Lewis & Short

Parsing inflected forms may not always work as expected. If the following does not give the correct word, try Latin Words or Perseus.

salvus (ante-class. -vos), a, um, adj. [root sar, sal; v. salus], saved, preserved, unharmed, safe, unhurt, uninjured, well, sound, etc.

  1. I. In gen. (very freq. and class.; syn.: sospes, sanus, incolumis): Mars pater, te precor, pastores pecuaque salva servassis duisque bonam salutem valetudinemque mihi, etc., an ancient form of praver in Cato, R. R. 141, 3; cf.: si respublica populi Romani Quiritium ad quinquennium proximum salva servata erit hisce duellis, datum donum duit, etc., an ancient formula in making votive offerings. Liv. 22, 10; Plaut. Aul. 4, 6, 11; cf. also: di me servant, salva res est; salvum est, si quid non perit, id. ib. 2, 2, 30; id. Trin. 4, 3, 82: ita me gessi, Quirites, ut omnes salvi conservaremini, Cic. Cat. 3, 10, 25: eos suā stultitiā occidisse, cum tuā prudentiā salvi esse potuissent, id. Fam. 4, 3, 2: salvum atque incolumem exercitum transducere, Caes. B. C. 2, 32: civibus salvis atque incolumibus, id. ib. 1, 72; Cic. Div. in Caecil. 22, 72: non solum ut salvae et incolumes, verum etiam ut amplae atque potentes sint civitates, id. Inv. 2, 56, 169: filium tuom modo in portu vivum, salvom et sospitem vidi, Plaut. Capt. 4, 2, 93: salvam et sospitem rempublicam, Aug. ap. Suet. Aug. 28: in re salvā (opp. in re perditā), Plaut. Trin. 3, 1, 9; so, salva res (opp. perdita), Ter. Eun. 2, 2, 27; cf. Plaut. Rud. 3, 5, 23: Ch. Obsecro, num navis periit? Ac. Salva est navis, id. Merc. 1, 2, 64; id. Rud. 4, 4, 5: etsi aliquo accepto detrimento, tamen summa exercitus salva, etc., Caes. B. C. 1, 67 fin.: sana et salva sum, Plaut. Am. 2, 2, 98; cf. id. ib. 2, 2, 88; so with sanus, id. Ep. 4, 1, 36; id. Merc. 1, 2, 65 (al. sarta); id. Ps. 4, 6, 6: res publica sana ac salva, Cic. Fam. 12, 23, 3 al.; hence, in inscrr., without a connecting particle: SANVS SALVVS, or SALVVS SANVS, Inscr. Orell. 4360 and 2143: bene factum te advenisse, Pamphile, Atque adeo salvom atque validumNam illum vivum et salvom vellem, Ter. Hec. 3, 5, 6; 3, 5, 14: cum bene re gestā salvos convortor domum, Plaut. Stich. 3, 1, 1; so, salvom redire, id. Am. 3, 2, 67; id. Trin. 1, 2, 119; 5, 2, 58 al.: advenire, id. Curc. 4, 4, 5; cf.: tum illum debilem factum … in curiam esse delatum, cumque senatui somnium enarravisset, pedibus suis salvom revertisse, Cic. Div. 1, 26, 55: numquam salvis suis exuitur servitus muliebris, while their friends are living, Liv. 34, 7; cf.: nec est mendacio locus salvis, qui interfuerunt, Quint. 11, 2, 39: non uxor salvum te vult, non filius, Hor. S. 1, 1, 84: quis te salvo est opus? id. ib. 1, 9, 27: Am. Salvom signum est? So. Inspice. Am. Recte, ita est ut obsignavi, sound, uninjured, Plaut. Am. 2, 2, 142: vasa, id. Poen. 4, 2, 41: epistula (opp. conscissa), Cic. Fam. 7, 25, 1.
    Poet.: Penelope, i. e. chaste, inviolate, Prop. 2, 9, 3; cf.: quid salvi est mulieri amissā pudicitiā? Liv. 1, 58, 7: utinam salvis rebus colloqui potuissemus, while matters were still undisturbed, before all was lost, Cic. Fam. 4, 1, 1 et saep.
    Rarely with dat.: siquidem ager nobis salvus est, Plaut. Trin. 2, 4, 192; Ter. Hec. 4, 4, 21; cf. id. Ad. 3, 1, 11; id. Heaut. 1, 1, 108: minae viginti sanae ac salvae sunt tibi, Plaut. Ps. 4, 6, 6.
    1. B. Freq. with a noun in the abl. absol., without violation of, saving: salvā lege, Cic. Rep. 3, 10, 17; cf.: hoc videmur esse consecuti, ut ne quid agi cum populo aut salvis auspiciis aut salvis legibus aut denique sine vi possit, id. Fam. 1, 2, 4: salvis auspiciis, id. Prov. Cons. 19, 45: salvo officio, id. Rosc. Am. 1, 4: salvo jure nostrae veteris amicitiae, id. Fam. 13, 77, 1: cupio tibi aliquā ex parte, quod salvā fide possim, parcere, id. Rosc. Am. 34, 95: quae salvā fide facere possit, id. Off. 3, 10, 44: pietate salvā, Ov. M. 15, 109: salvo pudore, id. P. 1, 2, 68: salvā virginitate, id. H. 16, 160: tuā re salvā, Plaut. Trin. 2, 2, 95; so, salvā causae ratione, Quint. 4, 2, 75: salvā conscientiā, Sen. Ep. 117, 1: salvā tractatione causae, Quint. 12, 10, 46: salvo poëtae sensu, id. 1, 9, 2: salva innocentia, id. 7, 2, 37: salva gratia, id. 11, 1, 71: salvo ordine, Stat. S. 5, 1, 181: ut salvo jam et composito die possis ibi manere, an unbroken day, Plin. Ep. 2, 17, 2: salvo eo, ut, etc., with this reservation or proviso, that, etc., Dig. 16, 3, 1, § 40.
  2. II. In partic.
    1. A. Salvus sum, I am safe, all is well with me, I am freed from my difficulties, etc.; and, salva res est, the affair is all right, all is well (belonging only to colloquial lang.).
      1. 1. Salvos sum, salva spes est, ut verba audio, Plaut. Cas. 2, 5, 4: salvos sum, siquidem, etc., id. Merc. 2, 3, 44; cf.: salvos sum, si haec vera sunt, Ter. And. 5, 6, 9: salvos sum, jam philosophatur, Plaut. Ps. 4, 2, 18; id. Rud. 2, 4, 24: Pa. Salva sum. Di. At ego perii, id. Stich. 2, 2, 15: si istam firmitudinem animi obtines; salvi sumus, id. As. 2, 2, 54: tace, obsecro; salvae sumus, Ter. Eun. 5, 1, 18: Pl. Me perisse praedicas. Dae. Meā quidem hercle causā salvos sis licet, Plaut. Rud. 1, 2, 51; cf. id. Ep. 4, 1, 21: ne sim salvus, si aliter scribo ac sentio, may I die, if, etc., Cic. Att. 16, 13, a.
      2. 2. Di me servant, salva res est, Plaut. Aul. 2, 2, 30: salva res est! bene promittit! spero servabit fidem, id. Ep. 1, 2, 21: salva res est, philosophatur quoque jam, id. Capt. 2, 2, 34: erubuit: salva res est, Ter. Ad. 4, 5, 9: salva res est; nimirum hic homines frigent, id. Eun. 2, 2, 37: euge, salva res est! Plaut. Rud. 4, 3, 98: surrexit; horsum se capessit; salva res, id. ib. 1, 2, 83.
      3. 3. In eccl. Lat., saved from sin, saved by Christ, Vulg. Act. 2, 21.
        Esp.: salvum facere, to save, deliver, bring to salvation, Vulg. 1 Cor. 7, 16; id. Act. 16, 30 et saep.
    2. B. Salvus sis, a term of greeting or welcome, for salve, how do you do? good-day to you! heaven bless you! also, at parting, farewell: Ge. Ibo atque hunc compellabo. Salvos sis. Di. Et tu salve, Plaut. Stich. 2, 1, 44; cf. id. Bacch. 3, 6, 7; Ter. And. 4, 5, 7: Pl. Pater, salveto. Dae. Salvos sies, Plaut. Rud. 1, 2, 15: Di. Salva sis. Phronesium. Ph. Salve, id. Truc. 2, 4, 8; id. Ep. 4, 1, 22; id. Mil. 3, 3, 28; id. Poen. 3, 5, 6.
      In a double sense, Plaut. Pers. 4, 4, 30.
      Hence, adv.: salvē, well, in good health, in good condition or circumstances (only in colloquial lang.): Mu. Salve multum, mi pater. Se. Salva sis: salvenadvenio? salvenarcessi jubes? Plaut. Men. 5, 2, 26: Thallus ubi sit et quam salve agat, App. Mag. p. 302, 34; id. M. 1, p. 114, 13.
      So the ellipt. expression, satinsalve? (sc. agis? agitur? res se habent? etc.) is all well? all right? Le. Satinsalve? dic mihi. Ca. Recte, Plaut. Trin. 5, 2, 53; Ter. Eun. 5, 5, 8 Don.: percontantibus utrimque, Satinsalve, Sall. Fragm. Don. ad Ter. l. l.: cum pater Satinsalve? et quaenam ea moestitia esset? interrogaret eum, Liv. 40, 8, 2 (v. l. satinsalvae?); 3, 26, 9; 6, 34, 8; 10, 18, 11.
      Once absol.: salvene? is all well? salvene, amabo? Plaut. Stich. 1, 1, 10.
      In a double sense: (Lucretia) quaerenti viro, Satinsalve? Minime, inquit, quid enim salvi est mulieri amissā pudicitiā? Liv. 1, 58, 7.
      Comp. and sup. do not occur in the adj. or adv.