, Sall. C. 6, 5: ut legatos cura magistratuum magis quam jus gentium ab irā impetuque hominum tegeret, Liv. 8, 6, 7: legationisque jure satis tectum se arbitraretur, Nep. Pelop. 5, 1.
        Hence, tec-tus, a, um, P. a., covered, i. e. hidden, concealed.
    1. A. Lit.: cuniculi, Hirt. B. G. 8, 41.
    2. B. Trop., hidden, not frank, open, or plain; secret, concealed, disguised; close, reserved, cautious: sermo verbis tectus, covered, enveloped, Cic. Fam. 9, 22, 1; cf. verba (opp. apertissima), id. ib. 9, 22, 5: occultior atque tectior cupiditas, id. Rosc. Am. 36, 104: amor, Ov. R. Am. 619.
      Of persons: occultus et tectus, Cic. Fin. 2, 17, 54: tecti esse ad alienos possumus, id. Rosc. Am. 40, 116; cf. in comp.: tectior, id. Phil. 13, 3, 6: te in dicendo mihi videri tectissimum, id. de Or. 2, 73, 296: silet ille, tectusque recusat Prodere quemquam, Verg. A. 2, 126; cf.: quis consideratior illo? Quis tectior? Cic. Deiot. 6, 16.
      Hence, adv.: tectō, covertly, privily, cautiously: et tamen ab illo aperte, tecte quicquid est datum, libenter accepi, Cic. Att. 1, 14, 4.
      Comp.: tectius, Cic. Fam. 9, 22, 2; id. Planc. 10, 8, 5; Ov. A. A. 1, 276.

tēgŭlae, ārum (less freq. and mostly poet., also in sing.: tēgŭla, ae; v. the foll.), f. [tego], tiles, roof-tiles, a tiled roof (class.; cf. imbrex).

        1. (α) Plur.: tempestas venit, confringit tegulas imbricesque, Plaut. Most. 1, 2, 28; so, with imbrices, id. Mil. 2, 6, 24; with tectum, id. Rud. prol. 78: heus, quid agis tu inquam in tegulis? id. Mil. 2, 2, 22; so, in tegulis, id. ib. 2, 2, 1; 2, 2, 5; 2, 3, 13; 2, 3, 37: anguis per impluvium decidit de tegulis, Ter. Phorm. 4, 4, 26: per alienas tegulas Venisse, id. Eun. 3, 5, 40: per tegulas demitti, Cic. Phil. 2, 18, 45: demptis tegulis, id. Verr. 2, 3, 50, § 119: per scalas pervenisse in tegulas, Liv. 36, 37, 2: habitare sub tegulis, Suet. Gram. 9: columbaria qui in tegulis habent, Varr. R. R. 3, 7 fin.; Dig. 19, 1, 58; 39, 2, 24: TEGVLAS AENEAS AVRATAS D. S. D., Inscr. Orell. 3272 et saep.
        2. (β) Sing.: promitto tibi, si valebit, tegulam illum in Italiā nullam relicturum, not a tile, Cic. Att. 9, 7, 5: cum solem nondum prohibebat et imbrem Tegula, Ov. A. A. 2, 622; id. F. 6, 316; id. Ib. 304; Bibacul. ap. Suet. Gram. 11; Mart. 7, 36, 4; Juv. 3, 201 (but the true read., Sen. Ep. 12, 5, is regula, Haase).

tēgŭlĭcĭus, a, um, adj. [tegulae], covered with tiles: ATTEGIA, Inscr. Orell. 1396.

tĕgŭlum, i, n. [tego], a covering, roof, thatch (very rare): tegulo aquaticarum harundinum domos suas operiunt, Plin. 16, 36, 64, § 156: scirpi fragiles ad tegulum tegetesque, id. 16, 37, 70, § 178.

tĕgŭmen, ĭnis, v. tegimen.

tĕgŭmentum (collat. forms tĕgĭ-mentum and tegmentum), i, n. [tego], a covering, cover.

  1. I. Lit. (class.; cf. tegmen): tegumenta corporum vel texta vel suta, Cic. N. D. 2, 60, 150; so, tegumentum, id. Fin. 5, 11, 32; Liv. 1, 43, 2; 9, 19, 7; 9, 40, 3; 22, 1, 3; Sen. Cons. ad Helv. 8, 2; id. Ep. 90, 17; Suet. Calig. 55 fin.: scutisque tegimenta detrudere, Caes. B. G. 2, 21; so, tegimenta, id. B. C. 2, 9; 3, 44; 3, 62; 3, 63: palpebrae quae sunt tegmenta oculorum, Cic. N. D. 2, 57, 142: tegumenta, armor, Vulg. 1 Macc. 4, 6.
  2. * II. Trop.: istaec mihi ego semper habui aetati tegumentum meae, Ne, etc., a defence, protection, Plaut. Trin. 2, 2, 32 dub. (Ritschl and Fleck. integumentum).

Tēĭus, a, um, v. Teos.

tēla, ae, f. [prob. contr. from texia, from texo; cf. ala, from axilla; mala, from maxilla, Cic. Or. 45, 153], a web.

  1. I. Lit.: texentem telam studiose ipsam offendimus, Ter. Heaut. 2, 3, 44: Penelope telam retexens, Cic. Ac. 2, 29, 95: tenui telas discreverat auro, Verg. A. 4, 264; 11, 75: vetus in telā deducitur argumentum, Ov. M. 6, 69: commenta retexere tela, Stat. S. 3, 5, 9; Dig. 32, 1, 69; 34, 2, 22: lanā et telā victum quaeritans, Ter. And. 1, 1, 48; cf.: assiduis exercet bracchia telis, Ov. F. 4, 699: antiquas exercet telas, id. M. 6, 145: plena domus telarum, Cic. Verr. 2, 4, 26, § 59.
    Of a spider’s web: deiciamque eorum (araneorum) omnis telas, Plaut. Stich. 2, 2, 25; Cat. 68, 49; Mart. 8, 33, 15; Juv. 14, 61.
    1. B. Transf.
      1. 1. The threads that run lengthwise in the loom, the warp (syn.: stamen, trama), Tib. 1, 6, 79: licia telae Addere, Verg. G. 1, 285; 3, 562; Ov. M. 4, 275; 6, 54 sq.
      2. 2. A weaver’s beam, yarn-beam; also, a loom, Cato, R. R. 10, 5; 14, 2; Ov. M. 4, 35; 6, 576.
  2. II. Trop., a web, i. e. a plan, design: exorsa haec tela non male omnino mihi est, Plaut. Bacch. 2, 3, 116: ad detexundam telam, id. Ps. 1, 4, 7: quamquam ea tela texitur et ea incitatur in civitate ratio vivendi, ut, etc., Cic. de Or. 3, 60, 226.

1. tĕlămo or tĕlămon, ōnis, m., = τελαμών (a bearer, supporter); in architecture, a male figure that supports an entablature; in the plur.: telamones, Vitr. 6, 10 fin.

2. Tĕlămo or Tĕlămon, ōnis, m., = Τελαμών, an Argonaut, son of Æacus, brother of Peleus, and father of Ajax and Teucer, Hyg. Fab. 14; 89; 97; Val. Fl. 1, 354; Ov. M. 7, 476 sq.; 11, 216 sq.; Cic. N. D. 3, 32, 79; id. Tusc. 3, 18, 39; 3, 18, 43; 3, 24, 58; 3, 29, 71; id. de Or. 2, 46, 193: Ajax Telamone natus, Hor. C. 2, 4, 5.
Hence,

  1. A. Tĕlămōnĭus, ii, m., son of Telamon, the Telamonian, for Ajax, Ov. M. 13, 194; id. Tr. 2, 525; id. A. A. 2, 737.
  2. B. Tĕlămō-nĭădes, ae, m., the offspring of Telamon, i. e. Ajax, Ov. M. 13, 231.

telānae fīcus, a kind of black fig, Cato, R. R. 8, 1; Plin. 15, 18, 19, § 72; Macr. S. 2, 16.

Telandria, ae, f., an island near Lycia, Plin. 5, 31, 35, § 131.

Telchīnes, um, m., = Τελχῖνες, a fabled family of priests in Rhodes, famous for their magic arts, Ov. M. 7, 365; Stat. Th. 2, 274.

Tēlĕbŏae, ārum, m., = Τηλεβόαι, a people in Acarnania, noted for robbing travellers, Plaut. Am. prol. 101; 1, 1, 56; 1, 1, 95 al. A colony of them afterwards inhabited the island of Capreae: Teleboūm Capreas regna, Verg. A. 7, 735; Tac. A. 4, 67; Sil. 7, 418.
Hence, Tēlĕbŏis, ĭdis, adj., of Teleboæ, Teleboic.
Plur,
as subst.: Tēlĕbŏĭdes, um, f., the name of some small islands between Leucadia and Achaia, Plin. 4, 12, 19, § 53.

Tēlĕbŏas, ae, m., a centaur killed by Nestor at the marriage of Pirithous, Ov. M. 12, 441.

Tēlĕgŏnus, i, m., = Τηλέγονος, son of Ulysses and Circe, who, when he came to Ithaca, killed his father without knowing him; on his return he founded Tusculum, Hyg. Fab. 127; Hor. C. 3, 29, 8; Prop. 2, 32 (3, 30), 4; Ov. F. 3, 92; 4, 71; Stat. S. 1, 3, 83; Sil. 7, 692; 12, 535; Hyg. Fab. 127.
As an appellative: Tēlĕgŏni, ōrum, the amatory poems of Ovid, so called because his misfortunes arose from them, Ov. Tr. 1, 1, 114.

Tēlĕmăchus, i, m., = Τηλέμαχος, the son of Ulysses and Penelope, Hyg. Fab. 127; Ov. H. 1, 98; 1, 107; Hor. Ep. 1, 7, 40; Cat. 61, 229.

Tēlĕmus, i, m., = Τήλεμος, the name of a soothsayer, Ov. M. 13, 770; Hyg. Fab. 128.

Telendos, i, f., an island near Lycia, Plin. 5, 31, 35, § 131.

tēlĕphĭon, ii, n., = τηλέφιον, a kind of herb resembling purslane: Sedum telephium, Linn.; Plin. 27, 13, 110, § 137.

Tēlĕphus (-os), i, m., = Τήλεφος.

  1. I. A king of Mysia, son of Hercules and the nymph Auge. He was wounded before Troy by the spear of Achilles, but was afterwards oured by its rust, Ov. M. 12, 112; 13, 171; id. Tr. 5, 2, 15; Hor. A. P. 96; 140; id. Epod. 17, 8; Hyg. Fab. 101; Plin. 34, 15, 45, § 152; 25, 5, 19, § 42.
  2. II. A contemporary and friend of Horace, Hor. C. 3, 19, 26; 1, 13, 1; 4, 11, 21.

Tĕlĕsĭa, ae, f., a town of Samnium, now the village Telese, Liv. 22, 13; 24, 20.

Tĕlestes, is or ae, m., the father of Ianthe, Ov. M. 9, 716.

Tĕlestus, i, m., a Greek painter, Plin. 35, 10, 36, § 109.

tĕlĕta, ae, f., = τελετή, initiation, consecration, App. M. 11, p. 268 sq.; Aug. Civ. Dei, 10, 9; 10, 23; 4, 31.

Tĕlethrius, ii, m., a grassy mountain of Eubœa, Plin. 25, 8, 53, § 94.

Tĕlĕthūsa, ae, f., the wife of Ligdus and mother of Iphis, Ov. M. 9, 682 sq.

tĕlĕtus, i, m., = τελετός (perfect), one of the Æons, Tert. adv Val. 8.

telicardĭos or thelycardĭos, i, m., a precious stone, called also muchula, otherwise unknown, Plin. 37, 10, 68, § 183.

* tēlĭger, gĕra, gĕrum, adj. [telumgero], dart-bearing, an epithet of Cupid, Sen. Herc. Oet. 543.

tēlĭnum, i, n., = τήλινον, a costly ointment prepared from the herb telis, Plin. 13, 1, 2, § 13; Tert. Pall. 4 med.

telirrhizos or thelyrrhizos, i, f., a precious stone, otherwise unknown, Plin. 37, 10, 68, § 183.

tēlis, is, f., = τῆλις, the herb fenugreek Trigonella foenum Graecum, Linn.: foenum Graecum quod telin vocant, Plin. 24, 19, 120, § 184.

Tellēna, ōrum, n., a town of Latium, now Toretta, Liv. 1, 33; called also Tel-lēnē, Plin. 3, 5, 9, § 68 (Sillig).

Tellūmo, ōnis, m., a god among the Romans, the personified productive power of the earth, answering to Tellus as a goddess, Varr. ap. Aug. Civ. Dei, 7, 23 fin.
Called also Tellūrus, i, Mart. Cap. 1, § 49.

tellūs (-ŭs short, Mart. Cap. 5, § 584), ūris, f. [perh. root tollo, to bear], the earth, opp. to the other planets or to the sea, the globe (a word belonging almost entirely to poetry).

  1. I. Lit.
    1. A. In gen.: ea, quae est media et nona, tellus, neque movetur et infima, Cic. Rep. 6, 17, 17 (for which: terra in medio mundo sita, id. Tusc. 1, 17, 40; id. N D. 2, 39, 98 al.; v. terra): animae vis aut extrinsecus aut ipsā tellure coörta, Lucr 6, 579: telluris operta subire, Verg. A. 6, 140.
    2. B. In partic., earth, land, ground (cf. solum): quāque fuit tellus, illic et pontus et aër; Sic erat instabilis tellus, innabilis unda, Ov. M. 1, 15; cf.: jamque mare et tellus nullum discrimen habebant; Omnia pontus erant, id. ib. 1, 291: nec ullis Saucia vomeribus per se dabat omnia tellus, id. ib. 1, 102: exercetque frequens tellurem atque imperat arvis, Verg. G. 1, 99: reddit ubi Cererem tellus inarata, Hor. Epod. 16, 43: non presso tellus exsurgit aratro, Tib. 4, 1, 161: sterilis sine arbore tellus, Ov. M. 8, 789: fundit humo facilem victum justissima tellus, Verg. G. 2, 460.
    3. C. Personified, Tellus, Earth, as a productive, nourishing divinity: unam eandemque terram habere geminam vim, et masculinam, quod semina producat et femininam, quod recipiat atque enutriat. Inde a vi femininā dictam esse Tellurem, a masculinā Tellumonem, Varr. ap. Aug. Civ. Dei, 7, 23 fin.; cf.: primum (invocabo), qui omnes fructus agriculturae caelo et terrā continent, Jovem et Tellurem: itaque quod ii parentes magni dicuntur, Juppiter pater appellatur, Tellus, terra mater, id. R. R. 1, 1, 5; and; si est Ceres a gerendo, terra ipsa dea est: quae enim est alia Tellus? Cic. N. D. 3, 20, 52: Tellurem porco, Silvanum lacte piabant, Hor. Ep. 2, 1, 143: aedis Telluris, Cic. Q. Fr. 3, 1, 4, § 14: in Telluris (sc. aede), id. Att. 16, 14, 1: Tellus mater, Liv. 10, 29.
  2. II. Transf., a land, country, district, region, territory (poet.; syn.: regio, terra): Tuscula, Tib. 1, 7, 57: tellus barbara Scythiae, id. 3, 4, 91; so, barbara, Ov. M. 7, 53: Delphica, id. ib. 1, 515: Aegyptia, id. ib. 5, 323: Gnosia, Verg. A. 6, 23: nova, Hor. C. 1, 7, 29: Jubae, id. ib. 1, 22, 15: Assaraci, id. Epod. 13, 13 et saep.

* telluster, tris, e, adj. [tellus], of or belonging to the earth, terrestrial: tellustres silvicolaeque divi, Mart. Cap. 7, § 729.

Telmessus, Telmissus, or Tel-mēsus, i, f., = Τελμησσος or Τελμισσός, a town in Lycia, near to Caria, at the head of the Glaucus Sinus, now Makri; it was famed for the skill of its inhabitants in divination, Cic. Div. 1, 41, 91; Mel. 1, 15, 3; Plin. 30, 1, 2, § 6; Liv. 38, 39.
Hence,

  1. A. Telmessĭcus (Telmissĭcus, -mē-sicus), a, um, adj., of or belonging to Telmessus, Telmessian: Telmissicus sinus, Liv. 37, 16 Telmessicum vinum, Plin. 14, 7, 9, § 74.
  2. B. Telmissĭus, a, um, adj., of Telmissus, Telmissian. Ptolemaeus, Liv. 37, 56, 4.
    As subst. Telmissĭi, ōrum, m., the innabitants of Telmissus, the Telmissians: Castra Telmissium, Liv. 37, 56 Drak. N. cr. (s. l. v.).
  3. C. Telmesses (-me-ses), ĭum, m., Cic. Div 1, 42, 94; or Tel-messenses, ĭum, m., the inhabitants of Telmessus, the Telmessians, Tert. Anim. 46.
  4. D. Telmessis, ĭdis, adj. f., Telmessian: sinus, Luc. 8, 248.

tĕlōnārĭus, ii, m. [telonium], a tollgatherer, collector of the customs, Cod. Th. 11, 28, 3 fin.

tĕlōnĭum (-nĕum), ii, n., = τελώνιον, a toll-booth, custom-house, Tert. Idol. 12; id. Bapt. 12; Vulg. Luc. 5, 27.

tēlum, i, n. [for texlum; root τεκ-, of τίκτω, to beget; τυκ-, τυχ-, of τυγχάνω, to hit, chance upon; v. texo; cf. τόξον, a bow], a weapon used for fighting at a distance; a missile weapon, missile, as a dart, spear, javelin, etc. (while arma signifies arms for defence or close fight; v. arma; cf.: jaculum, tormentum).

  1. I. Lit.: tela proprie dici videntur ea, quae missilia sunt: ex Graeco videlicet translato eorum nomine, quoniam illi τηλόθεν missa dicunt, quae nos eminus; sicut arma ea, quae ab umeris dependentia retinentur manibus, Fest. p. 364 Müll.; cf. id. p. 3; and Serv. Verg. A. 8, 249; 9, 509: telum vulgo quidem id appellatur, quod ab arcu mittitur, sed nunc omne significatur, quod mittitur manu. Itaque sequitur, ut et lapis et lignum et ferrum hoc nomine contineatur, dictum ab eo, quod in longinquum mittitur, Graecā voce figuratum ἀπὸ τοῦ τηλοῦ, Dig. 50, 16, 233: arma rigent, horrescunt tela, Enn. ap. Macr. S. 6, 4 (Trag. v. 177 Vahl.); so, opp. arma, Sall. C. 42, 2; 51, 38; id. J. 43, 3; Ov. M. 9, 201: tela manu jacere, Enn. ap. Macr. S. 6, 3 (Ann. v. 438 Vahl.); cf.: si quis jaciat volatile telum, Lucr. 1, 970: tela depellere … telum jacere, Cic. Quint. 2, 8: conicere, Caes. B. G. 1, 26; 1, 46; 1, 47; 2, 27; Cic. Quint. 16, 52 al.; cf.: nubes levium telorum conjecta obruit aciem Gallorum, Liv. 38, 26, 7; and with this cf.: it toto turbida caelo Tempestas telorum ac ferreus ingruit imber, Verg. A. 12, 284: telum ex loco superiore mittere, Caes. B. G. 3, 4: Romani omni genere missilium telorum ac saxis maxime vulnerabantur, Liv. 44, 35, 21; cf. Sisenn. ap. Non. 449, 3: priusquam ad conjectum teli veniretur, Liv. 2, 31, 6: tela vitare, Caes. B. G. 2, 25: telis repulsi, id. ib. 1, 8; Cic. Rep. 1, 3, 5: non primus Teucer tela Cydonio Direxit arcu, Hor. C. 4, 9, 17: in medios telum torsisti primus Achivos, Verg. A. 5, 497: tela spargere, Luc. 3, 326; Quint. 4, 5, 14: aërias telum contendit in auras, Verg. A. 5, 520: telum volatile sensit, Ov. A. A. 1, 169: volucre, Val. Fl. 2, 524: hic confixum ferrea texit Telorum seges, Verg. A. 3, 46: nubes telorum, Liv. 38, 26, 7: nimbus, Luc. 4, 776.
    1. B. Transf.
      1. 1. In gen., an offensive weapon of any kind, as a sword, dagger, poniard, axe, etc. (class.): Ajax gladio incubuit; Ulixes intervenit … e corpore cruentum telum educit, Auct. Her. 1, 11, 18: ex quibus (telis) ille maximum sicarum numerum et gladiorum extulit, Cic. Cat. 3, 3, 8: elatam securim in caput dejecit: relictoque in vulnere telo ambo se foras eiciunt, Liv. 1, 40, 7: non tuba terruerit, non strictis agmina telis, Ov. M. 3, 535: tela aliis hastae, aliis secures erant, Curt. 9, 1, 15: clavae tela erant, id. 9, 4, 3: stare in comitio cum telo, Cic. Cat. 1, 6, 15; so esp. freq.: esse cum telo, to be armed, id. Att. 2, 24, 3; id. Vatin. 10, 24; id. Verr. 2, 5, 3, § 7; Sall. C. 27, 2 al.; cf.: esse cum telo hominis occidendi causā (lex) vetat, Cic. Mil. 4, 11: qui caedem telo quocumque commiserint, Quint. 10, 1, 12: ut pereat positum rubigine telum, my sheathed sword, Hor. S. 2, 1, 43 et saep.: pars caret altera telo Frontis, i. e. a horn, Ov. M. 8, 883; so of the caestus, Verg. A. 5, 438; Stat. Th. 6, 772.
      2. 2. Poet., like the Gr. βέλος (v. Lidd. and Scott, sub voce),
        1. a. A sunbeam: non radii solis neque lucida tela diei, Lucr. 1, 147; 2, 60; 3, 92; 6, 40.
        2. b. Lightning: arbitrium est in sua tela Jovi, Ov. F. 3, 316: excutere irato tela trisulca Jovi, id. Am. 2, 5, 52.
      3. 3. A stitch in the side, Ser. Samm. 22, 402; cf. Isid. Orig. 4, 6.
      4. 4. = membrum virile, Mart. 11, 78, 6; Auct. Priap. 9; Just. 38, 1.
  2. II. Trop., a weapon, shaft, dart (class.), Plaut. Am. 1, 1, 113: usque quāque sapere oportet: id erit telum acerrimum, Poët. ap. Cic. Fam. 7, 16, 1; cf.: nec mediocre telum ad res gerendas existimare oportet benevolen, tiam civium, Cic. Lael. 17, 61: nec gelidis torpet telis perfixa pavoris, Lucr. 3, 305: Veneris telis accipere ictus, id. 4, 1052: necessitas, quae ultimum ac maximum telum est, Liv. 4, 28, 5; 5, 29, 9: quā lege tribunitiis rogationibus telum acerrimum datum est, id. 3, 55, 3: de corpore rei publicae tuorum scelerum tela revellere, Cic. Pis. 11, 25: tela fortunae, id. Fam. 5, 16, 2: lucubrationis telum, Suet. Calig. 53: vis tribunicia, telum a majoribus libertati paratum, Sall. Or. Macri Licinii ad Pleb. 6; Liv. 6, 35, 8: sentire et linguae tela subire tuae, Ov. P. 4, 6, 36.

Temarunda, ae, f., a Scythian name of the Palus Mæotis, Plin. 6, 7, 7, § 20.

1. Tĕmĕnītis, ĭdis, f., v. Temenos.

2. Tĕmĕnītis, ĭdis, f., = Τεμενῖτις (Polyb. c. 27, 7): porta, a gate of Tarentum, Liv. 25, 9, 9 (v Weissenb. ad loc.).

Tĕmĕnos, = τέμενος, τό, a place at Syracuse sacred to Apollo; hence,

    1. 1. Tĕmĕnītes, is, m., = Τεμενίτης, an epithet of Apollo, Cic. Verr 2, 4, 53, § 119; Suet. Tib. 74.
    2. 2. Tĕmĕnītis, ĭdis, = Τεμενῖτις, a fountain at Syracuse, Plin. 3, 8, 14, § 89.

tĕmĕrārĭē, adv., v. temerarius fin.

tĕmĕrārĭus, a, um, adj. [temere].

  1. I. That happens by chance, accidental, casual (so very rare; cf. fortuitus): sed quid hoc, quod picus ulmum tundit? hau temerarium’st, Plaut. As. 2, 1, 14: non temerarium est, ubi dives blande appellat pauperem, id. Aul. 2, 2, 7: quaestus temerarius incertusque, Fest. s. v. navalis scriba, p. 169 Müll.; tributum temerarium, id. p. 364, b, ib.; cf. Becker, Antiq. 3, 2, p. 129 sq.
  2. II. Rash, heedless, thoughtless, imprudent, inconsiderate, indiscreet, unadvised, audacious (freq. and class.; syn.: audax, audens): temulenta mulier et temeraria, Ter. And. 1, 4, 2: homines temerarii atque imperiti, Caes. B. G. 6, 20: hominem esse barbarum, iracundum, temerarium, id. ib. 1, 31: caeca ac temeraria dominatrix animi cupiditas, Cic. Inv 1, 2, 2: non sum tam temerarius nec audax, Mart. 4, 43, 2: parce meo, juvenis, temerarius esse periclo, Ov. M. 10, 545.
    Of things: ea sunt et turbulenta et temeraria et periculosa, Cic. Caecin. 12, 34; id. N. D. 1, 1, 1; Liv. 25, 37, 17: duabus animi temerariis partibus conpressis, Cic. Div. 1, 29, 61: consilium, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 21, 2; vox, Liv 23, 22, 9: virtus, Ov. M. 8, 407: error, id. ib. 12, 59: querela, id. Tr. 5, 13, 17: bella, id. M. 11, 13: tela, i. e. sent thoughtlessly, id. ib. 2, 616: temerarium est, ante crassitudinem pollicarem viti imperare, Plin. 17, 22, 35, § 177: temerarium est, secundis non esse contentum, Plin. Ep. 4, 9, 10.

tĕmĕrātĭo, ōnis, f. [temero], a forging, Cod. Th. 1, 32, 1.

tĕmĕrātor, ōris, m. [temero],

  1. I. a violator, ravisher (post-Aug.), Stat. Th. 11, 12; id. Achill. 1, 600; Cod. Just. 12, 53, 2.
  2. II. A forger, Dig. 48, 10, 29.

tĕmĕrē (ante-class. collat. form tĕ-mĕrĭter, Enn. ap. Prisc. p. 1010 p.; Att. ap. Non. 516, 5; Trag. Fragm. v. 96 Rib.), adv. [Sanscr. tamra, darkening; timira, dark; hence, blindly; cf.: timor, temeritas], by chance, by accident, at random, without design, intent, or purpose, casually, fortuitously, rashly, heedlessly, thoughtlessly, inconsiderately, indiscreetly, etc. (cf.: forte, fortuito).

  1. I. In gen.
    1. A. With forte (cf. Hand, Turs. II. p. 731 sq.): quam saepe forte temere Eveniunt, quae non audeas optare, Ter. Phorm. 5, 1, 30; cf. Liv. 41, 2, 7: pepulere ut forte temere in adversos montes agmen erigeret, id. 2, 31, 5: rideant licet quibus forte temere humana negotia agi persuasum est, Curt. 5, 11, 10: nisi ista casu nonnumquam forte temere concurrerent, Cic. Div. 2, 68, 141; Liv. 23, 3, 3; 39, 15, 11: forte, temere, casu aut pleraque fierent aut omnia, etc., Cic. Fat. 3, 6.
    2. B. With casu, fortuito, etc.: ex corporibus huc et illuc casu et temere cursitantibus, Cic. N. D. 2, 44, 115; cf.: id evenit non temere nec casu, id. ib. 2, 2, 6: non enim temere nec fortuito sati et creati sumus, id. Tusc. 1, 49, 118: temere ac fortuito, id. Or. 55, 186: ne quid temere ac fortuito, inconsiderate neglegenterque agamus, id. Off. 1, 29, 103; cf.: omnia temere ac fortuito agere, Liv. 2, 28, 1; Tac. G 10: te nihil temere, nihil imprudenter facturum judicaram, Caes. ap. Cic. Att. 10, 8, B, 1 inconsulte ac temere dicere, Cic. N D. 1, 16, 43. temere ac nullā ratione causas dicere, id. de Or. 2, 8, 32; cf.: domus, quae temere et nullo consilio administratur (opp. quae ratione regitur), id. Inv. 1, 34, 58.
    3. C. Alone: non temere confirmare, Cic. Font. 1, 1: non temere scribere, id. Fam. 4, 13, 5: (oracula) partim effutita temere, id. Div 2, 55, 113; ne quid de se temere crederent, Sall. C. 31, 7: numquam temere tinniit tintinnabulum, Plaut. Trin 4, 2, 162. sub pinu jacentes sic temere, Hor. C. 2, 11, 14, cf.: temere insecutae Orphea silvae, id. ib. 1, 12, 7: temere errare in vallibus, at random, Ov. F 6, 327: saxa temere jacentia, Liv 9, 24, 6.
      Comp.: temerius, Att. ap. Non 178, 23.
  2. II. In partic.
    1. A. Non or haud temere est, it is not mere chance, it is not for nothing, there is a meaning in it: non temere est, quod corvus cantat mihi nunc ab laevā manu, Plaut. Aul. 4, 3, 1; so, non temere est, Ter. Heaut. 4, 1, 7; id. Eun. 2, 2, 59; id. Phorm. 5, 8 (9), 9: haud temere est, Enn. ap. Serv ad Verg. A. 9, 329 (Ann. v. 473); Verg. A. 9, 375; Liv. 1, 59, 6.
    2. B. Non temere, not easily, = non facile: rapidus fluvius est hic, non hac temere transiri potest, Plaut. Bacch. 1, 1, 52; hoc temere numquam amittam ego a me, Ter Phorm. 4, 5, 2: an temere quicquam Parmeno praetereat, quod facto usus sit? id. Hec. 5, 4, 38. qui hoc non temere nisi libertis suis deferebant, Cic. Q. Fr. 1, 1, 4, § 13 non temere adire, Caes. B. G. 4, 20 patres quoque non temere pro ullo aeque adnisi sunt, Liv. 2, 61, 4; non temere incerta casuum reputat, quem fortuna numquam decepit, id. 30, 30, 11; Quint. 1, 3, 3: si negabimus temere famam nasci solere, Auct. Her. 2, 8, 12: non temere a me Quivis ferret idem, Hor. Ep. 2, 2, 13; vatis avarus Non temere est animus, id. ib. 2, 1, 120: nec sibi quivis temere arroget artem, id. S. 2, 4, 35; Suet. Tit. 6; 8; Dig. 50, 17, 64; so also: nullus dies temere intercessit, quo non ad eum scriberet, Nep. Att. 20, 2.

tĕmĕrĭtas, ātis, f [temere].

  1. I. Hap. chance, accident (so rare but class., cf.: fortuna. casus): in quibus nulla temeritas, sed ordo apparet, Cic. N. D. 2, 32, 82 quid enim sors est? Idem propemodum, quod micare, quod talos jacere, quod tesseras quibus in rebus temeritas et casus, non ratio nec consilium valet, id. Div 2, 41, 85 fortunam in temeritatem declinando corrumpebant, Sall. Fragm. ap. Non. 385, 5, cf. (Pacuvius) ait, verius esse temeritate quam fortuna res regi, Auct. Her. 2, 23, 36: illa superiora caduca et incerta posita non tam in consiliis nostris quam in fortunae temeritate, Cic. Lael. 6, 20.
  2. II. Rashness, heedlessness, thoughtlessness, hastiness, want of consideration, indiscretion, foolhardiness, temerity; a rash, inconsiderate, or unfounded opinion (the predom. signif. of the word, syn.: inconsiderantia, audacia): omnis actio vacare debet temeritate et neglegentia, Cic. Off. 1, 29, 101. multi faciunt multa temeritate quādam, sine judicio vel modo, id. ib. 1, 15, 49: numquam temeritas cum sapientiā miscetur. id. Marcell. 2, 7; duci ad judicandum impetu et temeritate, id. Planc. 4, 9: temeritatem cupiditatemque militum reprehendit, Caes. B. G. 7, 52: inpellit alios avaritia, alios iracundia et temeritas, id. ib, 7, 42; Sall. J. 7, 5; temeritas est florentis aetatis, prudentia senescentis, Cic. Sen. 6, 20; so opp prudentia, Hirt. B. G. 8, 8; (with ignorantia) Cic. Ac. 1, 11, 42; (with inscitia) Liv 6, 30, 6; 42, 49, 5; (with inscientia) id. 22, 25, 12.
    In plur., rash, inconsiderate acts, Cic. Sest. 28, 61; cf. Quint. 9, 4, 97

tĕmĕrĭter, adv., v. temere init.

* tĕmĕrĭtūdo, ĭnis, f. [temere], rashness, heedlessness, temerity (ante-class. for temeritas), Pac. ap. Non. 181, 23 (Trag. Rel. v. 149 Rib.).

tĕmĕro, āvi, ātum, 1, v. a. [id.; prop. to treat rashly; hence, pregn.], to violate, profane, defile, dishonor, disgrace, desecrate, pollute: temerare violare sacra et contaminare, dictum videlicet a temeritate, Fest. p. 365 Müll, (mostly poet.; sometimes in post-Aug. prose; syn., scelero, polluo): sacra deae, Tib. 3, 5, 7: hospitii sacra, Ov. H. 17, 3: Cereale nemus securi, id. M. 8, 741: templa Minervae, Verg. A. 6, 840: arae, foci, deum delubra, sepulcra majorum temerata ac violata, Liv. 26, 13, 13; delubra oculis profanis, Claud. B. G. 102; sacra deo vasa, Sulp. Sev. Chron. 2, 6, 5; sacraria probro, Ov. M. 10, 695: patrium cubile, id. ib. 2, 592; 15, 501; cf.: thalamos pudicos, id. Am. 1, 8, 19: eandem Juliam in matrimonio Agrippae, Tac. A. 1, 53; id. H. 3, 80: Venerem maritam, Ov. H. 15 (16), 283; cf.: temerata Auge, id. ib. 9, 49: vi aliam, App. M. 1, p. 106, 9: conjugale praeceptum, id. ib. 5, p. 162, 19: fluvios venenis, Ov M. 7, 535: dapibus nefandis Corpora, id. ib. 15, 75: aures incestis vocibus, id. Tr. 2, 503: nubila volatu (Perseus), Stat. Th. 3, 463; cf. Alpes (Hannibal), Sil. 15, 532: litus, Luc. 3, 194: castra infausta temerataque, dishonored by the crime of mutiny, Tac. A. 1, 30: trux puer et nullo temeratus pectora motu, Stat. Achill. 1, 302; temerata est nostra voluntas, Ov. M. 9, 627: puram fidem, id. P. 4, 10, 82.

Tĕmĕsa, ae; Tĕmĕsē, ēs; and Tempsa (Temsa), ae, f., = Τεμέση or Τέμψα, a town in the territory of the Bruttians, where there were copper mines, now Torre del Piano del Casale: Temesa, Mel. 2, 4, 9. Temese, Ov M. 15, 52; 15, 707; Stat. S. 1, 1, 42: Tempsa (Temsa), Plin. 3, 5, 10, § 72; Liv. 34, 45, 4.
Hence,

  1. A. Tĕmĕsae-us, a, um, adj., of or belonging to Temesa, Temesan: aera, Ov. M. 7, 207; id. F 5, 441; Stat. S. 1, 5, 47.
  2. B. Tempsānus, a, um, adj., of Temesa: ager, Liv. 34, 45: incommodum, Cic. Verr. 2, 5, 15, § 39.

A maximum of 100 entries are shown.