Lewis & Short

Parsing inflected forms may not always work as expected. If the following does not give the correct word, try Latin Words or Perseus.

con-do, dĭdi, dĭtum, 3, v. a. [con- = cum, and 2. do], lit., to bring, lay or put together (very freq. in all periods and species of composition).

  1. I. With the access. idea of uniting, to put or join together into a whole, to form, fashion, produce, make by joining together.
    1. A. Prop., of the founding of towns or states, to found, establish: Romam, Enn. ap. Varr. R. R. 3, 1, 2, and Suet. Aug. 7 fin. (Ann. v. 494 Vahl.): oppida, Varr. L. L. 5, § 142; Hor. Ep. 2, 1, 8: urbem, Lucr. 5, 1107; Cic. Cat. 3, 1, 2; Sall. C. 6, 1; Liv. 1, 19, 1; Suet. Aug. 18; 47; Just. 2, 4, 15; 2, 15, 1: arces, Verg. E. 2, 61: locum, Hor. S. 1, 5, 92: colonias. Vell. 1, 15; Just. 16, 3, 7: civitatem, Cic. Rep. 1, 7, 12: regna, Just. 2, 1 init.: imperium Poenorum, id. 19, 1, 1.
      Hence, often ante and post Romam conditam, before and after the foundation of Rome, Cic. Tusc. 1, 1, 3; cf. Liv. praef. § 6 al.
          1. (β) Transf. to the inhabitants: Romanam gentem, Verg. A. 1, 33: genus hominum, Just. 2, 6, 11.
            Hence, mid.: optato conduntur Thybridis alveo, they settle, Verg. A. 7, 303 (condi proprie dicuntur, qui sibi statuunt civitatem. Conduntur ergo; sedem stabilem locant, Serv.).
        1. b. Of the erecting, building of other things, to make, construct, build: aram, Liv. 1, 7, 11; 28, 46, 16: sepulcrum, Hor. Epod. 9, 26: moenia, Verg. A. 1, 276; Ov. M. 3, 13; 14, 775; Just. 2, 12, 4.
        2. c. Of written productions, to compose, write, celebrate, write or treat of, describe: SIVE CARMEN CONDIDISSET, Fragm. XII. Tab. ap. Cic. Rep. 4, 10, 12; so, carmen, Lucr. 5, 2; Hor. S. 2, 1, 82; id. Ep. 1, 3, 24; id. A. P. 436; Liv. 27, 37, 7; 31, 12, 10; Quint. 10, 1, 56 et saep.: poëma, Cic. Att. 1, 16, 15: longas Iliadas, Prop. 2, 1, 14: bella, Verg. E. 6, 7: Caesaris acta, Ov. Tr. 2, 336: proelia, Stat. Th. 1, 8: festa numeris, Ov. F. 6, 24: alterum satirae genus, Quint. 10, 1, 95: aliqua in hac materiā, id. 3, 1, 19: prosam orationem, Plin. 5, 29, 31, § 112: historiam, id. 12, 4, 8, § 18; cf.: aliquid annalibus, id. 2, 9, 6, § 43: praecepta medendi, id. 26, 2, 6, § 10: laudes alicujus, id. 22, 13, 15, § 35.
          Rarely,
          1. (β) Absol.: si etiamnum Homero condente Aegyptus non erat, Plin. 13, 13, 27, § 88.
    2. B. Trop., to establish, found, to be the author of, to produce, make: jusjurandum, Plaut. Rud. 5, 3, 18: aurea saecula, Verg. A. 6, 793: collegium novum, Liv. 5, 52, 11: morem, Plin. 11, 37, 55, § 150: nova fata, Verg. A. 10, 35: aeternam famam ingenio suo, Phaedr. 3, prol. 53; so, nomen memorandum, Sil. 4, 37: militarem disciplinam artemque bellandi, Flor. 1, 3, 1: somniorum intellegentiam (Joseph), Just. 36, 2, 8.
      Of the gods: portenta sua, to fuifil, accomplish, Sil. 16, 126.
      Impers.: naturā rerum conditum est, ut, etc., Dig. 19, 5, 4.
  2. II. With the access. idea of carefulness, to put away, to lay, put, or place somewhere for preservation, etc.; to lay up, store or treasure up (opp. promo).
    1. A. In gen.
      1. 1. Prop.
          1. (α) Aliquid: pecuniam, Cic. Clu. 26, 72: frumentum, id. N. D. 2, 63, 157; Hor. Ep. 2, 1, 140: condere et reponere fructus, Cic. N. D. 2, 62, 156: agri multa efferunt, quaemandentur condita vetustati, id. ib. 2, 60, 151; cf. id. Brut. 4, 16; Varr. R. R. 1, 62; Auct. B. Afr. 65: vinum, Varr. R. R. 1, 13; cf. Mart. 13, 111, 2; Verg. E. 3, 43; Hor. Ep. 1, 1, 12: aliquid proprio horreo, id. C. 1, 1, 9: Sabinum testā levi, id. ib. 1, 20, 3: pressa mella puris amphoris, id. Epod. 2, 15: messem, Tib. 1, 1, 42: fruges, Paul. Sent. 2, 8, 2.
          2. (β) With the designation of the place (most freq. by in and acc.): minas viginti in crumenam, Plaut. Truc. 3, 1, 9: mustum in dolium, Varr. R. R. 1, 65, 1: cineres in urnas, Suet. Calig. 15: barbam in auream pyxidem, id. Ner. 12; cf. id. ib. 47: legem in aerarium, id. ib. 28: libri in sacrarium conditi, Gell. 1, 19, 10; cf. the foll.: te in pistrinum, Plaut. Ps. 1, 5, 120; cf.: aliquem in custodiam, Liv. 31, 23, 9; Tac. H. 4, 2: aliquem in carcerem, to thrust into prison, imprison, Cic. Verr. 2, 5, 29, § 76; Liv. 26, 16, 6; 29, 22, 7; 30, 21, 5; 45, 42, 5: aliquem in vincula, id. 23, 38, 7; 26, 34, 4.
            With adv.: argentum intro, Plaut. Ps. 1, 3, 120; id. Truc. 5, 28: sortes eo, Cic. Div. 2, 41, 86 Orell. N. cr.
            With in and abl.: litteras publicas in aerario sanctiore, to keep, lay up, Cic. Verr. 2, 4, 63, § 140: se (aves) in foliis, Verg. G. 4, 473: novissimo die dein (argyritin) condunt in plumbeo vase, Plin. 33, 6, 35, § 109.
            With abl.: condidit (libros Sibyllinos) duobus forulis auratis sub Palatini Apollinis basi, Suet. Aug. 31; Scrib. Comp. 145.
            With locat.: id domi nostrae, Cic. Verr. 2, 2, 2, § 5; cf.: ut ei jam exploratus et domi conditus consulatus videretur, i. e. he was sure of it, id. Mur. 24, 49.
      2. 2. Trop.: teneo omnia; in pectore condita sunt, Plaut. Ps. 4, 1, 31: mandata corde memori, Cat. 64, 231: tu, qui omne bonum in visceribus medullisque condideris, Cic. Tusc. 5, 9, 27: in causis conditae sunt res futurae, lie, are contained, id. Div. 1, 56, 128.
        Hence,
    2. B. Esp.,
      1. 1. In econom. lang., to preserve, pickle (for which the access. form condio, īre, became prevalent): lentiscum in acetum (cf. just before, oleae quomodo condiantur), Cato, R. R. 117: ficus in orcas, Col. 12, 15, 2: fructum in cados, Plin. 13, 4, 9, § 48: corna in liquidā faece, Ov. M. 8, 666: oleum, Suet. Caes. 53.
      2. 2. In medic. lang., to set: ossa, Cels. 8, 23: calcem, id. 8, 22: articulum, id. 8, 24.
      3. 3. To inter, bury (cf. compono, II. B. 1. c.): mortuos cerā circumlitos, Cic. Tusc. 1, 45, 108: aliquem sepulcro, id. Leg. 2, 22, 56; Verg. A. 3, 67; Ov. M. 7, 618; 8, 235: ossa parentis terrā, Verg. A. 5, 48; so, aliquem terrā, Plin. 7, 54, 55, § 187: corpora defunctorum in lapide sarcophago, id. 36, 17, 27, § 131: fraternas umbras tumulo, Ov. F. 5, 451; so id. M. 14, 442; Val. Fl. 5, 198: ossa peregrinā ripā, Ov. M. 2, 337: in Tomitanā condar humo? id. P. 3, 1, 6: inhumatos Manes, Luc. 9, 151: Alexandrum intemperantiā bibendicondidit, brought to the grave, Sen. Ep. 83, 23: patrem, Phaedr. 4, 4, 30: fulgura publica condere, Juv. 6, 587, v. fulgur; cf.: Aruns dispersos fulminis ignes Colligit et terrae maesto cum murmure condit, Luc. 1, 606 sq.
        1. b. Poet., of time, to pass, spend, live through, bring to a close: saecla vivendo, Lucr. 3, 1090: longos soles cantando, Verg. E. 9, 52: cum referetque diem condetque relatum, i. e. morning and evening, id. G. 1, 458: diem collibus in suis, Hor. C. 4, 5, 29: diem, Stat. Th. 10, 54; Plin. Ep. 9, 36, 4; id. Pan. 80 fin.; Macr. Somn. Scip. 1, 20 fin.: noctem, Sil. 4, 482.
          In respect to lustrum, v. 2. lustrum, I.
      4. 4. Transf., to conceal, hide, secrete, suppress: Sibyllam quidem sepositam et conditam habeamus, utinjussu senatūs ne legantur quidem libri, Cic. Div. 2, 54, 112: quicquid sub terrā est in apricum proferet aetas, Defodiet condetque nitentia, Hor. Ep. 1, 6, 25: lumen, Lucr. 4, 434; so, lunam (nubes), Hor. C. 2, 16, 3: aliquid jocoso furto, id. ib. 1, 10, 8: vultus, Ov. M. 2, 330; cf.: vultum aequore, id. ib. 11, 255: enses, to sheathe, Hor. Epod. 7, 2: ferrum, Phaedr. 5, 2, 8: gladium, Quint. 8, prooem. § 15: scuta latentia, Verg. A. 3, 237: oculos, to close, shut, Ov. Tr. 3, 3, 44 (but oculi conditi, v. P. a. infra); so, lumina, Prop. 4 (5), 11, 64: se in viscera (terrae), Ov. M. 2, 274: se sub lectum, Suet. Calig. 51.
        Mid., Plin. 8, 57, 82, § 223: noctealiquot Numidarum turmas medio in saltu condiderat, i. e. placed in ambush, Liv. 27, 26, 8; so, hostis in silvis armatum militem condidit, Curt. 8, 1, 4; cf.: ibi Dahas condidit, id. 7, 7, 32: (Danai) notā conduntur in alvo, concealed themselves, Verg. A. 2, 401: fera murmura, Prop. 4 (5), 4, 61: iram, Tac. A. 2, 28.
        With abl.: his mensibus pisces jacent speluncis conditi, Plin. 9, 16, 24, § 56: huic sollertiā est inanium ostrearum testis se condere, id. 8, 31, 51, § 98: luna condita tenebris, Tac. A. 1, 28: aliquid alvo, to swallow, Sil. 6, 199.
      5. 5. Poet.
        1. a. To thrust or strike in deep, to plunge (cf. abscondo): ensem in pectus, Ov. M. 13, 392: digitos in lumina, id. ib. 13, 561; 12, 295; 5, 423: ensem totum alicui in adverso pectore, Verg. A. 9, 348: telum jugulo, Ov. M. 13, 459; Sen. Oedip. 1037; cf. pass.: nihil tam facile in corpus quam sagitta conditur, Cels. 7, 5, n. 2.
          1. (β) Trop.: stimulos caecos in pectore, Ov. M. 1, 727.
        2. b. To hide by sailing away, to lose sight of: navita condit urbes, Val. Fl. 2, 443; cf. abscondo.
          Hence,
      1. 1. condĭtus, a, um, P. a., close, secret, deep (rare): praecordia, Hor. S. 1, 4, 89: oculi, deep set, Plin. 11, 37, 53, § 141.
      2. 2. condĭta, ōrum, n., the laid up store (late Lat.), Cod. Th. 7, 4, 3; Dig. 32, 95 al.