Lewis & Short

Parsing inflected forms may not always work as expected. If the following does not give the correct word, try Latin Words or Perseus.

1. col-lĭgo (conl-), lēgi, lectum, 3, v.a. [2. lego, ĕre], to gather or collect together into a whole or to a point, to assemble, draw or bring together, collect (class. and very freq.),

  1. I. Prop.
    1. A. In gen.
      1. 1. Of things: omnia praesegmina, Plaut. Aul. 2, 4, 34: stipulam, Ter. Ad. 5, 3, 62; cf.: omnia furtim, Lucil. ap. Non. p. 273, 28: radices palmarum, Cic. Verr. 2, 5, 33, § 87: apes in vas, Varr. R. R. 2, 16, 37: ossa, Tib. 3, 2, 19; cf. reliquias, Suet. Tib. 54 fin.; id. Calig. 3: materiem nostram Post obitum, Lucr. 3, 847 (and Hom. Il. 24, 793): sparsos per colla capillos in nodum, Ov. M. 3, 170; 8, 319; and poet. transf. to the person: immissos hederā collecta capillos Calliope, etc., id. ib. 5, 338; so, sinus fluentes, Verg. A. 1, 320: flores, Ov. M. 5, 399: riguo horto olus, id. ib. 8, 646: de purpureis vitibus uvas, id. ib. 8, 676: fructus, Hor. Ep. 1, 12, 1: omnia venena, * Cat. 14, 19: sarmenta virgultaque, Caes. B. G. 3, 18: serpentes, Nep. Hann. 10, 4: naufragium, Cic. Sest. 6, 15: mortualia, glossaria conlegitis et lexidia, res taetras et inanes, Domit. ap. Gell. 18, 7, 3: pecuniam, Hor. Ep. 1, 10, 47: viatica, id. ib. 2, 2, 26; cf.: stipem a tyrannis, to obtain by begging, Liv. 38, 45, 9: aër umorem colligens, Cic. N. D. 2, 39, 101: imbres, Hor. Ep. 1, 15, 15; cf.: pluvias aquas, Quint. 10, 1, 109; 5. 14, 31: ventus per loca subcava terrae Collectus, Lucr. 6, 558: procellam, id. 6, 124: spiritum, Plin. 19, 6, 26, § 78; Quint. 11, 3, 53: flatus cornibus, Sil. 14, 390: collectae ex alto nubes, heaped together, Verg. G. 1, 324: pulvis collectus turbine, Hor. S. 1, 4, 31; and poet.: pulverem Olympicum Collegisse juvat, i. e. to have covered himself with it, id. C. 1, 1, 4: luna revertentes colligit ignes, Verg. G. 1, 427: antiqua verba et figuras, Suet. Gram. 10: equos, to check, restrain, stop, Ov. M. 2, 398; so, gressum, Sil. 6, 399: gradum, id. 7, 695; so, fig. iram, id. 9, 477; and of the operation of medicine: acria viscerum colligere, Plin. 19, 6, 26, § 85: hastas, to draw back (opp. protendere), Tac. A. 2, 21: librum, to catch a falling book, Plin. Ep. 2, 1, 5: apparatu nobis (sc. oratoribus) opus est et rebus exquisitis, undique collectis, arcessitis, comportatis, Cic. de Or. 3, 24, 92; cf.: interea, dum haec, quae dispersa sunt, cogantur, id. ib. 1, 42, 191: sarcinas; to pack one’s luggage for a journey: annus octogesimus admonet me, ut sarcinas colligam ante quam proficiscar e vitā, Varr. R. R. 1, 1, 1; also: sarcinas conligere = sarcinas conferre, to gather and put in order the baggage of an army before a battle, Sall. J. 97, 4: vasa, milit. t. t.., to pack together, pack up, to break up the camp for a march, Cic. Verr. 2, 4, 19, § 40; Liv. 21, 47, 2; 22, 30, 1: arma = remos, i. e. to take in hand, take up, Verg. A. 5, 15 Forbig. ad loc.
      2. 2. Of persons, mostly milit., to collect, assemble, bring together: exercitus collectus ex senibus desperatis, Cic. Cat. 2, 3, 5: ex urbe, ex agris, numerum hominum, id. ib. 2, 4, 8: milites, id. Verr. 2, 5, 51, § 133: reliquos ex fugā, Nep. Hann. 6 fin.: manu collectā in Thraciam introiit, id. Alcib. 7, 4; cf. Liv. 1, 5, 4, and Tac. Agr. 37: de pagis omnibus bonos viros, Cic. Fin. 2, 4, 12: se colligere, to gather, collect: in moenia, Sil. 10, 390: ex regno alicujus, Cic. Imp. Pomp. 9, 24: ad. aciem, Auct. B. Afr. 70; so, collecti, those who have collected: in aestuaria ac paludes, Caes. B. G. 2, 28; cf. Tac. A. 2, 11.
    2. B. Esp., with the accessory idea of shortening, by bringing together, to contract, draw up, compress, collect, concentrate (mostly poet. for the more usual contraho, coërceo, etc.): in spiram tractu se colligit anguis, Verg. G. 2, 154; cf.: cogebantur breviore spatio et ipsi orbem colligere, Liv. 2, 50, 7: alitis in parvae subitam collecta figuram, Verg. A. 12, 862 Wagn. N. cr.: apicem collectus in unum, Ov. M. 13, 910: pedes, to compress, Tib. 1, 8, 14: volumina collecta in artum, Plin. 8, 16, 17, § 45: se collegit in arma, covered himself with or concealed himself behind his shield, Verg. A. 12, 491; cf. id. ib. 10, 412 (post scutum se clausit, Serv.; Gr. συσταλεὶς ἐν ἀσπίδι, ἐπ’ ἀσπίδος); cf. Stat. Th. 11, 545; Sil. 10, 255; 10, 129: pallium, to gather up, Plaut. Capt. 4, 2, 9: togam, Mart. 7, 33, 4: 12, 48, 5: per vulnera colligit hostes, causes them to retreat, Sil. 10, 3.
      Hence,
        1. b. Medic. t. t., to make thick, to thicken (cf. cogo), Scrib. Comp. 95; 129; 138; 169; cf. Plin. 34, 11, 27, § 114.
  2. II. Trop.
    1. A. To bring together, collect, to get, gain, acquire, produce, etc. (very freq. and class.): sescentae ad eam rem causae possunt conligi, Plaut. Trin. 3, 3, 62: conlectis omnibus bellis civilibus, i. e. brought together in speaking, adduced, Cic. Fam. 4, 3, 1; cf. id. Sest. 6, 15: flammarum iras, Lucr. 1, 723; cf. Hor. A. P. 160; Val. Fl. 7, 335: multaque facete dicta, ut ea, quae a sene Catone collecta sunt, Cic. Off. 1, 29, 104; 1, 42, 191: res undique conlectae, id. ib. 3, 24, 92: quaedam conlecta edere, Quint. 5, 10, 120: sparsa argumenta, id. 5, 7, 18: antiqua verba, Suet. Gram. 10: omnes rumorum et contionum ventos, Cic. Clu. 28, 77: rumorem bonum, id. Leg. 1, 19, 50: peccata consulum, id. ib. 3, 10, 23: vestigia Pythagoreorum, id. Tusc. 4, 2, 3: existimationem multo sudore, id. Div. in Caecil. 22, 72: benevolentiam civium blanditiis, id. Lael. 17, 61: magnam gratiam magnamque dignitatem ex hoc labore, id. Q. Fr. 2, 15 (16), 1: auctoritatem, Caes. B. G. 6, 12: famam clementiae, Liv. 21, 48, 10: tantum amoris favorisque, Suet. Claud. 12; Prop. 2 (3), 14, 9: invidiam crudelitatis ex eo, Cic. Verr. 2, 5, 8, § 19: crimina majestatis, Plin. Pan. 33 fin.: sitim, Verg. G. 3, 327; Ov. M. 5, 446; 6, 341 (cf.: adducere sitim, Hor. C. 4, 12, 13): frigus, Hor. Ep. 1, 11, 13: rabiem, Verg. A. 9, 63; Ov. M. 1, 234; 9, 212: odium, id. ib. 3, 258: usum patiendi, id. Am. 1, 8, 75: vires usu, id. A. A. 2, 339; cf. Liv. 29, 30, 5; Sil. 4, 307.
        1. b. Of number, distance, etc., to amount or come to, extend; pass., to be reckoned (rare, and only in post-Aug. prose): ut LX. passus plerique (rami) orbe colligant, Plin. 12, 5, 11, § 23: ambitus per frontem centum duos pedes colligit, id. 36, 12, 17, § 77: ad quos (consules) a regno Numae colliguntur anni DXXXV., id. 13, 13, 27, § 85; so Tac. G. 37; id. Or. 17.
    2. B. Colligere se or animum, mentem, etc., to collect one’s self, to compose one’s self, to recover one’s courage, resolution, etc. (very freq. and class.): quid est autem se ipsum colligere, nisi dissipatas animi partes rursum in suum locum cogere? Cic. Tusc. 4, 36, 78: se, Afran. ap. Charis. p. 195 P.; Lucr. 3, 925; Cic. Quint. 16, 53; id. Div. 1, 27, 57; id. Div. in Caecil. 12, 37; id. Fam. 5, 18, 1; id. de Or. 1, 7, 24; id. Tusc. 1, 24, 58; Caes. B. C. 1, 14: se colligere, to rally, id. B.G. 5, 17: se ex timore, id. B.C. 3, 65; Suet. Calig. 50: animos, Liv. 3, 60, 11; cf. in pass., id. 10, 41, 13: animum, Tac. A. 1, 12; Suet. Ner. 48: animum cogitationemque, Plin. Ep. 2, 11, 14: mentem, Ov. M. 14, 352; cf.: mentem cum vultu, id. Am. 1, 14, 55: paulatim mente collectā, Curt. 8, 6, 22; cf.: colligere spiritum, to take breath, Quint. 11, 3, 53.
    3. C. To gather up in memory, put together in the mind, to think upon, weigh, consider: cum et nostrae rei publicae detrimenta considero, et maximarum civitatum veteres animo calamitates colligo, Cic. Inv. 1, 1, 1: ut memineris, quae, etc. … quae, si colliges, et sperabis omnia optime, et, etc., id. Fam. 4, 13, 7; 6, 2, 4: levis haec insania quantas Virtutes habeat, sic collige, Hor. Ep. 2, 1, 119; cf.: sic collige mecum, id. S. 2, 1, 51.
      Esp. freq.,
        1. b. To put together mentally, etc., i. e. to gather, conclude, deduce, infer from what precedes (most freq. in Quint.); constr.: aliquid, aliquid ex aliquā re, per aliquam rem, aliquā re.
          With ex: ex eo colligere potes, quantā occupatione distinear, Cic. Att. 2, 23, 1; so Quint. 5, 10, 80; 7, 2, 3; 7, 8, 6; 8, 4, 16; 4, 4, 5 al.; Suet. Tib. 67.
          With per: aliquid per aliud, Quint. 5, 10, 11; so id. 4, 2, 81.
          With abl. without a prep.: quod multis et acutis conclusionibus colligunt, Quint. 2, 20, 5; so id. 3, 6, 103; 5, 13, 14; 6, 3, 37; 7, 4, 1 al.; Col. 4, 3, 2 al.
          With inde: paucitatem inde hostium colligentes, Liv. 7, 37, 9: bene colligit, haec pueris et mulierculis esse grata, Cic. Off. 2, 16, 57: neque hoc colligi desideramus, disertiores esse antiquos, etc., Tac. Or. 27; Quint. 5, 14, 22; 7, 3, 18; 1, 10, 42; Ov. M. 11, 380; Pers. 5, 85.
          Hence,
      1. 1. collectus, a, um, P. a., contracted, narrow (opp. effusus): tanto beatior, quanto collectior, App. Mag. 21, p. 287: corpora collectiora (opp. effusiora), Calp. Flacc. Decl. 2, p. 795: tempus collectius, Tert. Monog. 14.
        Adv.: collectē, summarily, briefly, strictly: ponere aliquod verbum, Non. p. 164, 1.
      2. 2. collectum, i, n., that which is collected as food, Plin. 11, 37, 60, § 159.