Lewis & Short

Parsing inflected forms may not always work as expected. If the following does not give the correct word, try Latin Words or Perseus.

trāĭcĭo and transĭcĭo (so always in Cæs.); also trājĭcĭo and transjĭcĭo, jēci, jectum, 3, v. a. and n. [trans-jacio], to throw across.

  1. I. With the person or thing that moves as object, to cause to cross, cause to go across, over, or through.
    1. A. In gen., to throw, hurl, cast, or fling over, to shoot over or across: neque ullum interim telum transiciebatur, Caes. B. C. 3, 19: quae concava trajecto cumba rudente vehat (te), Ov. Am. 3, 6, 4: arreptum vexillum trans vallum hostium trajecit, Liv. 25, 14, 4: cum trans vallum signum trajecisset, id. 41, 4, 2: pontibus transjectis, thrown across, Hirt. B. G. 8, 9: malis antennisque de nave in navem trajectis, Liv. 30, 10, 5: volucrem trajecto in fune columbam suspendit, Verg. A. 5, 488: tela alio, Prop. 2, 12 (3, 3), 18: pecora nunc in hibernos nunc in aestivos saltus, drives over, Just. 8, 5, 7.
      Poet.: pedes super acervos, to step over, Prop. 4 (5), 4, 76: membra per ardentes acervos celeri pede, Ov. F. 4, 782.
    2. B. In partic.
      1. 1. To transfer, cause to go over or across (from one place, etc., to another): est etiam aurigae species Vertumnus et ejus, Traicit alterno qui leve pondus equo, i. e. leaps lightly from horse to horse, Prop. 4 (5), 2, 36: anulum in dextram manum, Petr. 74: quod est levissimum ac summum, ut traiciant in alia vasa, decant, pour over, Varr. R. R. 1, 64, 1: cerussam in cacabum, Scrib. Comp. 45.
      2. 2. Of soldiers, baggage, etc., to cause to cross (a stream, etc.), to transport, ship across, lead or conduct over, ship over, transfer: dum Brutus traiceret exercitum, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 18, 2: legiones quattuor equitatumque omnem transjecit, Caes. B. C. 1, 40: omnibus ferme suis trans Rhodanum trajectis, Liv. 21, 26, 6: res suas trans Halyn, id. 38, 25, 7: quae ibi legiones essent, eas … in Siciliam traiceret, id. 23, 31, 4: ut classem in Italiam traiceret, id. 28, 36, 1: pecuniam in provinciam, id. 26, 7, 8; 48, 13, 9: huc legionem postea transicit, Caes. B. C. 1, 54: magnam partem fortunarum eodem trajecit, Nep. Att. 2, 2: eas (sues) si quo traicere vult, in plostrum imponat, Varr. R. R. 2, 4, 11: ut praedatum milites trans flumen per occasiones aliis atque aliis locis traiceret, Liv. 2, 11, 2.
        Pass.: Marius trajectus in Africam, Cic. Red. Quir. 8, 20: equitum innumerabilem vim traici Hellesponto in Europam, Liv. 35, 48, 3: classis Punica in Sardiniam trajecta, id. 27, 6, 13: (exercitus) Pado trajectus Cremonam, id. 21, 56, 4; 30, 24, 11: inermes in Boeotiam trajecti, id. 32, 17, 3: in Galliam trajecti forent, Tac. A. 12, 39.
          1. (β) With second acc. of the stream or place crossed: equitum magnam partem flumen transjecit, Caes. B. C. 1, 55: Caesar Germanos flumen traicit, id. ib. 1, 83 fin.: si se Alpes Antonius trajecerit, Cic. Fam. 11, 9, 2: exercitum Rhodanum, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 9, 3: copias Rhodanum, id. ib. 10, 11, 2: quos in Africam secum traiceret, Liv. 29, 22, 12.
          2. (γ) With se: ad Achillam sese ex regiā trajecit, Caes. B. C. 3, 112: si quo etiam casu Isaram se trajecerint, Brut. ap. Cic. Fam. 11, 13, 4: ducem Romanum in Africam trajecisse sese in hostilem terram, Liv. 28, 18, 10.
          3. (δ) Poet., of the eyes: quocumque oculos trajecimus, i. e. to look, Lucr. 4, 424.
      3. 3. To pass through, make a way through.
          1. (α) Of soldiers: pars magna equitum mediam trajecit aciem, broke through, Liv. 42, 7, 7.
          2. (β) To strike through, stab through, pierce, penetrate, transfix, transpierce: unum ex multitudine, Caes. B. G. 5, 44: aliquem pilis, id. ib. 7, 82: aliquem scorpione, a latere dextro, id. ib. 7, 25: lictorem gladio, Auct. B. Alex. 52: cuspide serpentem, Ov. M. 4, 571: lanceā infestā medium femur, Hirt. B. G. 8, 48: femur tragulā, Caes. B. G. 5, 35: pectus ferro, Liv. 41, 11, 6: cava tempora ferro, Verg. A. 9, 634: harundine linguam, Ov. M. 11, 325: terga sagittā, id. ib. 9, 128: exuentem se ac nudatum gladio trajecit, Just. 3, 1, 8: sagittā sub mammā trajectus, id. 12, 9, 12: aliquid acu, Cels. 7, 8 and 9.
            With se, to stab one’s self: se uno ictu infra laevam papillam, Suet. Oth. 11.
    3. C. Trop.
      1. 1. In gen., to transfer, cause to pass: cum ex illius invidiā deonerare aliquid et in te traicere coeperit, Cic. Div. in Caecil. 14, 46: culpam in alium, Quint. 9, 2, 4: arbitrium litis trajecit in omnes, Ov. M. 12, 628.
        Mid.: in cor Trajecto lateris capitisque dolore, having thrown itself, Hor. S. 2, 3, 29.
      2. 2. In partic., in rhet.: verba, to transpose, Cic. Or. 69, 229: verba in clausulas, Quint. 9, 4, 31 Spald.
  2. II. To cross over, pass over, cross.
    1. A. With the place or thing passed over as object: si Hannibal ad portas venisset murumque jaculo trajecisset, Cic. Fin. 4, 9, 22: trajecto amni, Liv. 21, 27, 3: Hiberum, id. 21, 30, 3: occupavit Scipio Padum traicere, id. 21, 39, 10: ratibus Trebiam, id. 21, 56, 8: mare, id. 33, 31, 10: flumen, id. 38, 2, 10; 38, 27, 6: fretum, Sen. Ep. 14, 8: amnem, Curt. 7, 7, 13; 8, 13, 23: utribus amnem, id. 4, 7, 16; 4, 1, 10: Rhenum, Suet. Tib. 18: mare, Sen. Ben. 6, 15, 6: Padum, Tac. H. 2, 22: sinum maris, Vell. 2, 43, 1: flumina nando, Suet. Caes. 57: Tiberim clipeo, Claud. VI. Cons. Hon. 186: Aurora Jam medium aetherio cursu trajecerat axem, Verg. A. 6, 536; cf. pass.: postquam cernant Rhodanum trajectum, Liv. 21, 30, 5: ut transjaci (nemora) ne sagittis quidem possint, Sol. 52, 46.
    2. B. Absol.: ad Aethaliam insulam trajecit, Liv. 37, 13, 3: ut classe Hasdrubal Aegimurum traiceret, id. 30, 24, 11: ne qua classis ex Africā traiceret, id. 30, 2, 1: sed traicere in Euboeam erat propositum, id. 40, 4, 10: (ei) paranti traicere in Africam nuntiatum est, id. 28, 36, 1; cf.: Romanae naves Samum traicerunt, id. 37, 13, 6: primo quoque tempore in Africam traiciendum, id. 29, 22, 11: ad nos trajecturum illud incendium esse, id. 7, 30, 12; cf. id. 31, 48, 7: piscatoriā scaphā trepidus trajecit, Just. 2, 13, 9: trajecisse veteres Iberos, Tac. Agr. 14.
    3. C. Trop., to overstep, transgress: traicit et fati litora magnus amor, Prop. 1, 19, 12.