Söksätt:
Svenskt uppslagsord
Fritext svenska
Fritext latin
Sökord:
Bero:
I.
vara beroende af l. på ngn l. ngt:
1.
om opersonl. subjekt: b. på ngt
esse
,
situm
esse
,
positum
esse
,
verti
,
versari
,
constare
,
stare
(
fama
bella
stant
, Ct.)
in
alqa
re
;
b. på ngn
esse
,
situm
l.
positum
esse
in
alicujus
potestate
,
manu
,
arbitrio
,
voluntate
;
esse
in
alqo;
constare
penes
alqm;
(så vidt på mig b-r
quantum
in
me
est
;
demus
nec
ne
– om vi skola l. vilja gifva l. icke –,
in
nostra
potestate
est
;
in
eo
sunt
mihi
– b-r för mig –
omnia
;
årsväxten b-r af väderleken
qualis
annona
futura
sit
,
in
caeli
temperie
positum
est
;
facile
patior
tum
potius
Pontium
fuisse
– jag är rätt glad, att P. lefvat då, och ej i våra dagar –,
si
quidem
in
illo
tantum
fuit
, C.;
in
eo
vertitur
spes
,
fortuna
civitatis
,
eventus
– utgången;
victoria
constitit
in
virtute
militum
;
summa
rei
constat
penes
eum
, Cs., C.;
imperium
agebatur
,
in
tam
paucorum
virtute
ac
fortuna
positum
, L.); –
agi
in
alqa
re
:
härpå b-r allt för mig
mea
salus
(
omnia
mea
,
omnes
fortunae
meae
)
in
hac
re
agitur
(
aguntur
);
niti
re
l.
in
re
(
salus
rei
publicae
vita
l.
in
vita
alicujus
nititur
); –
pendere
,
suspensum
esse
a
re
,
ex
re
; –
proficisci
a
voluntate
alicujus
(b. på ngn:
ipsi
gerere
quam
personam
velimus
,
a
nostra
voluntate
proficiscitur
, C.
de
Off. I. § 115); –
gubernari
,
regi
(bestämmas af –
casu
,
fortuna
,
temporibus
,
voluntate
Dei, C. l. c., Sa. Jug. I; –
fortuna
in
omni
re
dominatur
, Sa.); –
fieri
,
effici
(i synn. om förflutna ting: hans val b-dde på en tillfällighet
casu
effectum
est
,
ut
consul
fieret
); –
stare
,
licere
per
alqm
(det förra i synn. i negativa uttryck:
per
eum
stetit
,
quominus
oppido
potirentur
;
non
per
eum
stetit
,
quin
fides
praestaretur
– det b-dde icke på honom, att ej löftet hölls); – det b-r på dig att afgöra
tuum
est
statuere
,
tui
arbitrii
l.
judicii
res
est
;
quali
utendum
sit
exordio
,
id
est
consilii
; –
interest
,
refert
(alqd
facit
ad
rem
)
i synn. när det säges, för hvem l. hvad
(
ad
rem
)
och huru mycket (litet, intet) beror på en sak: det b-r ej på, hvem man är, utan hurudan man är
qui
sis
,
non
quis
sis
refert
;
derpå b-r ingenting
nihil
interest
(
divesne
an
pauper
sis
);
derpå b-r föga
parvi
illud
(
id
fieri
;
fiat
nec
ne
)
refert
;
derpå b-r mycket för mig
illud
mea
permagni
interest
(
ut
te
videam
;
tempore
an
sero
venerit
);
härpå (hvad åsigt man hyser om den saken) b-r intet för den sak, som är i fråga
illud
(
quid
de
illa
re
sentias
)
ad
hanc
rem
nihil
interest
; – alqd
continet
rem
,
causam
(
haec
quaestio
continet
causam
detta är hufvudfrågan i målet,
sine
hac
causa
nulla
esse
potest
);
contineri
re
l.
in
re
(
oratoris
ars
opinionibus
,
non
scientia
continetur
;
neque
in
hoc
causa
c-tur, C. Mur. c. 14);
– derpå b. allt
id
caput
(
rei
)
est
,
in
eo
cardine
res
vertitur
;
anse ngt bero på ngt
ponere
,
collocare
l.
positum
,
situm
putare
in
re
(
spem
,
omnes
fortunas
suas
,
omnia
sua
ponere
in
re
);
– det får bero
per
me
licebit
;
låta det bero på ngns afgörande
ad
alqm
rejicere
alqd,
alicujus
arbitrio
(
judicio
)
permittere
alqd;
låta bero på utgången
fortunae
committere
,
in
discrimen
committere
(alqd,
omnia
);
ex
eventu
consilium
capere
;
– slutligen kan
bero
på många sätt, i synnerhet medelst komparativa uttryck, omskrifvas, t. ex. menniskans värde b-r ej på rang och rikedom
qualis
quisque
sit
,
non
ex
dignitate
aut
divitiis
ponderandum
est
l.
non
ut
quisque
dignitate
aut
divitiis
maxime
excellit
,
sed
ut
honestissimis
moribus
est
,
ita
plurimi
est
faciendus
;
menniskans lycka b-r ej derpå, att hon har många egodelar
non
possidentem
multa
vocaveris
recte
beatum
, Hor.;
hvars och ens lycka b-r på hans förhållande
sui
cuique
mores
fingunt
fortunam
hominibus
;
hurudan skörden blir, det b-r på utsädet
ut
sementem
feceris
,
ita
metes
; –
habes
a
patre
munus
,
mea
sententia
magnum
,
sed
perinde
erit
,
ut
acceperis
(dess värde för dig b-r på emottagandet); fäderneslandets blifvande öde b-r på vår vid detta tillfälle visade tapperhet
qualis
nunc
nostra
virtus
fuerit
,
talis
fortuna
patriae
futura
est
(jfr
Curiatiis Horatiisque
publicum
imperium
servitiumque
obversatur
animo
futuraque
ea
deinde
patriae
fortuna
,
quam
ipsi
fecissent
, L. I. 25).
2.
om personliga subjekt:
pendere
(
ex
errore
multitudinis
,
ex
arbitrio
alicujus
;
de
alqo, Hor.);
vi bero af omständigheter, af andras gunst o. s. v.
nostra
salus
,
res
sita
est
in
casu
,
in
fortunae
temeritate
,
temporibus
gubernatur
;
b. af ngn
alicui
servire
,
subjectum
,
obnoxium
esse
;
b. af sina begär, af sitt lynne
cupiditatibus
,
impetu
animi
regi
(
morosum
esse
); (
imperat
aut
servit
collecta
pecunia
cuique
;
animum
rege
,
qui
nisi
paret
,
imperat
, Hor.);
han b-r till lynnet alldeles af sin helsa
qualis
cujusque
diei
valetudo
,
tales
etiam
ipsius
mores
esse
solent
.
II.
det får b. vid ngt
rata
habetur
,
manet
res
,
sententia
(utslag);
ita
teneatur
,
ut
constitutum
sit
(C.
de
Off. I. § 51);
låta b. vid ngt, låta saken b.
stare
,
manere
re
,
decreto
alicujus
;
acquiescere
in
re
;
nihil
mutare
,
ratum
esse
sinere
l.
jubere
alqd;
in
medio
l.
integro
relinquere
alqd.
Kommentera
Bitcoin-adress: bc1qrjh4udzaukdh3r844d7chp7pxy0kd2znl2ua9f
...
bergstopp
bergstrakt
bergsvetenskap
bergverk
berida
beriden
beriktiga
beriktigande
bernsten
bero
beroende
beroende
beropa sig
berså
berusa
berusad
berykta
beryktad
beryll
...