Lewis & Short

Parsing inflected forms may not always work as expected. If the following does not give the correct word, try Latin Words or Perseus.

ornāmentum, i, n. [orno].

  1. I. In gen., apparatus, accoutrement, equipment, furniture, trappings, etc. (class.): sine ornamentis, i. e. naked, Plaut. Ps. 1, 3, 109: ceterae copiae, ornamenta, praesidia, Cic. Cat. 2, 11, 24; id. Verr. 2, 5, 32, § 83: ornamenta bubus, ornamenta asinis instrata tria (collar, saddle, etc.), Cato, R. R. 11, 4: per ornamenta percussus, i. e. arms, Sen. Ep. 14, 14.
    Esp of a player’s wardrobe, Plaut. Trin. 4, 2, 16 sq.; id. Pers. 1, 3, 19; Plin. 2, 3, 4, § 8, as translation of κόσμος.
  2. II. In partic., an ornamental equipment, ornament, mark of honor, decoration, embellishment, jewel, trinket.
    1. A. Lit.: pecuniam, omniaque ornamenta ex fano Herculis in oppidum contulit, jewels, Caes. B. C. 2, 18; so Plaut. Most. 1, 3, 90; Ter. Heaut. 4, 7, 9: quae (urbs) praesidio et ornamento est civitati, Caes. B. G. 7, 15: ipse ornamenta a chorago haec sumpsit, i. e. a dress, costume, attire, Plaut. Trin. 4, 2, 16: AB ORNAMEN TIS, one who has charge of the imperial ornaments, Inscr. Grut. 578, 9: ornamenta triumphalia, consularia, etc., the insignia of triumphing generals, consuls, etc. (The emperors distributed, honoris causā, such ornaments to men who had distinguished themselves): pluribus triumphalia ornamenta decernenda curavit, Suet. Aug. 38: decem praetoriis viris consularia ornamenta tribuit, id. Caes. 76: ornamenta uxoria, title, rank, id. Ner. 35.
    2. B. Trop., an ornament, a distinction: decus atque ornamentum senectutis, Cic. de Or. 1, 45, 199: Q. Hortensius, lumen atque ornamentum rei publicae, ornament, pride, id. Mil. 14, 37: vir optimus, et inter praecipua saeculi ornamenta numerandus, Plin. Ep. 8, 12, 1: ornamentis afficere aliquem, Cic. Balb. 19, 43: quaecumque a me ornamenta ad te proficiscentur, id. Fam. 2, 19, 2: honoris, id. Cat. 3, 11, 26: ornamenta atque insignia honoris, id. Sull. 31, 88.
      1. 2. Esp., rhetorical ornament: oratoria ornamenta dicendi, Cic. Brut. 75, 261; 37, 140: so, dicendi, id. de Or. 2, 28, 22: sententiarum, id. Brut. 37, 140.