Lewis & Short

Parsing inflected forms may not always work as expected. If the following does not give the correct word, try Latin Words or Perseus.

ille (old orthog., olle), a, ud (ollus, a, um, Enn. ap. Varr. L. L. 7, § 42 Müll.; Verg. A. 5, 197; in dramat. poets often ĭlle, v. Corss. Ausspr. II. p. 624), gen. illī̆us (usu. illĭus in epic and lyric poets; Cic. de Or. 3, 47, 183; illīus in the time of Quint; cf. Ritschl, Opusc. 2, 683 sqq.; 696; gen. sing. m. illi, Cato ap. Prisc. p. 694; dat. sing. f. olli, Verg. A. 1, 254; Cato, R. R. 153 and 154; abl. plur.ab oloes = ab illis, Paul. ex Fest. p. 19 Müll.); pron. demonstr. [Etym. dub., v. Corss. Beitr. p. 301], points (opp. hic) to something more remote, or which is regarded as more remote, and, in contrast with hic and iste, to something near or connected with a third person, that; he, she, it (absol.).

  1. I. In gen.
          1. (α) With substantives: ille vir haud magna cum re sed plenus fidei, Enn. ap. Cic. de Sen. 1, 1 (Ann. v. 342 Vahl.): si quid vos per laborem recte feceritis, labor ille a vobis cito recedetnequiter factum illud apud vos semper manebit, Cato ap. Gell. 16, 1 fin.: sol me ille admonuit, that sun, Cic. de Or. 3, 55, 209: in illa tranquillitate atque otio jucundissime vivere, id. Rep. 1, 1: cum omnis arrogantia odiosa est, tum illa ingenii atque eloquentiae multo molestissima, id. Div. in Caecil. 11, 36: in illa vita, id. ib. 1, 3: illum Aurora nitentem Luciferum portet, Tib. 1, 3, 93.
          2. (β) Absol.: illos bono genere gnatos, Cato ap. Gell. 10, 3, 17: ergo ille, cives qui id cogit, etc., Cic. Rep. 1, 2: tum ille, Non sum, inquit, nescius, etc., id. de Or. 1, 11, 45; cf. id. Rep. 1, 9; 1, 10: illum ab Alexandrea discessisse nemo nuntiat, id. Att. 11, 17, 3; cf.: de illius Alexandrea discessu nihil adhuc rumoris, id. ib. 11, 18, 1: ne illi sanguinem nostrum largiantur, Sall. C. 52, 12.
            In neutr. with gen.: Galba erat negligentior, quam conveniret principi electo atque illud aetatis, Suet. Galb. 14: illud horae, id. Ner. 26.
    1. B. With other pronouns: itaque cum primum audivi, ego ille ipse factus sum: scis quem dicam, Cic. Fam. 2, 9, 1; cf.: qui cum illis una ipsum illum Carneadem diligenter audierat, id. de Or. 1, 11, 45: ille quoque ipse confessus est, Cels. 1, 3: huic illi legato, Cic. Fl. 22, 52: hunc illum fatis Portendi generum, Verg. A. 7, 255; cf.: hic est enim ille vultus semper idem quem, etc., Cic. Tusc. 3, 15, 31: hic est ille status quantitatis, Quint. 7, 4, 15: est idem ille tyrannus deterrimum genus, Cic. Rep. 1, 42: eandem illam (sphaeram), id. ib. 1, 14: cum et idem qui consuerunt et idem illud alii desiderent, id. Off. 2, 15 fin.: illum reliquit alterum apud matrem domi, Plaut. Men. prol. 26.
    2. C. Opp. to hic, to indicate that object which is the more remote, either as regards the position of the word denoting it, or as it is conceived of by the writer; v. hic, I. D.
    3. D. Pleon., referring back to a subject or object already mentioned in the same sentence: sic oculos, sic ille manus, sic ora ferebat, Verg. A. 3, 490; cf. Cic. de Or. 1, 20, 91: non ille timidus perire, etc., Hor. C. 4, 9, 51; id. S. 2, 3, 204: Parmenides, Xenophanes, minus bonis quamquam versibus, sed tamen illi versibus increpant, etc., Cic. Ac. 2, 23, 74.
  2. II. In partic.
    1. A. Pregn., that, to indicate some well-known or celebrated object, equivalent to the ancient, the wellknown, the famous: si Antipater ille Sidonius, quem tu probe, Catule, meministi, Cic. de Or. 3, 50, 194: Xenophon, Socraticus ille, id. ib. 2, 14, 58: auditor Panaetii illius, id. ib. 1, 11, 45: a qua (gratia) te flecti non magis potuisse demonstras, quam Herculem Xenophontium illum a voluptate, id. Fam. 5, 12, 3: ut ex eodem Ponto Medea illa quondam profugisse dicitur, id. de Imp. Pomp. 9, 22: magno illi Alexandro simillimus, Vell. 2, 41: honestum illud Solonis est, Cic. de Sen. 14, 50: illa verba, Quint. 10, 7, 2: velocitas, id. ib. 8.
    2. B. Particular phrases.
        1. a. Hicille, this … that, the one … the other, of single objects in opp. to the whole: non dicam illinc hoc signum ablatum esse et illud; hoc dico, nullum te Aspendi signum, Verres, reliquisse, Cic. Verr. 2, 1, 20, § 53.
        2. b. Ille aut or et ille, that or that, such and such: quaesisse, num ille aut ille defensurus esset, Cic. Rosc. Am. 21, 59: commendo vobis illum et illum, Suet. Caes. 41.
        3. c. Ille quidemsed (autem, etc.), certainly, to be sure, indeed, etc., … but still: philosophi quidam, minime mali illi quidem, sed, etc., Cic. Off. 3, 9, 39: ludo autem et joco uti illo quidem licet, sed, etc., id. ib. 1, 29, 103: Q. Mucius enucleate ille quidem et polite, ut solebat, nequaquam autem, etc., id. Brut. 30, 115: alter bellum comparat, non injustum ille quidem, suis tamen civibus exitiabile, id. Att. 10, 4, 3: sequi illud quidem, verum, etc., id. Fat. 18, 41.
        4. d. Ex illo, from that time, since then (poet. and very rare): ex illo fluere et retro sublapsa referri Spes Danaūm, Verg. A. 2, 169 (for which in full: tempore jam ex illo casus mihi cognitus urbis Trojanae, id. ib. 1, 623): solis ex illo vivit in antris, Ov. M. 3, 394: scilicet ex illo Junonia permanet ira, id. H. 14, 85.
          Hence, advv.
      1. 1. illā (sc. viā = ab hac parte), in that way, in that direction, there (very rare): nunc ego me illa per posticum ad congerrones conferam, Plaut. Most. 3, 3, 27; id. Mil. 2, 3, 17: hac vel illa cadit, Plin. Ep. 2, 17, 18: ac ne pervium illa Germanicis exercitibus foret, obsaepserat, Tac. H. 3, 8; 5, 18; id. A. 2, 17: ipsum quin etiam Oceanum illa tentavimus, id. G. 34: forte revertebar festis vestalibus illa, qua, etc., Ov. F. 6, 395 Merk. (vulg. illac).
      2. 2. illō (sc. loco), to that place, thither (class.).
    1. A. Lit., with verbs of motion, = illuc: principio ut illo advenimus, ubi primum terram tetigimus, Plaut. Am. 1, 1, 48: neque enim temere praeter mercatores illo adit quisquam, Caes. B. G. 4, 20, 3: nam illo non saxum, non materies advecta est, Cic. Verr. 2, 1, 56, § 147; Sen. Q. N. 4, 2, 28; Plin. 18, 33, 76, § 328: To. Vinhuc vocem? Do. Ego illo accessero, Plaut. Pers. 4, 4, 26: positiones huc aut illo versae, Sen. Q. N. 2, 11, 1.
    2. B. Transf.
        1. a. To that end, thereto: haec omnia Caesar eodem illo pertinere arbitrabatur, ut, etc., to that very purpose, Caes. B. G. 4, 11, 4: spectat, Dig. 47, 10, 7.
        2. b. Post-class. for ibi, there, Dig. 48, 5, 23.
      1. 3. illim, adv., an early form (cf.: istim, exim) for illinc (i. e. illim-ce), from that place, thence (ante-class. and a few times in Cic.): sarculum hinc illo profectus illim redisti rutrum, Pompon. ap. Non. 18, 21 (Fragm. Com. v. 90 Rib.); Plaut. Poen. 5, 2, 98; Ter. Hec. 3, 1, 17; Lucr. 3, 879: illim equidem Gnaeum profectum puto, Cic. Att. 9, 14, 2 (al. illinc): quid illim afferatur, id. ib. 7, 13, b, 7 (al. illinc); id. ib. 11, 17, 3: omnem se amorem abjecisse illim atque in hanc transfudisse, i. e. from her, id. Phil. 2, 31, 77; id. Harusp. Resp. 20, 42.

1. illic (archaic ollic, acc. to Paul. ex Fest. p. 196 Müll.), illaec, illuc, or illoc, pron. [ille-ce].

  1. I. He, she, or it yonder, that (only ante-class.): sed Amphitruonis illic est servos Sosia, A portu illic nunc cum laterna huc advenit, Plaut. Am. prol. 148 sq.; id. ib. 1, 1, 138: nimis demiror, Sosia, Qui illaec (i. e. Alcumena) illi me donatum esse aurea patera sciat, id. ib. 2, 2, 134: cupio dare mercedem, qui illunc, ubi sit, commonstret mihi, id. Curc. 4, 4, 34: unde auscultare possis, quom ego illanc osculer, id. Cas. 1, 45: latuit intus illic in illac hirnea, id. Am. 1, 1, 275; cf.: quid illac impudente audacius? id. ib. 2, 2, 186: sed quid illuc est? id. ib. 1, 1, 114; cf. id. As. 2, 1, 17: illuc sis vide, id. Ps. 4, 1, 4: illuc est sapere? Ter. Eun. 4, 7, 12: cum illoc pacisce, si potes: perge obsecro: Pacisce quidvis, Plaut. Bacch. 4, 8, 29 et saep.: ubi illic est scelus, qui me perdidit? that scoundrel, Ter. And. 3, 5, 1.
    1. B. With the interrogative part. ne: illicine, etc.: Si. Illicine est? Ps. Illic ipsus est, Plaut. Ps. 4, 1, 44: illancine mulierem alere cum illa familia? Ter. Heaut. 4, 5, 3.
  2. II. Hence, advv.
    1. A. illac (sc. viā), that way, on that side, there: angiporto Illac per hortum circuit clam, Plaut. As. 3, 3, 152: ita nunc hac an illac eam, incerta sum consili, id. Rud. 1, 3, 31: hac atque illac perfluo, Ter. Eun. 1, 2, 25: hac illac circumcursa, id. Heaut. 3, 2, 1: omnes damnatos, omnes ignominia adfectos illac facere, stand on that side, belong to that party, Cic. Att. 7, 3, 5.
    2. B. illuc or illoc (the old form, like hoc for huc), adv., to that place, thither.
      1. 1. Lit.
          1. (α) Form illuc: imus huc, illuc hinc; cum illuc ventum est, ire illinc lubet, Enn. ap. Gell. 19, 10, 12 (Trag. v. 258 Vahl.): clam illuc redeundum est mihi, Plaut. Am. 1, 3, 29: cum illuc veneris, id. Merc. 3, 4, 64: paulo momento huc illuc impelli, Ter. And. 1, 5, 31: huc illuc quasi vitabundi agitare, Sall. J. 60, 4: salientes huc illuc, Quint. 10, 7, 6; so, huc atque illuc intuens, Cic. de Or. 1, 40, 184: huc et illuc Cursitant mixtae pueris puellae, Hor. C. 4, 11, 9: illuc ex his vinculis, i. e. into the other world, Cic. Tusc. 1, 31, 75: proponimus illuc ire, ubi, etc., Juv. 3, 24: illuc, unde fugit mus, id. 6, 339.
          2. (β) Form illoc: post illoc veni quam, etc., Plaut. Truc. 3, 1, 3: cum illoc advenio, Ter. And. 2, 2, 25 (dub.; Fleck. illo).
      2. 2. Transf., to that person or thing, thereto (very rare): Pe. Illuc redi. Me. Quo redeam? Pe. Equidem ad phrygionem censeo, Plaut. Men. 4, 2, 54: quo res haec pertinet? illuc: Dum vitant stulti vitia, in contraria currunt, Hor. S. 1, 2, 23: illuc, unde abii, redeo: Nemonut avarus, etc., id. ib. 1, 1, 108; cf. ib. 1, 3, 38: illuc cuncta vergere, to Nero, Tac. A. 1, 3.
        1. b. To that point, to such a pitch: tunc adversis urgentibus, illuc decidit ut malum ferro summitteret, Juv. 12, 53.

2. illic (old form illi, Verg. G. 1, 54; 1, 251; 3, 17 Rib.; cf. id. A. 2, 548; Ter. Ad. 1, 2, 36 Donat. ad loc.), adv. [1. illic], in that place, yonder, there (most. freq. ante-class.).

  1. I. Lit.: haec illi vi pugnata pugnast usque a mane ad vesperum, Plaut. Am. 1, 1, 97; id. ib. 261; 1, 3, 36: illic sum atque hic sum, id. Trin. 4, 4, 17: sive illic sive alibi libebit, id. Men. 5, 2, 42: multo melius, hic quae fiunt, quam illic, ubi sum adsidue, scio, Ter. Hec. 2, 1, 20; so with ubi: vivendum est illic, ubi nulla incendia, Juv. 3, 197: illic, quicquid ero, semper tua dicar imago, Prop. 1, 19, 11; 13: cives Romani, qui illic negotiarentur, Caes. B. C. 3, 102, 6: illic radices, illic fundamenta sunt, illic, etc., Quint. 10, 3, 3.
  2. II. Transf., with that person or thing (very rare): non isto vivitur illic, Quo tu rere, modo, there, i. e. with him, with Mœcenas, Hor. S. 1, 9, 48: civile bellum a Vitellio coepit etinitium illic fuit, Tac. H. 2, 47: hic, ubi opus est, non verentur: illic, ubi nihil opus est, ibi verentur, Ter. And. 4, 1, 14.
    1. B. In that matter, therein: res publica et milite illic et pecunia vacet, i. e. in that war, Liv. 2, 48, 9: ego illi maxumam partem fero, Ter. Ad. 1, 2, 36: ego illic me autem sic adsimulabam quasi stolidum, Plaut. Ep. 3, 4, 39; Quint. 1, 3, 4.