Lewis & Short

Parsing inflected forms may not always work as expected. If the following does not give the correct word, try Latin Words or Perseus.

1. lustro, āvi, ātum, 1, v. a. [2. lustrum], to purify by means of a propitiatory offering (syn.: procuro, expio).

  1. I. Lit.: agrum lustrare sic oportet. Impera suovetaurilia circumagi, etc., Cato, R. R. 141: in lustranda colonia ab eo, qui eam deduceret, Cic. Div. 1, 45, 102: ibi instructum exercitum omnem suovetaurilibus lustravit, Liv. 1, 44; 40, 6: tunc vitula innumeros lustrabat caesa juvencos, Tib. 1, 1, 25 (31 Müll.): aliquem taedis, id. 1, 2, 61: terque senem flammā, ter aquā, ter sulphure lustrat, Ov. M. 7, 261; cf. Verg. A. 6, 231: lustramurque Iovi votisque incendimus aras, we purify ourselves, id. ib. 3, 279: se centum lustrare ovis, Juv. 6, 518: lustrari, id. 2, 157: non inveniatur in te, qui lustret filium tuum aut filiam tuam, nec divinus, Mos. et Rom. Leg. Coll. 15, 1, 1.
  2. II. Transf., because, at the lustral sacrifice, the priest went around the person or object purified; hence,
    1. A. To go around, encircle: regem choreis, Verg. A. 10, 224.
    2. B. To go round, wander over, traverse: Pythagoras et Aegyptum lustravit et Persarum Magos adiit, Cic. Fin. 5, 29, 87: latitudinem lustrans signiferi orbis, id. N. D. 2, 20, 53; so id. Univ. 9: et salis Ausonii lustrandum navibus aequor, Verg. A. 3, 385: pede barbaro Lustrata Rhodope, Hor. C. 3, 25, 11: lustrati montes, Plin. 6, 27, 31, § 129: nulla meis frustra lustrantur compita plantis, Prop. 3, 15, 3: lustravitque fuga mediam gladiator harenam, Juv. 2, 14, 4: spatium, id. 6, 582.
    3. C. Military term, to review: exercitum lustravi apud Iconium, Cic. Att. 5, 20, 2; Hirt. B. G. 8, 52; cf.: inclusas animas superumque ad lumen ituras Lustrabat, Verg. A. 6, 681.
    4. D. To review, survey, observe, examine (poet.): et totum lustrabat lumine corpus, Verg. A. 8, 153: respicio et quae sit me circum copia lustro, id. ib. 2, 564: alicujus vestigia, id. ib. 11, 763; Tac. A. 15, 26; Petr. Sat. 11; Sil. 15, 787.
      1. 2. Trop., to review, consider: omnia ratione animoque, Cic. Off. 1, 17, 57.
    5. E. (Of the sun, moon, etc.) To illuminate, make bright: postera Phoebeā lustrabat lampade terras Aurora, Verg. A. 4, 6; 7, 148: sol, obliquo terras et caelum lumine lustrans, Lucr. 5, 693; 5, 79: mundi magnum templum Sol et luna suo lustrantes lumine, id. 5, 1437; 6, 737: Sol, qui terrarum flammis opera omnia lustras, Verg. A. 4, 607.

1. lustrum, i, n. [1. luo, lavo; cf.: monstrum, moneo], a slough, bog, morass, puddle.

  1. I. Lit.: prodigunt in lutosos limites ac lustra, ut volutentur in luto, Varr. R. R. 2, 4, 8.
  2. II. Transf.
    1. A. A haunt or den of wild beasts: lustra ferarum, Verg. G. 2, 471; id. A. 3, 647: lustra horrida monstris, Val. Fl. 4, 370.
      1. 2. A wood, forest: postquam altos ventum in montes atque invia lustra, Verg. A. 4, 151: inter horrentia lustra, id. ib. 11, 570.
    2. B. A house of ill-repute: ubi in lustra jacuisti? St. Egone in lustra? Plaut. Cas. 2, 3, 26: quod dem scortis, quodque in lustris comedim, id. Bacch. 4, 4, 91; id. Curc. 4, 2, 22: in lustris latet, Turp. ap. Non. 333, 15: in lustris, popinis, alea, vino tempus aetatis omne consumpsisses, Cic. Phil. 13, 11, 24: homo emersus ex diuturnis tenebris lustrorum, id. Sest. 9, 20.
      1. 2. Debauchery; cf.: lustra significant lacunas lutosas, quae sunt in silvis aprorum cubilia. A quā similitudine, hi, qui in locis abditis et sorditis ventri et gulae operam dant, dicuntur in lustris vitam agere, Paul. ex Fest. p. 120: domus, in qua lustra, libidines, luxuries, omnia denique inaudita vitia, versentur, Cic. Cael. 23, 57: studere lustris, Plaut. As. 5, 2, 17: lustris perire, Lucr. 4, 1136: vino lustrisque confectus, Cic. Phil. 2, 3, 6: qui pugnent, marcere Campana luxuria, vino et scortis omnibusque lustris per totam hiemem confectos, Liv. 23, 45, 3.

2. lustrum, i, n. [2. luo],

  1. I. a purificatory sacrifice, expiatory offering, lustration, made by the censors for the whole people once in five years, after completing the census, and in which a swine, a sheep, and a bull were offered (suovetaurilia): lustrum condere, to make the lustral sacrifice: lustrum condidit et taurum immolavit, Cic. de Or. 2, 66, 268: censu perfecto edixit, ut omnes cives Romani in campo primā luce adessent. Ibi exercitum omnem suovetaurilibus lustravit: idque conditum lustrum appellatum, quia is censendo finis factus est, Liv. 1, 44; 3, 24; cf. id. 35, 9; 38, 36; 42, 10. The census could also be taken without being followed by a lustrum, Liv. 3, 22, 1; 24, 43, 4: sub lustrum censeri, at the close of the census, when the lustrum should begin: sub lustrum censeri, germani negotiatoris est (because these were usually not in Rome, and were included in the census last of all), Cic. Att. 1, 18, 8.
    Being a religious ceremonial, the lustrum was sometimes omitted, when circumstances seemed to forbid it: census actus eo anno: lustrum propter Capitolium captum, consulem occisum, condi religiosum fuit, Liv. 3, 22, 1. Hence in part, doubtless, must be explained the small number of lustra actually celebrated; thus, A. U. C. 296: census perficitur, idque lustrum ab origine urbis decimum conditum ferunt, Liv. 3, 24, 10.
  2. II. Transf.
    1. A. A propitiatory offering: quinto die Delphis Apollini pro me exercitibusque et classibus lustra sacrificavi, Liv. 45, 41, 3.
    2. B. A period of five years, a lustrum (because every five years a lustrum was performed).
      1. 1. In gen.: cujus octavum trepidavit aetas Claudere lustrum, Hor. C. 2, 4, 24; Ov. Tr. 4, 10, 78; Mart. 10, 38, 9.
      2. 2. As the period of taxation, in reference to the imposition of duties, Varr, L. L. 6, 2, 11: hoc ipso lustro, Cic. Att. 6, 2, 5: superioris lustri reliqua, id. Fam. 2, 13, 3.
    3. C. In gen., a period of several years; of four years (of the Julian calendar), Ov. F. 3, 163; cf. Plin. 2, 47, 47, § 122: ingens lustrum, the grand lustrum, a hundred years, at the end of which the ludi saeculares were celebrated, Mart. 4, 1, 7.
    4. D. From the time of Domitian, the Capitoline games, recurring every fifth year, Suet. Dom. 4; Censor. de Die Nat. 18; cf. Stat. S. 4, 2, 60: certamine Jovis Capitolini lustro sexto, Inscr. Grut. 332, 3; called lustri certamen, Aur. Vict. Caes. 27, 7.
    5. E. Hectoris Lustra (not Lytra), title of a tragedy of Ennius; v. Trag. Rel. p. 28 sq. Rib.; Vahl. Enn. p. 113 sq.
  3. F. The term of a lease: priore lustro, Plin. Ep. 9, 37, 2.