Lewis & Short

Parsing inflected forms may not always work as expected. If the following does not give the correct word, try Latin Words or Perseus.

1. părārĭus, a, um, adj. [par], of or belonging to a pair: pararium aes appellabatur id, quod equitibus duplex pro binis equis dabatur, Fest. p. 221 Müll.

2. părārĭus, ii, m. [paro], an agent, factor, broker, Sen. Ben. 2, 23, 2; so of the go-between in an intrigue, id. Contr. 2, 9; 3, 15, 2.

1. păro, āvi, ātum, 1, v. a. [cf. Sanscr. par, piparmi, to lead, to further; Gr. πόρος; Lat. porta, peritus; also -per in pauper], to make or get ready, to prepare, furnish, provide; to order, contrive, design, etc. (freq. and class.; syn.: apparo, comparo, acquiro); with personal, non-personal, and abstract objects; constr. usually with acc. or inf., rarely with ut, ne, or absol.

  1. I. Lit.
    1. A. In gen.
          1. (α) With acc.: omne paratum est, Ut jussistiprandium, Plaut. Men. 2, 3, 14; cf. Cic. Verr. 2, 4, 27, § 62: turres, falces, testudinesque, Caes. B. G. 5, 42 fin.: incendia, Sall. C. 27, 2: ad integrum bellum cuncta parat, id. J. 73, 1; Ter. And. 4, 4, 2: quod parato opus est, para, id. ib. 3, 2, 43: quam hic fugam aut furtum parat? id. Phorm. 1, 4, 14; so with acc. of the act purposed: fugam, i. e. to prepare one’s self for flight, Verg. A. 1, 360; Cic. Att. 7, 26, 1: filio luctum, Ter. Hec. 2, 1, 13: cupiditates in animo, id. Phorm. 5, 4, 2: bellum, Caes. B. G. 3, 9: insidias alicui, Sall. C. 43, 2: defensionem, id. ib. 35, 2: leges, to introduce, id. ib. 51, 40: verba a vetustate repetita gratiam novitati similem parant, furnish, Quint. 1, 6, 39.
            More rarely with reflex. pron. and final clause, or ad and acc., or (mostly post-Aug.) with dat.: hisce ego non paro me, ut rideant, Ter. Eun. 2, 2, 18; cf.: quin ita paret se, ut, etc., id. Hec. 1, 1, 11: se ad discendum, Cic. Or. 35, 122: ad iter parare, Liv. 42, 53, 2; cf.: huc te pares, haec cogites, Cic. Fam. 1, 7, 9: alterutri se fortunae parans, Vell. 2, 43, 2: se ad similem casum, Caes. B. G. 7, 41; Prop. 2, 24, 48 (3, 19, 32): multitudo, quam ad capiunda arma paraverat, Sall. C. 27, 4: parantibus utrisque se ad proelium, Liv. 9, 14, 1; 21, 31, 1: ad proelium vos parate, Curt. 4, 13, 10: foro se parant, Sen. Contr. praef. § 4.
            Pass.: si ita naturā paratum esset, ut, etc., so ordered, ordained, Cic. Div. 2, 59, 122: ut simul in omnia paremur, may habituate ourselves, Quint. 11, 3, 25.
          2. (β) With inf., to prepare, intend, resolve, purpose, determine, be on the point of, be about to do any thing: signa sonitum dare voce parabant, Enn. ap. Varr. L. L. 7, § 46 Müll. (Ann. v. 447 Vahl.): maledictis deterrere (poëtam), ne scribat, parat, Ter. Phorm. prol. 3: munitiones institutas parat perficere, Caes. B. C. 1, 83: omni Numidiae imperare parat, Sall. J. 13, 2: proficisci parabat, id. C. 46, 3 Kritz: in nemus ire parant, Verg. A. 4, 118: multa parantem Dicere, id. ib. 4, 390.
          3. (γ) With ut or ne (very rare): aequom fuit deos paravisse, uno exemplo ne omnes vitam viverent, have so ordered it, Plaut. Mil. 3, 1, 130; cf. Cic. Div. 2, 59, 122 supra: age jam, uxorem ut arcessat, paret, Ter. Heaut. 5, 1, 75: animo virili praesentique ut sis, para, id. Phorm. 5, 7, 64.
          4. (δ) With rel.-clause: quom accepisti, haud multo post aliquid quod poscas paras, Plaut. As. 1, 3, 16: priusquam unum dederis, centum quae poscat parat, id. Truc. 1, 1, 31.
            Absol., to make preparations, to prepare one’s self (very rare): at Romani domi militiaeque intenti festinare, parare, alius alium hortari, etc., Sall. C. 6, 5: contra haec oppidani festinare, parare, id. J. 76, 4; 60, 1: jussis (militibus) ad iter parare, Liv. 42, 53.
    2. B. In partic., of fate, to prepare, destine any thing (poet.): cui fata parent, quem poscat Apollo, for whom the Fates prepare (death), Verg. A. 2, 121: quid fata parent, Luc. 1, 631; 6, 783: motus fata parabant, id. 2, 68; cf.: sed quibus paratum est a Patre meo, Vulg. Matt. 20, 23.
  2. II. Transf., to procure, acquire, get, obtain (freq. and class.).
    1. A. In gen.: jam ego parabo Aliquam dolosam fidicinam, Plaut. Ep. 3, 2, 37: at dabit, parabit, id. Ps. 1, 3, 49: ille bonus vir nobis psaltriam Paravit, Ter. Ad. 3, 4, 31; id. Eun. 4, 6, 32: eum mihi precatorem paro, id. Heaut. 5, 2, 49: cetera parare, quae parantur pecuniāamicos non parare, Cic. Lael. 15, 55: sibi regnum, Sall. C. 5, 6: exercitum, id. ib. 29, 3: commeatus, id. J. 28, 7: locum et sedes, Caes. B. G. 1, 31; 6, 22: quin ei velut opes sint quaedam parandae, Quint. 10, 1, 15: de lodice parandā, Juv. 7, 66.
    2. B. In partic., to procure with money, to buy, purchase: in Piraeum ire volo, parare piscatum mihi, Plaut. Most. 1, 1, 64: trans Tiberim hortos, Cic. Att. 12, 19, 1; id. Fl. 29, 71 fin.: jumenta, Caes. B. G. 4, 2: servi aere parati, Sall. J. 31, 11: argento parata mancipia, Liv. 41, 6 fin.
      Hence, părātus, a, um, P. a., prepared.
    1. A. In gen., ready (class.): ex paratā re imparatam omnem facis, Plaut. Capt. 3, 4, 6; so (opp. imparata) id. Cas. 4, 4, 8: tibi erunt parata verba, huic homini verbera, Ter. Heaut. 2, 3, 114: quos locos multā commentatione atque meditatione paratos atque expeditos habere debetis, Cic. de Or. 2, 27, 118: propositum ac paratum auxilium, Q. Cic. Petit. Cons. 6, 22: omnia ad bellum apta ac parata, Caes. B. C. 1, 30; Plin. Pan. 88: obvius et paratus umor, id. Ep. 2, 17, 25: parata victoria, an easy victory, Liv. 5, 6.
          1. (β) With inf.: id quod parati sunt facere, Cic. Quint. 2, 8: audire, id. Inv. 1, 16, 23: paratos esse et obsides dare et imperata facere, Caes. B. G. 2, 3: omnia perpeti parati, id. ib. 3, 9: se paratum esse decertare, id. ib. 1, 44.
          2. (γ) With dat. (not in Cic. or Cæs.): vel bello vel paci paratus, Liv. 1, 1, 8: nec praedae magis quam pugnae paratos esse, id. 7, 16, 4: imperio, id. 9, 36, 8: ferri aciesparata neci, Verg. A. 2, 334: veniae, Ov. P. 2, 2, 117: animus sceleribus, Tac. A. 12, 47: provincia peccantibus, id. Agr. 6: athleta certamini paratior, Quint. 8, 3, 10: castris ponendis, Liv. 33, 6: omnibus audendis paratissimus, Vell. 2, 56, 4.
    2. B. In partic.
      1. 1. Prepared, provided, furnished, fitted, equipped with any thing: intellegit me ita paratum atque instructum ad judicium venire, ut, etc., Cic. Verr. 1, 3, 7; cf.: ad permovendos animos instructi et parati, id. Or. 5, 20: scutis telisque parati ornatique, id. Caecin. 21, 60; id. Tusc. 4, 23, 52; id. Fam. 2, 4, 2: quo paratior ad usum forensem promptiorque esse possim, id. Div. in Caecil. 13, 41: paratus ad navigandum, id. Att. 9, 6, 2: ad omnem eventum paratus sum, id. Fam. 6, 21, 1; cf.: in omnīs causas paratus, Quint. 10, 5, 12; Sen. Contr. 3, 18, 3; Suet. Galb. 19: ad mentiendum paratus, Cic. Lael. 26, 98: animo simus ad dimicandum parati, Caes. B. C. 3, 85 fin.: paratiores ad omnia pericula subeunda, id. B. G. 1, 5: ad dicendum parati, Cic. de Or. 1, 9, 38.
          1. (β) With ab: ab omni re sumus paratiores, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 8, 6: si paratior ab exercitu esses, Cael. ib. 8, 10.
          2. (γ) With in and abl., well versed, skilled, experienced in any thing: Q. Scaevola in jure paratissimus, Cic. Brut. 39, 145: prompta et parata in agendo celeritas, id. ib. 42, 154: in rebus maritimis, id. Imp. Pomp. 18, 55.
          3. (δ) With contra: te contra fortunam paratum armatumque cognovi, Cic. Fam. 5, 13, 1.
      2. 2. Of mental preparation, prepared, ready, in a good or bad sense: ut ad partes paratus veniat, Varr. R. R. 2, 5, 1: fabulam compositam Volsci belli, Hernicos ad partes paratos, Liv. 3, 10, 10: ad quam (causarum operam) ego numquam, nisi paratus et meditatus accedo, Cic. Leg. 1, 4, 12: homo ad omne facinus paratissimus, id. Mil. 9, 25; id. Verr. 2, 2, 6, § 17; 2, 2, 15, § 37; id. Quint. 11, 39: itane huc paratus advenis? Ter. And. 5, 4, 6; cf.: philosophi habent paratum quid de quāque re dicant, Cic. de Or. 2, 36, 152.
        Hence, adv.: părātē.
      1. 1. Preparedly, with preparation: ad dicendum parate venire, Cic. Brut. 68, 241: paratius atque accuratius dicere, id. de Or. 1, 33, 150.
      2. 2. Transf.
        1. a. Carefully, vigilantly: id parate curavi ut caverem, Plaut. Rud. 1, 3, 9.
        2. b. Readily, promptly: paratius venire, Cic. Rosc. Am. 26, 72: paratissime respondere, Plin. Ep. 3, 9, 16.

2. păro, āre, v. a. [par], to make equal, esteem equal.

  1. * I. In gen.: eodem hercle vos pono et paro: parissumi estis iibus, Plaut. Curc. 4, 2, 20.
  2. II. In partic., to bring to an agreement, arrange with any one: se paraturum cum collegā, Cic. Fam. 1, 9, 25; cf. Fest. p. 234 Müll.