Lewis & Short

Parsing inflected forms may not always work as expected. If the following does not give the correct word, try Latin Words or Perseus.

sūdo, āvi, ātum, 1, v. n. and a. [Gr. root ἰδ-; ἶδος, ἱδρός, sweat; Germ. Schweisz].

  1. I. Neutr. (class.), to sweat, perspire.
    1. A. Lit.
          1. (α) Absol.: qui sudat, Plaut. As. 2, 2, 23: sine causā sudare, Cic. de Or. 2, 55, 223: sudavit et alsit, Hor. A. P. 413: juvenum sudantibus lacertis, Ov. M. 4, 707: quid cum Cumis Apollo sudavit, Cic. Div. 1, 43, 98; cf.: deorum sudasse simulacra nuntiatum est, id. ib. 2, 27, 58: bibere et sudare vita cardiaci est, Sen. Ep. 15, 3: in montes sudantes conscendimus, Petr. 116.
          2. (β) With abl., to sweat or perspire with, to be wet with, moist with, drenched in any thing: fit ut in speluncis saxa superne Sudent umore, Lucr. 6, 943; cf.: cavae tepido sudant umore lacunae, Verg. G. 1, 117: sudabant fauces sanguine, Lucr. 6, 1147: scuta duo sanguine sudasse, Liv. 22, 1: quattuor signa sanguine multo, id. 27, 4: arma sudore, Sil. 2, 455: umore Cumanus Apollo, Flor. 2, 8, 3.
            Poet.: terra sudat sanguine, Enn. ap. Non. 504, 33 (Trag. v. 213 Vahl.): sanguine litus, Verg. A. 2, 582.
        1. b. Poet., transf., of the moisture itself, to sweat, drip, distil from any thing: quid tibi odorato referam sudantia ligno Balsama, Verg. G. 2, 118: dulcis odoratis umor sudavit ab uvis, Sil. 7, 191.
    2. B. Trop., qs. to sweat or perspire from exertion, i. e. to toil, labor hard, exert or fatigue one’s self, tire one’s self out, etc. (rare but class.; cf. Ritschl in Rhein. Mus. Neue Folge, 12, p. 458 sq.; syn.: contendo, luctor): sudabis satis, Si cum illo inceptas homine, Ter. Phorm. 4, 3, 23; cf.: in cassum defessi sanguine sudent, Augustum per iter luctantes ambitionis, Lucr. 5, 1129: vides sudare me jamdudum laborantem, quomodo, etc., Cic. Fam. 3, 12, 3: sudandum est his pro communibus commodis, id. Sest. 66, 139: in mancipii redhibitione sudare, Quint. 8, 3, 14 Spald. N. cr.: has meus ad metas equus, Prop. 4 (5), 1, 70: sub ingenti pharetrā, Stat. Th. 5, 443.
      Poet., with inf.: et ferrea sudant Claustra remoliri, Stat. Th. 10, 526.
      Impers. pass.: parabile est, quod natura desiderat: ad supervacua sudatur, Sen. Ep. 4, 8.
  2. II. Act. (only poet. and in post-Aug. prose).
    1. A. To throw off or emit by sweating, to sweat out, exude (cf. destillo).
      1. 1. Lit.: et durae quercus sudabunt roscida mella, Verg. E. 4, 30: pinguia electra, id. ib. 8, 54: balsamum, Just. 36, 3, 4: nemora Orientis, ubi tura et balsama sudantur, Tac. G. 45: sudata ligno Tura, Ov. M. 10, 308: oleum baca Venafri, Mart. 13, 101, 1: mella, Nemes. Ecl. 1, 76: sanguinem, Val. Max. 1, 6, 5; Aug. in Psa. 93, 19: mella, Lact. 7, 24, 7.
      2. 2. Trop. (acc. to I. B.), to sweat out a thing, i. e. to make, perform, or carry on laboriously: multo labore Cyclopum Sudatum thoraca capit, Sil. 4, 436: fibulam, Claud. Rapt. Pros. 2, 16: vomere messes, id. Laud. Stil. 2, 94: zonam, id. Epigr. 23, 12: deunces, Pers. 5, 149: bella, Prud. Cath. 2, 76: laborem, Sil. 3, 92; Stat. Th. 5, 189.
    2. B. Pregn.
      1. 1. To saturate with sweat, to sweat through (very rare): vestes sudatae, Quint. 11, 3, 23.
      2. 2. Of time, to sweat through, pass or spend in sweating: actae sub pellibus hiemes aestatesque inter bella sudatae, Pac. Pan. Theod. 8.

sūdor, ōris, m. [sudo).

  1. I. Lit., sweat, perspiration: manat ex omni corpore sudor, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 399 Vahl.); Lucr. 6, 944: sudor e corpore, Cic. Div. 2, 27, 58; cf.: totum sudor habet corpus, Enn. ap. Macr. S. 6, 3 (Ann. v. 436 Vahl.): sudorem multum consecutum esse audiebamus, Cic. de Or. 3, 2, 6: Herculis simulacrum multo sudore manavit, id. Div. 1, 34, 74: sudor fluit undique rivis, Verg. A. 5, 200: salsusque per artus Sudor iit, id. ib. 2, 174: gelidus toto manabat corpore sudor, id. ib. 3, 175: equos Fumantis sudore quatit, id. ib. 12, 338: cum sudor ad imos Manaret talos, Hor. S. 1, 9, 10: occupat obsessos sudor mihi frigidus artus, Ov. M. 5, 632: sudore fluentia multo Bracchia, id. ib. 9, 57; Sen. Oedip. 923; id. Troad. 487: quibusdam in conspectu populi sudor erumpit, id. Ep. 2, 2; 122, 6.
    As obj. of verbs: sudorem emittere, Plin. 7, 18, 18, § 78: sudores evocare, id. 27, 9, 48, § 72: ciere, id. 37, 10, 46, § 115: facere, id. 24, 6, 20, § 30: movere, id. 24, 11, 60, § 101; Cels. 2, 17: elicere, id. 2, 17: excutere, Nep. Eum. 5, 5: ducere, Scrib. Comp. 217: detergere, Suet. Ner. 24 init.: sistere, Plin. 35, 17, 57, § 196: sudorem coërcere, id. 23, 1, 25, § 50: reprimere, id. 20, 13, 51, § 142: sudores sedare, id. 35, 15, 52, § 185: inhibere, id. 28, 19, 79, § 260.
    Plur.: sudoribus corpus exinanire, Sen. Ep. 108, 16: sudores exsistere toto corpore, Lucr. 3, 154: caeli, honey-dew, Plin. 11, 12, 12, § 30.
    1. B. Transf., of any liquid or moisture (poet. and in post-Aug. prose; syn. umor): maris, Lucr. 2, 465: smyrnae, id. 2, 504: veneni, Ov. M. 2, 198: picis (with liquor), Plin. 16, 11, 21, § 52: lapidis, id. 35, 15, 52, § 186: argentum quod exit a fornace sudorem vocant, id. 33, 4, 21, § 69; cf. Sen. Q. N. 3, 15 fin.; Vitr. 8, 1 med.; Dig. 43, 19, 1 med.
  2. II. Trop. (cf. sudo, I. B.), sweat, i. e. toil, severe labor, weariness, fatigue (class.; syn.: labor, contentio): Salmacida spolia sine sudore et sanguine, Enn. ap. Cic. Off. 1, 18, 61 (Trag. v. 36 Vahl.): victor exercitus, qui suo sudore ac sanguine inde (a Capuā) Samnites depulisset, Liv. 7, 38; cf.: multo ejus sudore ac labore, Cic. Font. 5, 12 (1, 2); Plaut. Merc. 4, 1, 8: stilus ille tuus multi sudoris est, Cic. de Or. 1, 60, 257: sudor circa testimonia, Quint. 5, 7, 1; 6, 4, 6: summo cum sudore consequi, Vell. 2, 128, 3: phalerae multo sudore receptae, Verg. A. 9, 458: creditur Sudoris minimum habere comoedia, Hor. Ep. 2, 1, 169: non est viri timere sudorem, Sen. Ep. 31, 7: sudore acquirere quod possis sanguine parare, Tac. G. 14: et bellicos sudores nostros barbaricae gentes cognoscunt, Just. Inst. prooem. § 1.