Parsing inflected forms may not always work as expected. If the following does not give the correct word, try Perseus.
The word mut�� could not be parsed. Trying a normal dictionary lookup:
No entries found. Showing closest matches:
Mūcĭānus (Mut-), a, um, v. Mucius.
Mūcĭus, a (Mutius, Lact. 5, 13, 13),
- I. the name of a Roman gens. The most celebrated are,
- 1. C. Mucius Scaevola, who altempted to assassinate Porsena, and, on being apprehended, burned off his right hand, Liv. 2, 12; Cic. Sest. 21, 48; id. Par. 1, 2, 12; Flor. 1, 10; Sen. Ep. 24, 5; 66. 51; Sil. 8, 386; Lact. l. l.
- 2. Q. Mucius Scaevola, a governor in Asia, Cic. Caecil. 17, 57.
- 3. Q. Mucius Scaevola, an augur, the husband of Lælia, Cic. Brut. 58, 211; id. Phil. 8, 10, 31.
- 4. P. Mucius Scaevola, a friend of the Gracchi, and an enemy of the younger Scipio Africanus, Cic. Rep. 1, 19, 31; Pers. 1, 114; Juv. 1, 154.
In fem., Mūcĭa, the wife of Cn. Pompeius, afterwards divorced from him, Cic. Fam. 5, 2, 6; id. Att. 1, 12, 3.
Hence,
- II. Mūcĭus, a, um, adj., of or belonging to a Mucius, Mucian: Mucia prata trans Tiberim, dicta a Mucio, cui a populo data fuerant, Paul. ex Fest. p. 144 Müll.
- B. Subst.: Mūcĭa, ōrum, n. (sc. festa), a festival kept by the Asiatics in commemoration of the good government of Q. Mucius Scaevola, the Mucius festival, Cic. Verr. 2, 2, 21, § 51.
Mūcĭ-ānus (Mut-), a, um, adj., of or belonging to a Mucius, Mucian: cautio, Dig. 35, 1, 99: satisdatio, ib. 104: exitus, i. e. the death of Q. Mucius Scaevola, who was slain in the temple of Vesta by Damasippus, Cic. Att. 9, 12, 1.
Mūta, ae, f., a goddess, called also Lara and Larunda, whom Jupiter, on account of her talkativeness, struck dumb, Ov. F. 2, 583; Lact. 1, 20; id. 1, 35.
mūtābĭlis, e, adj. [muto], changeable, mutable (class.): omne corpus mutabile est, Cic. N. D. 3, 12, 30: sidera quae vaga et mutabili erratione (al. ratione) labuntur, id. Univ. 10: forma civitatis, id. Rep. 2, 23, 43: varium et mutabile semper Femina, an inconstant thing, Verg. A. 4, 569: animus vulgi, Liv. 2, 7.
Comp.: quid inconstantius, aut mutabilius? Val. Max. 6, 19, 14.
Sup.: mutabilissimae deorum voluntates, Porcius Latro decl. in Catil. 16.
Hence, adv.: mū-tābĭlĭter, changeably (ante-class.): mutabiliter avet, Varr. ap. Non. 139, 26.
mūtābĭlĭtas, ātis, f. [mutabilis], changeabieness, mutability (class.; syn.: mobilitas, inconstantia, levitas): mentis, * Cic. Tusc. 4, 35, 76; Mart. Cap. 8, § 871.
mūtābĭlĭter, adv., v. mutabilis fin.
mūtātĭo, ōnis, f. [1. muto].
- I. A changing, altering, a change, alteration, mutation (freq. and class.; cf. vicissitudo): consilii mutatio optimus est portus paenitenti, Cic. Phil. 12, 2, 7: mutationem facere, to change, id. Off. 1, 33, 120: rerum, a change in the affairs of state, a revolution, id. Att. 8, 3, 4; cf. id. Rep. 1, 41, 64: sed hujus regiae prima et certissima est illa mutatio (immediately before, commutationes rerum publicarum), id. ib. 1, 42, 65: rei mutatione amittitur ususfructus, si, etc., Paul. Sent. 3, 6, 31.
- II. An exchanging, exchange.
- A. In gen.: vestis, Ter. Eun. 4, 4, 4: officiorum, interchange, mutual exercise, Cic. Off. 1, 7, 22; cf. ementium, traffic by exchange, Tac. Agr. 28.
- B. In partic., in posting, a changing or change of horses, Amm. 21, 9, 4; cf. Cod. Th. 8, 5, 53.
- C. Rhet. term, = ύπαλλαγή, interchange of expressions, Quint. 9, 3, 92.
mūtātor, ōris, m. [1. muto], a changer; an exchanger, barterer (poet. and post-Aug. prose): mutator circulus anni, i. e. Zodiacus, Luc. 10, 202: mercis mutator Eoae, i. e. mercator, id. 8, 854: equorum, i. e. desultor, Val. Fl. 6, 161: mercium commerciorumque mutator, Arn. 3, 119.
mūtātōrĭus, a, um, adj. [mutator], of or belonging to changing or exchanging (post-class.).
- I. Adj.: indumentum, Tert. Res. Carn. 56.
- II. Subst.: mūtātōrĭ-um, i, n.
- A. A cape, tippet, wimple, change of raiment; Gr. ἀναβόλαιον, Hier. in Isa. 3, 22; Vulg. Isa. 3, 22; id. Zech. 3, 4 al.
- B. Mutatorium Caesaris, perh. a house of accommodation or a pleasure-house, Inscr. Gud. 199, 7.
mūtātūra, ae, f. [1. muto], the exchange of money, paying in exchange, Nov. Majorian. de Curial. 4, 7, c. 1, § 14; 16.
mūtātus, ūs, m. [1. muto], a change, alteration (eccl. Lat.): incredibili mutatu, Tert. Pall. 4.
mūtesco, 3, v. inch. n. [mutus], to grow dumb (post-class.): omnia tempora, Cod. Th. 9, 40, 17: cuncta, Mart. Cap. 9, § 910.
Mutgo, ōnis, m., a king of Tyre, the father of Pygmalion, Just. 18, 4, 3 (in Virgil called Belus, Verg. A. 1, 621).
* Muthul, a river in Numidia, Sall. J. 48, 3.
mŭtĭcus, a, um, adj., for mutilus, curtailed, docked (ante-class.): spica, Varr. R. R. 1, 48, 3.
* Mūtĭla, ae, f., a city in Istria, now Medolino, Liv. 41, 11, 7.
mŭtĭlāgo, ĭnis, f., a plant, also called tithymalus, App. Herb. 108.
mŭtĭlātĭo, ōnis, f. [mutilo], a maiming, mutilating, mutilation (late Lat.), Cassiod. Var. 10, 28; cf. mutilatio, ἀκρωτηρίασις, Gloss. Philox.
mŭtĭlĭtas, ātis, f. [mutilus], imperfection, defect (late Lat.), Dion. Exig. Greg. Creat. Hom. 12.
mŭtĭlo, āvi, ātum, 1, v. a. [mutilus], to cut or lop off, to cut short, clip, crop; to maim, mutilate (syn.: trunco, tondeo, amputo).
- I. Lit.: naso auribusque mutilatis, Liv. 29, 9: corpora securibus, Curt. 9, 2, 10: aures naresque, id. 7, 5, 21: mutilatae cauda colubrae, Ov. M. 6, 559: ramos, id. de Nuce, 37: dentem, Plin. 8, 5, 5, § 11.
- II. Transf.
- A. To mutilate, in pronunciation: verba, Plin. 7, 16, 15, § 70.
- B. To shorten, to diminish, lessen: aliquem, i. e. to curtail his fortune, rob him, Ter. Hec. 1, 1, 7; exercitum, * Cic. Phil. 3 12, 31: patrimonium, Cod. Just. 11, 33, 1: commoda urbis, id. 11, 42, 2: jura libertatis, id. 7, 22, 2.
Mutĭlum, i, n., a city in Gallia Cispadana, now Modigliano, Liv. 31, 2, 7.
mŭtĭlus, a, um, adj. [μιτυλος or μύτιλος], maimed, mutilated (class.; syn.: truncus, curtus, mancus).
- I. Lit. So of those who cut off a thumb to escape military service, Cod. Th. 7, 13, 10: grabatulus uno pede mutilus, App. M. 1, p. 107, 19: naves (al. mutilatae), Liv. 37, 24: litterae, Gell. 17, 9, 12.
Of horned animals which have lost one or both horns: bos, Varr. L. L. 9, § 33 Müll.: alces mutilae sunt cornibus, without horns, Caes. B. G. 6, 26: capella, Col. 7, 6.
Hence jestingly, transf.: sic mutilus (i. e. exsecto cornu) minitaris? Hor. S. 1, 5, 60.
- II. Trop.: mutila et quasi decurtata (in oratione) sentire, Cic. Or. 53, 178: mutila quaedam et hiantia loqui, too briefly, id. ib. 9, 32.
Mŭtĭna, ae, f., a city in Cisalpine Gaul, now Modena, Mel. 2, 4, 2; Cic. Phil. 5, 9, 24; 6, 2, 3; 7, 5, 15; Liv. 21, 25; 35, 4; 41, 20.
Hence, Mŭtĭnensis, e, adj., of or belonging to Mutina: proelium, near Mutina, between Antony and Octavius, 711 A. U. C., Cic. Fam. 10, 14, 1; Ov. F. 4, 627.
Mutīni, ōrum, m., the inhabitants of the city of Mute, in Sicily, Mutines, Ascon. ad Cic. Pis. p. 13 Orell.; Liv. 25, 40, 8.
Mūtīnus or Mūtūnus, i, m. [2. muto],
- I. an appellation of Priapus, Lact. 1, 20; Aug. Civ. Dei, 4, 11.
- II. Transf., = penis, Auct. Priap. 74.
mūtĭo or muttĭo, īvi, 4, v. n. [from the sound mu], to mutter, mumble, speak in a low tone (poet.; syn.: murmuro, musso).
- I. Lit.: etiam muttis? So. Jam tacebo, Plaut. Am. 1, 1, 225; id. Mil. 2, 6, 83: inpinge pugnum, si muttiverit, id. Bacch. 4, 7, 2; id. Most. 2, 1, 54: nihil jam mutire audeo, Ter. And. 3, 2, 25: neque opus est Adeo mutito, nor should it even be muttered, be hinted at, id. Hec. 5, 4, 26: si muttivero, etiam quod certo scio, Plaut. Mil. 2, 6, 84.
- II. Transf.
- A. To bleat, as a he-goat, Auct. Carm. Philom. 58; to bark: non mutiet canis, Vulg. Exod. 11, 7.
- B. To creak, of a hinge: num muttit cardo? Plaut. Curc. 1, 1, 94.
- C. Mutire, loqui. Ennius in Telepho: palam mutire plebeio piaculum est, Paul. ex Fest. p. 145 Müll. (Trag. v. 376 Vahl.).
‡ mūtĭtas, ātis, f. [mutus], dumbness: ἀφωνία, mutitas, Gloss. Gr. Lat.
‡ mūtĭtātĭo, ōnis, f. [mutito], a mutual inviting or invitation: NOBILIVM MVTITATIONES CENARVM, Verr. Fl. ap. Kalend. Praenest. ap. Inscr. Orell. 2, p. 388 sq.
mūtītĭo or muttītĭo, ōnis, f. [mutio], a muttering, mumbling (Plautin.): quid tibi hanc curatio’st rem, verbero, aut mutitio? Plaut. Am. 1, 3, 21.
mūtĭto, 1, v. freq. a. [1. muto], to interchange, to appoint by turns; hence, to invite by turns, give mutual invitations (ante-class.): principes civitatis, qui ludis Megalensibus antiquo ritu mutitarent, id est, mutua inter se convivia agitarent, Gell. 2, 24, 2; 18, 2, 11.
mūtītus, a, um, Part., v. mutio.
Mŭtĭus, v. Mucius.
1. mūto, āvi, ātum (arch. subj. mutassis, Plaut. Aul. 3, 6, 49; inf. pass. mutarier, id. Men. prol. 74), 1, v. a. and n. freq. [moveo].
- I. Prop., to move, to move away or from its place, to move to a place (rare): neque se luna quoquam mutat, does not move, does not budge, Plaut. Am. 1, 1, 117: illa tamen se Non habitu mutatve loco, does not quit her dress or her dwelling, Hor. S. 2, 7, 64: ne quis invitus civitate mutetur, be forced to leave, be driven from, Cic. Balb. 13, 30: hinc dum muter, if I can only get away from here, Ov. Tr. 5, 2, 73.
- II. Transf.
- A. Of change in the thing spoken of itself.
- 1. In gen.
- a. Act., to alter, change a thing (freq. and class.; cf. vario): sententiam mutare numquam, Cic. Mur 29, 61: ego rogatus mutavi consilium meum. id. Fam. 4, 4, 4: consuetudinem dicendi, id. Brut. 91, 314: mentes vestras voluntatesque, id. Prov. Cons. 10, 25: cum testamentum mutare cuperet, id. Clu. 11, 31: propositum. Petr. 116: ne haec mutet fidem, Plaut. Mil. 4, 1, 36: nequeo exorare ut me maneat et cum illo ut mutet fidem, Ter. Phorm. 3, 2, 28: tabulas, to alter one’s will, Juv. 14, 55.
Absol.: natura nescia mutari, incapable of change, Juv. 13, 240.
With ob: mutatum jus ob unius feneratoris libidinem, Liv. 8, 28, 1: facilem mutatu gentem, Tac. A. 14, 23.
With ad: gubernatori ad incursus tempestatum … ratio mutanda est, Quint. 10, 7, 3: ad singulas paene distinctiones vultus mutandus est, id. 11, 3, 47.
With Gr. acc.: mutata suos flumina cursus, Verg. E. 8, 4: negat quicquam ex Latinā ratione mutandum, Quint. 1, 5, 89.
With cum: cum illo fidem, Ter. Phorm. 3, 2, 28 supra; more freq. cum aliquā re, to change with or under the influence of a thing: facies locorum cum ventis simul mutatur, Sall. J. 78, 3: qui cum fortunā non animum mutāsset, Vell. 2, 82, 2: quarum uvarum vini jucunditas cum regione mutatur, Col. 3, 2, 16; Ambros. in Abrah. 2, 10, 68.
With in and acc.: bona facile mutantur in pejus, Quint. 1, 1, 5.
With ex: nisi forte non ex Graeco mutantes, etc., Quint. 3, 4, 14: ex feminis mutari in mares, Plin. 7, 4, 3, § 36.
With de: de uxore nihil mutat, Ter. And. 5, 4, 46.
With ab: quantum mutatus ab illo Hectore, Verg. A. 2, 274: longe mutatus ab illo Sampsone, qui, etc., Ambros. Spir. Sanc. 2, prol. § 13.
Non mutat, with rel.-clause, it makes no difference: nec mutat confestim, an interjecto tempore, fidem suam adstrinxerunt, Pap. Dig. 46, 1, 52, § 2.
With abl. instrum. (poet.): ut silvae foliis pronos mutantur in annos, Hor. A. P. 60.
- b. Neutr., = mutari, to alter, change: quantum mores mutaverint argumentum, Liv. 39, 51, 10: postquam mutabat aestus, Tac. A. 2, 23; 12, 20: annona ex ante convectā copiā nihil mutavit, Liv. 5, 13, 1: mox in superbiam mutans, Tac. A. 12, 29: adeo animi mutaverant, ut clariorem inter Romanos deditio Postumium … faceret, Liv. 9, 12, 3: tantum mutāsse fortunam, ut, etc., id. 29, 3, 10; 39, 51, 10.
- (β) To differ, be different: pastiones hiberno ac verno tempore hoc mutant, Varr. R. R. 2, 2, 12: quantum mutare a Menandro Caecilius visus est, Gell. 2, 23, 7.
- (γ) Of style, to vary: an ego … poetis, et maxime tragicis concederem, ut ne omnibus locis eādem contentione uterentur, crebroque mutarent? etc., Cic. Or. 31, 109.
- 2. In partic.
- a. To change the color of, to color, dye (cf.: inficio, imbuo): aries jam suave rubenti Murice, jam croceo mutabit vellera luto, Verg. E. 4, 44: nec lanarum colores, quibus simplex ille candor mutatus est, elui possunt, Quint. 1, 1, 5.
- b. To change for the better, make better, to improve: placet tibi factum, Micio? Mi.: non, si queam mutare, Ter. Ad. 4, 7, 19.
- c. To change for the worse; pass., of wine, to spoil, turn, etc.: ac, nisi mutatum, parcit defundere vinum, Hor. S. 2, 2, 58: melle mutatum (sc. balsamum), adulterated, Plin. 12, 25, 54, § 122.
- B. Of change in its relation to other things, etc.
- 1. In gen., to change one thing, etc., for another: mutatis ad celeritatem jumentis, Caes. B. C. 3, 11: vestimenta mutanti tunica ardere visa est, Suet. Tib. 14: calceos et vestimenta, Cic. Mil. 10, 28.
Esp. freq.: mutare vestem, to change one’s dress: An. Muta vestem. Ch. Ubi mutem? … An. Eamus ad me. Ibi proximum’st ubi mutes, Ter. Eun. 3, 5, 61 sqq.: mutando nunc vestem, nunc tegumenta capitis, Liv. 22, 1, 3; Sen. Ep. 18, 2.
Esp., to put on the garb of mourning, of humility, etc.: pro me praesente senatus hominumque praeterea viginti millia vestem mutaverunt, Cic. post Red. ad Quir. 3, 8: non modo ut vestem mutaret, aut supplex prensaret homines, sed, etc., Liv. 2, 61; 8, 37, 9; Cic. Sest. 11, 26; Hor. C. 1, 35, 23.
- 2. Esp.
- a. Mutata verba, i. e. figurative: mutata (verba), in quibus pro verbo proprio subicitur aliud, quod idem significet, sumptum ex re aliquā consequenti, Cic. Or. 27, 92.
- b. Of style, to vary, alter: reliquum est ut dicas de conversā oratione atque mutatā, Cic. Part. Or. 7, 23: genus eloquendi … mutatum, id. ib. 5, 16.
- c. Of one’s assertion or promise: quod dixi semel, hau mutabo, will not break my word, Plaut. Bacch. 5, 2, 90.
- d. Of place, to change, shift, alter: locum ex loco mutans (sc. typhon) rapidā vertigine, Plin. 2, 48, 49, § 132; cf.: quod nec injussu populi mutari finibus posset, to be removed, Liv. 5, 46, 11: exsules sunt, etiam si solum non mutārunt, i. e. gone into exile, Cic. Par. 4, 31: jussa pars mutare Lares et urbem Sospite cursu, Hor. C. Sec. 39.
- C. Of common or reciprocal relations, to interchange, exchange.
With cum: cum amplificatione vectigalium nomen Hieronicae legis mutare, Cic. Verr. 2, 3, 8, § 19: ut vestem cum illo mutem, Ter. Eun. 3, 5, 24: ne cujus suorum popularium mutatam secum fortunam esse vellent, Liv. 21, 45, 6.
With pro: C. Hostilio pro Etruriā Tarentum mutaverant (sonatus) provinciam, pro Tarento Capuam mutaverunt, Liv. 27, 35, 14: non debere eum incerta pro certis mutare, Sall. J. 83, 1: mutatos pro Macedonibus Romanos dominos, Liv. 34, 49, 6.
With abl. of that for which the exchange, etc., is made: quid terras alio calentes Sole mutamus (patriā), Hor. C. 2, 16, 19: victoriae possessionem incertā pace mutāsse, Liv. 9, 12, 2; also with abl. of that given in exchange, etc.: victrice patriā victam mutari, id. 5, 30, 3.
So esp. of trading, etc., to exchange, barter, sell, etc.: coepit captivos conmercari Aleos, si quem reperire possit, qui mutet suum, Plaut. Capt. prol. 28; cf.: homines captivos conmercatur, si queat Aliquem invenire, suum qui mutet filium, id. ib. 1, 1, 33; 1, 2, 68: hic mutat merces surgente a sole, etc., Hor. S. 1, 4, 29: mutandi copia, Sall. J. 18, 5.
With abl.: uvam Furtivā mutat strigili, Hor. S. 2, 7, 109: suburbanis lactens porcus aere mutandus est, Col. 7, 9, 4: caetera reponantur, vel aere mutentur, id. 8, 5, 4: aere mutandi sunt (sc. apri), id. 9, 1, 7: quamvis Milesia magno Vellera mutentur, Verg. G. 3, 307; so with cum and pers. with whom the exchange is made: eaque mutare cum mercatoribus vino advecticio, Sall. J. 44, 5.
With inter: mutare res inter se instituerant, Sall. J. 18, 9.
- D. To forsake, abandon, leave: mutare, derelinquere, Non. p. 351, 1: expertum jam principem anxii mutabant, Tac. H. 3, 44: mihi non persuadetur … mutem meos, Lucil. ap. Non. 351, 3: mutataque sidera pondus Quaesivere suum, i. e. forsaken or abandoned by the gods, Petr. poët. 124, 264.
Hence, mūtā-tus, a, um, P. a., changed, i. e. different, successive: quae (facies) mutatis inducitur atque fovetur Tot medicaminibus, Juv. 6, 472.
2. mūto, ōnis, m., = membrum virile (rare and only poet.), Lucil. ap. Porphyr. ad Hor. S. 1, 2, 68; also id. ib. Orell. (K. and H. muttonis).
3. Mūto, a Roman surname, Cic. Fragm. Or. pro Fundan. p. 445 Orell.
mūtōnĭātus, a, um, adj. [2. muto]: magno pene praeditus (poet.), Mart. 3, 73, 1.
mūtōnium, ii, n., i. q. 2. muto, Vet. Lex. Gr. Lat.; cf. Lucil. Fr. Inc. 190: mutonium, πέος.
muttĭo, muttītĭo, etc., v. mutio, etc.
‡ muttum, i, n., a mutter, a grunt: muttum, γρῦ, Gloss. Vet.: non audet dicere muttum, Lucil.: proverbialiter dicimus, muttum nullum emiseris, id est, verbum, Cornutus ad Pers. 1, 119.
mūtŭārĭus, a, um, adj. [mutuus], mutual (post-class.): operae, exchanges of services, App. Mag. p. 284, 30.
mūtŭātīcĭus or -tĭus, a, um, adj. [mutuor], borrowed (post-class.): in pecuniae mutuaticiae usu (al. mutuaticae), Gell. 20, 1, 41.
mūtŭātĭo, ōnis, f. [mutuor], a borrowing (class.), Cic. Tusc. 1, 42, 100: cum multos minutis mutuationibus defraudāsset, id. Fl. 20, 47: translationes quasi mutuationes sunt, id. de Or. 3, 38, 156.
mūtŭātus, a, um, Part.
- I. Of 2. mutuo.
- II. Of mutuor; v. h. vv.
* Mutucumenses, ĭum, m., the inhabitants of a city in Latium, Plin. 3, 5, 9, § 69 (rejected by Jahn).
mūtŭē, adv., v. mutuus fin. B.
mūtŭĭter, adv., v. mutuus fin. C.
mūtŭĭto, āre, v. a., or mūtŭĭtor, āri, v. dep. [mutuo or mutuor], to seek to borrow from a person: mutuitanti, Plaut. Mere. prol. 58.
mūtŭlus, i, m.
- I. In architecture, a mutule, modillion, Varr. R. R. 3, 5; Vitr. 4, 2.
- II. A fish; v. mitulus.
1. mūtŭō, adv., v. mutuus fin. A.
2. mūtŭo, āre, v. mutuor fin. 1.
mūtŭor, ātus, 1, v. dep. a. [mutuus], to borrow something of some one (class.; opp. mutuum do, commodo, credo).
- I. Lit., to obtain a loan of money: mutuari pecunias, Caes. B. C. 3, 60: pecuniam, Gai. Inst. 4, 73.
Also without acc.: a Caelio mutuabimur, Cic. Att. 7, 3, 11: mutuari cogor, I am obliged to borrow, id. ib. 15, 15, 3.
Of other things than money: domum, Tac. Or. 9: auxilia ad bellum, Hirt. B. G. 8, 21.
- II. Trop., to borrow, to take for one’s use, to derive, obtain, get, procure: orator subtilitatem ab Academiā mutuatur, Cic. Fat. 2, 3: a viris virtus nomen est mutuata, id. Tusc. 2, 18, 43: consilium ab amore, Liv. 30, 12: quem (sensum) a Latrone mutuatus est, Sen. Contr. 3, 10, 8: figuras ab aliquo, Quint. 8 prooem. 25: verba ex proximo mutuari licet, id. 10, 1, 13: a personis affectus mutuari, id. 11, 3, 73; so, verba, id. 1, 12, 58; 12, 10, 27: praesidium ab innocentiā, Val. Max. 6, 2, 1: regem a finitimis, id. ib. 3, 4, 2; App. M. 6, p. 178, 11.
- 1. Act. collat. form: mūtŭo, āre, to borrow: ad amicum currat mutuatum: mutuet mea causa, Caecil. ap. Non. 474, 4.
- 2. mūtŭ-ātus, a, um, in pass. signif.: luna mutu atā a sole luce fulget, with borrowed light, Plin. 2, 9, 6, § 45.
mūtus, a, um, adj. [root mu-, to shut; Sanscr. mūkas, dumb; Gr. μύτις, μυάω; cf. Lat. mussare], dumb, mute (class.; cf.: infans, elinguis).
- I. Lit., that does not speak, silent.
Of creatures who do not possess the faculty of speech, and can utter only inarticulate sounds: pecudes, Cic. Q. Fr. 1, 1, 8, § 24: bestiae, id. Fin. 1, 21, 71: agna, Hor. S. 2, 3, 219: armenta, Stat. Th. 5, 334: animalia, Juv. 8, 56: satius est mutum esse quam quod nemo intellegat dicere, Cic. Phil. 3, 9, 22: subjugale, animal, Vulg. 2 Pet. 2, 16: vere dici potest, magistratum legem esse loquentem, legem autem mutum magistratum, Cic. Leg. 3, 1, 2: papae! Jugularas hominem: quid ille? Thr. Mutus illico, he was struck speechless, was silent, could not say a word more, Ter. Eun. 3, 1, 27: ad mandata mancus est, caecus, mutus, Plaut. Merc. 3, 4, 45: mutum dices, you shall call me dumb, i. e. I will not say a word, id. Heaut. 4, 4, 26: omnis pro nobis gratia muta fuit, has not spoken a word, Ov. P. 2, 7, 52: mutus aspectus miserorum lacrimas movet, Quint. 6, 1, 26: numquam vox est de te mea muta, i. e. I have never ceased to praise thee, Ov. Tr. 5, 14, 17: dolore lyra est, id. H. 15, 198: spiritus, which makes one mute, Vulg. Marc. 9, 16; 9, 24.
Of that which utters no sound, dumb, mute, silent: tintinnabulum, Plaut. Trin. 4, 2, 163: imago, Cic. Cat. 3, 5: mare, the silent sea, Plaut. Mil. 3, 1, 69: consonantes, which cannot be pronounced alone, mutes, Quint. 1, 4, 6: artes, the plastic arts, arts of design, opp. to eloquence, Cic. de Or. 3, 7; also, artes, the silent arts, i. e. which do not concern themselves with language, as medicine, Verg. A. 12, 397: scientia, i. e. which does not impart the power of speaking, Quint. 5, 10, 119: instrumentum fundi, i. e. wagons, carts, Varr. R. R. 1, 17: magistri, i. e. books, Gell. 14, 2, 1: lapides, that say nothing, have no inscriptions on them, Hyg. de Lim. p. 156 Goes.: muta exta dicuntur, quibus nihil divinationis aut deorum responsi inesse animadvertunt, contra adjutoria, quae certum aliquid eventurum indicant, Paul. ex Fest. p. 157 Müll.: simulacra muta, dumb idols, Vulg. 1 Cor. 12, 2.
- II. Transf., of places where no sound is heard, silent, still: mutum forum, elinguem curiam, tacitam et fractam civitatem videbatis, Cic. post Red. 1, 3: solitudo, id. Mil. 19: spelunca, Stat. Ach. 1, 239.
Of times: nullum fuit tempus, quod magis debuerit mutum esse a litteris, in which nothing should have been written, Cic. Att. 8, 14, 1: silentia noctis, the deep silence of night, Ov. M. 7, 184.
Of things of which nothing is said: mutum aevum, not celebrated, unsung, Sil. 3, 579.
As subst.
- A. mūtus, i, m., a dumb person, a mute (ante- and postclass): Char. Quin taces? Eut. Muto imperas, Plaut. Merc. 2, 4, 26: sicut mutus, Vulg. Psa. 38, 13: aperta erit lingua mutorum, id. Isa. 35, 6; Lact. 4, 15, 8: mutum neque stipulari neque promittere posse palam est, Gai. Inst. 3, 105.
- B. mūtum, i, n. (sc. animal), a dumb creature, brute: separat hoc nos A grege mutorum, Juv. 15, 143.
Mŭtusca, ae, f., = Trebula Mutusca, a city in the Sabine territory: olivifera, Verg. A. 7, 711. Its inhabitants are called Trēbŭlāni Metusci, Plin. 3, 12, 17, § 107; v. Trebula.
mūtŭus, a, um, adj. [1. muto], borrowed, lent (class.).
- I. Lit.: nullus est tibi, quem roges mutuom Argentum, to lend you money, Plaut. Ps. 1, 3, 60; id. Pers. 1, 1, 44: mutuum talentum dare, to lend, advance, id. Trin. 4, 3, 48: mutuum argentum quaerere, to seek to borrow money, id. Pers. 1, 1, 5: huic drachmarum argenti haec mille dederat mutuom, Ter. Heaut. 3, 3, 40: nam si mutuas (sc. minas) non potero, certumst sumam faenore, Plaut. As. 1, 3, 95: mutuas pecunias sumere ab aliquo, to borrow or raise money of any one, Cic. Phil. 10, 11, 26: mutuum frumentum dare, to lend, id. Agr. 2, 30, 83: si quoi mutuom quid dederis, fit pro proprio perditum, Plaut. Trin. 4, 3, 44.
- 2. Subst.: mūtŭum, i, n., a loan: mutui datio, a lending, Gai. Inst. 3, 90; Dig. 12, 1, 2.
In dat.: mutuo, by or upon a loan: aut sumtum aliunde, ut mutuo, aut factum ab ipso, Cic. Or. 24, 86: petere mutuo naves, pecuniam, Just. 17, 2, 13: mutuo sumamus pecunias in tributa regis, Vulg. 2 Esdr. 5, 4; cf. adv. mutuo, infra; and Krebs, Antibarb. p. 731.
- B. Trop.: si pudoris egeas, sumas mutuum, borrow shame, if you have none, Plaut. Am. 2, 2, 187: ego cum illā facere nolo mutuum: Pa. Quid ita? Ph. Quia proprium facio; amo pariter semul, i. e. I do not want to borrow her love, but to possess it as my own, id. Curc. 1, 1, 47.
- II. Transf., in return, in exchange, reciprocal, mutual: olores mutuā carne vescuntur inter se, eat one another, Plin. 10, 23, 32, § 63: funera, Verg. A. 10, 755: vulnera, wounds inflicted by each on the other, Just. 13, 8: officia, Cic. Fam. 13, 65, 1: aemulatio virtutis, Just. 22, 4: nox omnia erroris mutui implevit, on both sides, Liv. 4, 41: odia, Tac. A. 14, 3: accusatio, id. ib. 6, 4: mutuum facere, to do the same, return like for like, Plaut. Trin. 2, 4, 37: ut amore perdita est haec misera! Pyr. Mutuum fit (sc. a me), I do the same, return like for like, id. Mil. 4, 6, 38: per mutua, mutually, on or from one another: pedibus per mutua nexis, Verg. A. 7, 66. So, mutua: inter se mortales mutua vivunt, Lucr. 2, 76: e laevo sit mutua dexter, again, on the other hand, id. 4, 325 (302): mutuus ut nos Affectus petere auxilium juberet, Juv. 15, 149:
Hence, adv., in three forms.
- A. mū-tŭō, in return, by turns, reciprocally, mutually (class.; cf.: invicem, vicissim): studia officii mutuo inter nos certatim constiterunt, Lepid. ap. Cic. Fam. 10, 34, 3: me mutuo diligas, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 15, 4: exercere officia cum multis, Suet. Aug. 53: cum de se mutuo sentire provinciam crederet, that it was disposed towards him as he was towards it, Auct. B. Alex. 48.
- B. mūtŭē, mutually, in return (class.): respondere, Cic. Fam. 5, 7, 2 (al. mutuo): respondisse, id. ib. 5, 2, 4 (al. mutuo).
- C. mūtŭĭter, mutually, in return (anteclass.): vive, meque ama mutuiter, Varr. ap. Non. 513, 16.
Mŭtyca, ae, or Mŭtycē, ēs, f., = Μοτύκα, a city in Sicily, between Camarina and Syracuse, now Modica, Sil. 14, 268.
Hence, Mŭtycensis, e, adj., of or belonging to Mutyce: ager, Cic. Verr. 2, 3, 43, § 101; 2, 3, 51, § 120.
In plur.: Mŭty-censes, ĭum, m., the inhabitants of Mutyca, Plin. 3, 8, 14, § 91.