Lewis & Short

Parsing inflected forms may not always work as expected. If the following does not give the correct word, try Latin Words or Perseus.

in-cēdo, cessi, cessum (sync. perf. incesti, Plaut. Cas. 3, 6, 11), 3, v. n. and a., to go, step, or march along at a measured pace (class.).

  1. I. Lit.
    1. A. In gen.
          1. (α) Neutr.: tenero et molli ingressu suspendimus gradum: non ambulamus, sed incedimus, Sen. Q. N. 7, 31: per vias, Plaut. Merc. 2, 3, 71; cf.: socios per ipsos, Verg. A. 5, 188: viā, Plaut. Curc. 1, 1, 32: tota in urbe, Ov. F. 6, 653: quacumque incederet, Cic. Div. 1, 24, 49: quam taeter incedebat, quam truculentus, id. Sest. 8, 19: incessit deinde, qua duxit praedae spes, victor exercitus, Liv. 8, 36, 9: etiam si pedes incedat, memorabilem fore, id. 28, 9, 15: servi pedibus, liberi non nisi equis incedunt. i. e. walk … ride, Just. 41, 3, 4; cf.: incedunt pueri, pariterque ante ora parentum Frenatis lucent in equis, Verg. A. 5, 553: a foro domum, Plaut. Most. 4, 3, 6: sessum impransum, id. Poen. prol. 10: qui huc incedit, id. Most. 1, 3, 152: ad me, id. Am. 1, 1, 179: huc ad nos, id. Trin. 5, 2, 27; cf.: undique nuntii incedunt, qui afferrent, etc., Tac. A. 11, 32: ut ovans praeda onustus incederem, Plaut. Bacch. 4, 9, 146: vix incedo inanis, ne ire posse cum onere existumes, Plaut. Am. 1, 1, 174: quem modo decoratum ovantemque victoria incedentem vidistis, Liv. 1, 16, 10; 2, 6, 7: claro honore, Lucr. 3, 76: omnibus laetitiis, Cic. Fam. 2, 9, 2: incedunt per ora vestra magnifici, Sall. J. 31, 10: ego quae divum incedo regina, who walk majestic as, who am, Verg. A. 1, 46; cf. Prop. 2, 2, 6: matrona incedit census induta nepotum, id. 3, 13, 11 (4, 12): ut mea Luxuria Nemesis fluat ut que per urbem Incedat donis conspicienda meis, Tib. 2, 3, 52.
          2. (β) With acc.: incedunt maestos locos, Tac. A. 1, 61: scaenam, id. ib. 14, 15: fontem aquae nando, id. ib. 14, 22.
    2. B. In partic., in milit. lang., to move forwards, advance, march: barbari in perculsos Romanos acrius incedere, Sall. J. 101, 7: in erumpentes, Liv. 9, 21: cohortes paulatim incedere jubet, Sall. C. 60, 1: munito agmine, id. J. 46, 6: agmen reliquum incedere coepit, Liv. 21, 33, 1: segnius Hispanorum signa incedebant, id. 28, 14, 18: Sabini usque ad portas urbis populantes incessere, id. 2, 63, 7: propius incedentes, Tac. A. 4, 47: quod gnarum duci incessitque itineri et proelio paratus, id. ib. 1, 51 (Ritter, but Halm omits paratus).
  2. II. Trop.
    1. A. In gen. (rare): malitiae lenonis contra incedam, will encounter, Plaut. Rud. 3, 3, 31: facilius ad inventionem animus incedet si, etc., will proceed to, Cic. Inv. 2, 14, 45 Orell. N. cr.
    2. B. In partic.
      1. 1. To triumph over, exult over; with dat.: meo nunc superbus incedis malo, Hor. Epod. 15, 18: ille superbus incedet victis rivalibus, Juv. 12, 126.
      2. 2. Of inanim. and abstr. subjects, to come to, happen to, befall, attack, seize one; to approach, arrive, appear, occur (perh. not in Cic.); constr. with dat., acc., in and acc., or absol.
          1. (α) With dat. (so most freq.): exercitui omni tantus incessit ex incommodo dolor, ut, etc., Caes. B. C. 3, 74, 1: magnus omnium incessit timor animis, id. ib. 2, 29, 1: mulieres, quibus belli timor insolitus incesserat, etc., Sall. C. 31, 3 Kritz N. cr.; id. H. 2, 60: gravior cura patribus incessit, Liv. 4, 57, 10: incedebat enim deterrimo cuique licentia, Tac. A. 3, 36: cupido incessit animo, Curt. 7, 11, 4; 3, 1, 16: si sterilitas annorum incessit hominibus, Col. 2, 10, 1; Val. Max. 1, 8, 5.
          2. (β) With acc.: ipsum ingens cupido incesserat Tarenti potiundi, Liv. 24, 13, 5: timor patres incessit, ne, etc., id. 1, 17, 4; 2, 7, 1; 2, 32, 1; 7, 39, 4 et saep.: indignatio hostes incessit, id. 3, 60: adversa valetudo aliquem, Tac. A. 3, 71: ingens animos desperatio incessit, Curt. 4, 2, 16; 3, 8, 25: stupor omnes et admiratio incessit, Just. 22, 6, 11: cupido incessit aliquem (with acc. and inf.), Sulp. Sev. Chron. 1, 38, 6; 2, 16, 3.
          3. (γ) With in and acc.: vis morbi, pestilentia incedit in castra, in Poenos Romanosque, Liv. 29, 10, 3: pestilentia incesserat pari clade in Romanos Poenosque, id. 28, 46, 15.
          4. (δ) Absol.: nova nunc religio unde istaec incessit? Ter. And. 4, 3, 15: tantus eo facto timor incessit, Caes. B. C. 3, 101; Auct. B. Alex. 7: postquam tenebrae incedebant, Tac. A. 15, 37; cf.: ubi crepusculum incesserit, Col. 11, 1, 18: ubi tempestas incessit, id. 12, 2, 5: frigora, id. 12, 52, 12: siccitates, id. 5, 9, 11: lascivia atque superbia incessere, Sall. J. 41, 3: ubi Romam legati venere, tanta commutatio incessit, uti, etc., id. ib. 13, 7: religio deinde incessit, vitio eos creatos, Liv. 8, 17, 4: ubi pro modestia ac pudore ambitio et vis incedebat, Tac. A. 3, 26: haud invito imperatore ea fieri occultus rumor incedebat, went abroad, spread about, id. ib. 2, 55 fin.

incessus, ūs, m. [incedo], a going, walking, pace, gait.

  1. I. Lit.
    1. A. In gen. (class.): status, incessus, sessio, accubitio, vultus, oculi, manuum motus teneant illud decorum, Cic. Off. 1, 35, 128; cf. id. Or. 18, 59: citus modo, modo tardus, Sall. C. 15, 8: fractus, effeminate, unmanly, Quint. 5, 9, 14; cf.: in incessu mollior, Ov. A. A. 3, 306: incessus Seplasia dignus, Cic. Pis. 11, 24: erectus, Tac. H. 1, 53: omnibus animalibus certus et uniusmodi incessus est, Plin. 10, 38, 54, § 111: vera incessu patuit dea, Verg. A. 1, 405: incessum fingere, Cic. Fin. 2, 24, 77; id. Cael. 20, 49: qui vultu morbum incessuque fatetur, Juv. 2, 17: tot hominum jumentorumque incessu dilapsa est (nix), the tread, trampling, Liv. 21, 36, 6: pulvis velut ingentis agminis incessu motus apparuit, id. 10, 41, 5.
      Of a threatening approach (cf. B. infra): sacerdotes eorum facibus ardentibus anguibusque praelatis incessu furiali militem Romanum insueta turbaverunt specie, Liv. 7, 17, 3.
      In plur., Ov. M. 11, 636
    2. B. In partic. (acc. to incedo, I. B.), a hostile irruption, invasion, attack (very rare, except in Tacitus): Parthorum, Tac. A. 12, 50: primo incessu solvit obsidium, id. ib. 4, 24; 2, 55; 3, 74.
  2. * II. Transf., concr., an entrance, approach: incessus hostis claudere, Tac. A. 6, 33.