Lewis & Short

Parsing inflected forms may not always work as expected. If the following does not give the correct word, try Latin Words or Perseus.

ē-mĕrĕo, ŭi, ĭtum, 2, v. a., and (perh. not ante-Aug.) ē-mĕrĕor, ĭtus, 2, v. dep. a.

  1. I. To obtain by service, to gain, earn, merit, deserve.
    1. A. In gen. (rare; not in Cic.): quid ego emerui mali? Plaut. Aul. 4, 10, 5: honores, Prop. 4 (5), 11, 61: mihi altior sollicitudo, quale judicium hominum, emererer, accessit, Quint. 4, prooem. § 1; cf.: emerendi favoris gratia canunt, id. 4, 1, 2: pecuniam ex eo quaestu uberem, Gell, 6, 7, 5.
      Poet., with inf. clause as object: Ennius emeruit Contiguus poni, Scipio magne, tibi, Ov. A. A. 3, 410; cf. id. F. 4, 58.
      Pass., in the part. perf.: emerito caput insere caelo, Sil. 7, 19; so id. 11, 464; Sid. Carm. 2, 209.
    2. B. In Tib. and Ov. emerere aliquem, like demereri aliquem, to gain the favor of any one, to deserve well of, to lay under obligation: viros, Tib. 1, 9, 60; Ov. Tr. 4, 8, 52; id. Am. 2, 8, 24; id. Her. 6, 138.
      Far more frequent,
  2. II. To serve out, complete one’s term of service.
    1. A. Prop., in milit. lang.: spes emerendi stipendia, Liv. 25, 6; in part. perf.: emerita stipendia, Sall. J. 84, 2 Kritz.; Cic. de Sen. 14, 49; Liv. 3, 57; 21, 43 al.: militia, Suet. Calig. 44: arma, Plin. Pan. 15, 3: anni, Ov. Tr. 4, 8, 21; cf. id. F. 3, 43.
      As a v. dep.: stipendia emeritus, Val. Max. 6, 1, 10.
      Hence, subst. ēmĕrĭ-tus, i, m., a soldier who has served out his time, a veteran, an exempt, Tac. A. 1, 28; Suet. Aug. 24; Luc. 1, 344 al.
    2. B. Transf. beyond the milit. sphere: annuum tempus (sc. magistratus) emeritum habere, Cic. Att. 6, 5, 3; cf.: annuae operae emerentur, id. ib. 6, 2, 6: spatium juventae (homo) transit, et emeritis medii quoque temporis annis, etc., Ov. M. 15, 226.
      In part. perf.: emeritus, a, um (since the Aug. per. in the mid. signif.), that has become unfit for service, worn out: equi, Ov. F. 4, 688; cf.: apes fessae et jam emeritae, Plin. 11, 11, 11, § 27; so, palmes, id. 17, 23, 35, § 206: aratrum, Ov. F. 1, 665: latus (with invalidum), id. Am. 3, 11, 14: acus, Juv. 6, 498: rogus, i. e. burned out, extinguished, Prop. 4 (5), 11, 72.

ĕmo, ēmi, emptum, 3 (perf. subj. emissim, Plaut. Cas. 2, 5, 39), v. a. [the same word with EMERE = accipere, Paul. ex Fest. pp. 4, 18, and 76, 1 Müll.; cf. adimo and demo; prop., to take; root yam; Sanscr. yamati, hold fast, Fick, Vergl. Wört. p. 158 sq.; cf. Curt. Gr. Etym. p. 598 note], to buy, purchase (very freq. in all periods and kinds of composition).

  1. I. Lit.: is postquam hunc emit, dedit eum, etc., Plaut. Capt. prol. 19: qui puellam ab eo emerat, id. Rud. prol. 59: emit hosce de praeda, id. Capt. prol. 34; 1, 2, 2; id. Epid. 1, 1, 62: aliquid de aliquo, id. Curc. 2, 3, 64; Cic. Att. 10, 5, 3; 13, 31, 4; id. Rosc. Am. 2, 6.
    With gen. or abl. pretii (cf. Zumpt, Gram. § 444): Ep. Quanti eam emit? Th. Vili. Ep. Quot minis? Th. Quadraginta minis, Plaut. Epid. 1, 1, 49 sq.; so, quanti, Ter. Ad. 2, 2, 41: tanti, quanti, etc., Cic. Off. 3, 14, 59: minoris aut pluris, id. Verr. 2, 4, 7; id. Off. 3, 12, 51; id. Att. 10, 5, 3 al.: duodeviginti minis, Plaut. Poen. 4, 2, 74: duobus milibus nummum, Cic. Rosc. Am. 2, 6: magno, parvo, id. Att. 13, 29 fin.: immenso quaedam, Suet. Calig. 39 al.: bene, i. e. cheap, Cic. Att. 1, 13 fin.; 12, 23, 3: male, i. e. dear, id. ib. 2, 4, 1; cf. care, Hor. Ep. 2, 1, 238: quatuor tabernas in publicum, for the public, Liv. 39, 44; 44, 16 fin.: piper in libras, by the pound, Plin. 12, 7, 14, § 28: fundum in diem, on time, on credit, Nep. Att. 9, 5: per assem et libram, i. e. to adopt, Suet. Aug. 64 al.
    Perf. part. pass. as subst.
          1. (α) empta, ae, f., she who is bought, the slave, Prop. 1, 9, 4.
          2. (β) emptum, i, n., the purchase, contract of purchase: quae ex empto aut vendito aut conducto aut locato contra fidem fiunt, through buying and selling, Cic. N. D. 3, 30, 74; so in jurid. lang.: ex empto, Dig. 17, 1, 14; cf. the title: De actionibus empti et venditi, Dig. 19, 1; Cod. Just. 4, 49.
            Prov.: emere oportet, quem oboedire velis tibi, Plaut. Pers. 2, 4, 2.
  2. II. Trop., to buy, buy up, to purchase, gain, acquire, procure, obtain: aliquando desinat ea se putare posse emere, quae ipse semper habuit venalia, fidem, jusjurandum, etc., Cic. Verr. 2, 3, 62; cf.: sententias (judicum), id. Clu. 36 fin.; and: animos centurionum, Tac. H. 4, 57: ex his (tribunis plebis) emitur ab inimicis meis is, quem, etc., Cic. Sest. 33, 72: militem, Tac. H. 1, 5 fin.; Suet. Galb. 15: exercitum, Flor. 3, 1, 9: percussorem in aliquem, Curt. 4, 1 et saep.: aliquem beneficiis, to gain over, Plaut. As. 1, 1, 57; cf. Verg. G. 1, 31: aliquem dote, Ov. M. 8, 54: spem pretio, Ter. Ad. 2, 2, 11: immortalitatem morte, Quint. 9, 3, 71; cf.: aeternum nomen sanguine, Ov. Am. 2, 10, 32: pulmenta laboribus, Hor. Ep. 1, 18, 48: voluptatem dolore, id. ib. 1, 2, 55 et saep.
    With a clause as object, Sil. 7, 620: furtis in manibus emptum est Oedipodae sedisse loco, Stat. Th. 1, 163: quantine emptum velit Hannibal, ut nos Vertentes terga aspiciat? Sil. 10, 287; Just. 23, 2, 8.