Lewis & Short

Parsing inflected forms may not always work as expected. If the following does not give the correct word, try Latin Words or Perseus.

sălūtāris, e, adj. [salus], of or belonging to well-being, healthful, wholesome, salutary, serviceable, beneficial, advantageous (in the most general sense, while the predominant meaning of salubris, in class. lang., is healthy in a medical sense; very freq. and class.).

  1. I. In gen.
          1. (α) Absol.: ut quae mala perniciosaque sunt, habeantur pro bonis ac salutaribus, Cic. Leg. 1, 16, 44: pro salutaribus mortifera conscribere, id. ib. 2, 5, 13: res salutares (opp. pestiferae), id. N. D. 2, 12, 34: res utiles et salutares, id. ib. 1, 15, 38: salutaris et vitalis calor, id. ib. 2, 10, 27: sine quo nihil nec laudabile nec salutare est, Quint. 12, 10, 79: tuta et salutaria capessere (opp. praecipitia), Tac. A. 15, 29: salutares litterae, Cic. Att. 9, 7, 2; cf.: Apollonides orationem salutarem habuit, Liv. 24, 28: portus eloquentiae, Quint. 12, 7, 4; cf. Plin. Ep. 6, 31, 17: salutaris ars, of healing, Hor. C. S. 63: herbae, Ov. R. Am. 45: amurca, Col. 6, 4, 4.
            Rarely of persons: civis, Cic. Mil. 8, 20: bonus et salutaris Princeps, Tiber. ap. Suet. Tib. 29.
          2. (β) With dat., ad, contra aliquid, etc. (the first very freq. in Cic.): ratio quoniam pestifera sit multis, admodum paucis salutaris, Cic. N. D. 3, 27, 69; Plaut. Aul. 2, 1, 26: hominum generi universo cultura agrorum est salutaris, Cic. Sen. 16, 56; id. Fam. 6, 6, 4; id. Brut. 4, 15: corporibus tot res, animis nulla, id. Tusc. 4, 27, 58: vox petentibus, Quint. 10, 7, 2; cf.: radicem decoctam bibere, spasticis, etc. … salutare ost, Plin. 21, 19, 77, § 132.
            Once also in the comp.: nihil est nobis salutarius, Cic. N. D. 3, 9, 23: stella Jovis aut Veneris conjuncta cum Lunā ad ortus puerorum salutaris sit, id. Div. 1, 39, 85: decoctum ad dentium dolorem, Plin. 24, 9, 42, § 71: herba Britannica non nervis modo salutaris sed contra anginas quoque et contra serpentes, id. 25, 3, 6, § 20: dicunt radicem et in pestilentiā salutarem esse in cibis, id. 24, 16, 92, § 148.
          3. (γ) As subst.: sălūtāre, is, n., salvation, deliverance, health (late Lat.), Vulg. Gen. 49, 18; id. Psa. 41, 5 et saep.
            Plur.: bibere salutaria alicui, to drink one’s health, App. M. 2, p. 128, 25.
  2. II. In partic.
    1. A. As an appellative: salutaris littera, i. e. the letter A, written on the voting tablets as an abbreviation for absolvo, Cic. Mil. 6, 15 (opp. littera tristis, i. e. C, for condemno): digitus, i. e. the index-finger (perh. as used in greeting), Suet. Aug. 80; Mart. Cap. 1, § 90.
      1. 2. Subst.: sălūtāre, is, n., i. q. salus, welfare, prosperity, Vulg. Psa. 115, 13 (4) (for the Heb. [??]).
        Adj. prop.: Collis Salutaris, one of the four summits of the Quirinal (so called from the temple of Salus, which stood on it), Varr. L. L. 5, § 52 Müll.; cf. Salus, II.; and v. Becker, Antiq. 1, pp. 568 and 578 sq.: Salutaris porta appellata est ab aede Salutis, quae ei proxima fuit, Fest. p. 326 Müll.: Jovem cum Optimum et Maximum dicimus, cumque eundem Salutarem Hospitalem. Statorem: hoc intellegi volumus, salutem hominum in ejus esse tutelā (corresp. to the Gr. Ζεὺς Σωτήρ), Cic. Fin. 3, 20, 66: qui (Jesus) Latine dicitur salutaris sive salvator, Lact. 4, 12, 6.
        Hence, adv.: sălūtārĭter, profitably, beneficially, salutarily: uti armis, Cic. Brut. 2, 8: se recipere, Plancus ap. Cic. Fam. 10, 23, 2: cogitare aliquid, id. ib. 10, 24, 2: quinque consulatus salutariter rei publicae administrati, Val. Max. 5, 2, 3: haec salutariter scripsi, Amm. 20, 8, 17.
        Comp. and sup. of the adv., and sup. of the adj. do not occur.

sălūto, āvi, ātum (gen. plur. salutantum, Lucr. 1, 318; Verg. G. 2, 462; Ov. M. 5, 295), 1, v. a. [salus].

  1. * I. (Acc. to salus, I. A.) To keep safe, to preserve: sequenti anno palmites salutentur pro viribus matris singuli aut gemini, Plin. 17, 22, 35, § 177.
  2. II. (Acc. to salus, I. B.) To greet, wish health to, pay one’s respects to, salute any one (freq. in all periods and kinds of composition; cf.: salvere jubeo).
    1. A. In gen.: Charmidem Lysiteles salutat, greets, bids good-day, Plaut. Trin. 5, 2, 29: Ly. Di te ament, Agorastocles. Ag. Magis me benigne nunc salutas, quam antidhac, id. Poen. 3, 5, 7; cf. Cic. Phil. 13, 2, 4; id. Att. 5, 2, 2; Suet. Aug. 53: equidem te heri advenientem ilico et salutavi et, valuissesne usque, exquisivi simul, Plaut. Am. 2, 2, 83 sq.: cum ille eum salutasset, ut fit, dixissetque: Quid agis, Grani? respondit: Immo vero, tu Druse, quid agis? Cic. Planc. 14, 33: aliquem paulo liberius, id. Cael. 16, 38 fin.: salutabunt benigne, comiter appellabunt unum quemque nostrum, id. Phil. 13, 2, 4: eo me salutat blandius, Plaut. Aul. 2, 2, 8: quos postquam salutavi, Quid vos, inquam, Brute et Attice, nunc? Cic. Brut. 3, 10: quem quidem sui Caesarem salutabant, greeted as Cœsar, saluted by the name of Cœsar, id. Att. 14, 12, 2; cf. passively: Pompeius eo proelio Imperator est appellatus. Hoc nomen obtinuit, atque ita se postea salutari passuś est, * Caes. B. C. 3, 71; so, aliquem imperatorem, Tac. A. 2, 18; id. H. 2, 80: aliquem dominum regemque. Juv. 8, 161: Nero Britannicum nomine, illi Domitium salutavere, Tac. A. 12, 41; Liv. 1, 6; Suet. Aug. 58: bene vale Tironemque meum saluta nostris verbis, greet in my name, for me, Curius ap. Cic. Fam. 7, 29, 2: Dionysius te omnesque vos salutat, salutes, sends greeting to, Cic. Att. 4, 11, 2: esse salutatum vult te, Ov. P. 2, 7, 1.
      Absol.: ut salutem, Ter. Ad. 3, 3, 92; id. Eun. 2, 2, 28.
      Of paying reverence to a divinity: deos atque amicos iit salutatum ad forum, Plaut. Bacch. 2, 3, 113; Cato, R. R. 2, 1; Plaut. Stich. 4, 1, 29; id. Curc. 1, 1, 70; Ter. Phorm. 2, 1, 81: Cic. Rosc. Am. 20, 56 al.
      Of wishing one well when sneezing: cur sternumentis salutamus? why do we say, God bless you? Plin. 28, 2, 5, § 23.
      Of greeting a place: Italiam laeto socii clamore salutant, Verg. A. 3, 524: agros, Ov. M. 3, 25; cf. templa, id. ib. 15, 687; id. Tr. 1, 1, 15.
      1. 2. To bid farewell, to take leave (rare): etiamnunc saluto te, priusquam eo, Plaut. Mil. 4, 8, 29: notam puppem de rupe salutant, Stat. Th. 4, 31.
    2. B. In partic.
      1. 1. To visit out of compliment, to pay one’s respects to, to wait upon a person: Curtius venit salutandi causā, Cic. Att. 13, 9, 1: cum ad me salutandi causā venisset, id. ib. 6, 2, 1: eram continuo Piliam salutaturus, id. ib. 14, 20, 5: salutatum introire, Sall. C. 28, 1; Hor. S. 1, 6, 101; cf. Juv. 10, 90; 3, 184.
      2. 2. To greet one’s visitors (rare): mane salutamus domi et bonos viros multos, etc. … Veniunt etiam, qui, etc., Cic. Fam. 9, 20, 3.
      3. 3. Under the emperors, of the morning attendance at court, Suet. Tib. 32; id. Galb. 17; id. Oth. 6; id. Vesp. 12; 21; Tac. H. 2, 92 et saep.