Lewis & Short

Parsing inflected forms may not always work as expected. If the following does not give the correct word, try Latin Words or Perseus.

lăvo, lāvi, lautum, lăvātum and lōtum (in class. prose, perf. lāvi; sup. always lavātum; perf. part. lautus; the other forms of the first conj. Also, pres. lavĕre; second pers. lavis, ante-class. and poet.; cf. Diom. 1, p. 377; v. Neue, Formenl. second ed. 2, p. 420), 1 and 3, v. a. and n. [Gr. λυ- in λύθρον; strengthened in λούω, λοῦτρον; cf. λόϝετρον; Lat. luo (pol-luo, etc.), diluvium, lutus], to wash, bathe, lave.

  1. I. Lit.: si inquinata erit lavito, Cato, R. R. 65: puerum, Enn. ap. Non. 504, 17; Plaut. Truc. 5, 10: manus lavite, Titin. ib. 22: manus lava, Cic. de Or. 2, 60, 246: cum jam manus pransores lavarent, Veran. ap. Macrob. S. 3, 6, 14.
    Mid.: cum soceris generi non lavantur, do not bathe themselves or bathe, id. Off. 1, 35, 129: lavantur in fluminibus, Caes. B. G. 4, 1: cur te lautum voluit occidere? Cic. Deiot. 7, 20: lautis manibus, Hor. S. 2, 3, 282: lotis pedibus, Plin. 24, 11, 62, § 103: vestimenta lota, Petr. 30 fin.: qui it lavatum in balineas, Plaut. Rud. 2, 3, 51; so, eo lavatum, id. Aul. 3, 6, 43; id. Stich. 4, 1, 62; Ter. Eun. 3, 5, 44; 52; id. Heaut. 4, 1, 42: (venias) vasa lautum, non ad cenam dico, Plaut. Stich. 4, 2, 15.
          1. (β) Neutr.: pisces ego credo, qui usque dum vivunt, lavant, Minus diu lavere, quam haec lavat Phronesium, Plaut. Truc. 2, 3, 1 sqq.: illa si jam laverit, mihi nuncia, Ter. Heaut. 4, 1, 5: lavanti regi dicitur nuntiatum, hostes adesse, Liv. 44, 6.
    1. B. Transf., to wet, moisten, bedew: eas (tabellas) lacrimis lavis, Plaut. Ps. 1, 1, 8: sineque quicquam captumst piscium, salsi lautique pure domum redimus clanculum, soaked, id. Rud. 2, 1, 12; Lucr. 5, 950: lacrimis vultum lavere profusis, Ov. M. 9, 680; Luc. 6, 709; esp. of bloodshed: lavit ater corpora sanguis, Verg. G. 3, 221: lavit improba teter Ora cruor, id. A. 10, 727: sanguine largo Colla, id. ib. 12, 722: arma cerebro, Val. Fl. 4, 153: his (rivis) nunc illa viridia, nunc haec, interdum simul omnia lavantur, Plin. Ep. 5, 6, 40; cf. of rivers: flavus quam Tiberis lavat, Hor. C. 2, 3, 18; id. Epod. 16, 28; of the ocean: quas Oceani refluum mare lavit arenas, Ov. M. 7, 267.
  2. II. Trop., to wash away: venias nunc precibus lautum peccatum tuum, Ter. Phorm. 5, 7, 80: dulci Mala vino lavere, Hor. C. 3, 12, 2.
    Hence, lautus, a, um, P. a.
    1. A. Lit., washed, bathed, laved (very rare): nam itast ingenium muliebre; bene quom lauta tersa ornata fictast, infectast tamen, Plaut. Stich. 5, 5, 4: in double meaning with C., v. infra: lautam vis an nondum lauta quae sit? Pa. Siccam, at sucidam, Plaut. Mil. 3, 1, 192 Lorenz ad loc.
    2. B. Hence, transf., neat, elegant, splendid, sumptuous, luxurious: tute tibi puer es; lautus luces cereum, i. e. in a fine dress, Plaut. Curc. 1, 1, 9: nihil apud hunc lautum, nihil elegans, nihil exquisitum, Cic. Pis. 27, 67: lauta supellex, id. de Or. 1, 36, 165: lautum victum et elegantem colere, id. Fragm. ap. Non. 337, 27: magnificum et lautum, id. Fam. 9, 16, 8: lautiora opera, Plin. 16, 15, 26, § 67: lauto cenare paratu, Juv. 14, 13: epulae lautiores, Stat. S. 1, 6, 32: lautissima vina, Plin. 14, 13, 15, § 92: lautissima cena, Plin. Ep. 9, 17: praetor, Juv. 14, 257: lautum et copiosum patrimonium, rich, splendid, noble, Cic. Rab. Post. 14, 38: in civitate Halaesina tam lauta, tamque nobili, wealthy, id. Fam. 13, 32, 1: valde jam lautus es, qui gravere litteras ad me dare, you are now very grand, id. ib. 7, 14, 1: homines lauti et urbani, noble, distinguished, id. Verr. 2, 1, 6, § 17: libertis minus lautis servisque nihil defuit: nam lautiores eleganter accepti, id. Att. 13, 52, 2: certumque fitcocos tum panem lautioribus coquere solitos, for the rich, Plin. 18, 11, 28, § 108: orborum lautissimus. Juv. 3, 221.
          1. (β) With inf.: rhombos libertis ponere lautus, splendid, Pers. 6, 23.
    3. C. Trop., noble, glorious, etc.: beneficentiae et liberalitatis est ratio duplex: nam aut opera benigne fit indigentibus, aut pecunia: facilior est haec posterior, locupleti praesertim: sed illa lautior ac splendidior, nobler, more glorious, Cic. Off. 2, 15, 52: lautum negotium, honorable, id. Att. 6, 1, 13: omnium hortensiorum lautissima cura asparagis, the most diligent, the nicest, Plin. 19, 8, 42, § 145: lautus habetur, a gentleman, Juv. 11, 1; 1, 67.
      Hence, adv.: lautē, neatly, elegantly, splendidly, sumptuously.
      1. 1. Lit.: laute exornatus, Plaut. Cas. 4, 1, 10: facete, lepide, laute, Ter. Eun. 3, 1, 37: vivere, Nep. Chabr. 3: res domesticas lautius tueri, Cic. Tusc. 1, 1, 2: lautius accipi, Suet. Calig. 55.
      2. 2. Trop., excellently, beautifully, finely: loquitur laute, Plaut. Mil. 4, 4, 25: militem laute ludificari, id. ib. 4, 4, 25: munus administrasti tuum, Ter. Ad. 5, 1, 2.
        Comp.: si quis existat, qui putet nos lautius fecisse, quam orationis severitas exigat, that I have made more use of ornament, Plin. Ep. 2, 5.
        Sup.: hodie me ante omnes comicos stultos senes Versaris atque emunxeris lautissime, Poët. ap. Cic. Lael. 26, 99.