Lewis & Short

No entries found. Showing closest matches:

Văcălus, i, m., a river of Gaul, tributary to the Rhine, now the Wahal, Caes. B. G. 4, 10; called also Vahalis, q. v.

văcans, antis, Part. and P. a. of vaco.

văcanter, adv., v. vaco, P. a. fin.

văcātĭo, ōnis, f. [vaco], a being free from a duty, service, etc.; freedom, exemption, immunity; a freeing, exempting, dispensation (class.; syn. immunitas).

  1. I. Lit.
    1. A. In gen.
          1. (α) With gen. obj.: vacatio omnium munerum, Cic. N. D. 1, 20, 53: publici muneris, id. Fam. 9, 6, 5: sumptus, laboris, militiae, rerum denique omnium, id. Verr. 2, 4, 10, § 23: militiae, Caes. B. G. 6, 14; Cic. Phil. 5, 19, 53; Just. 1, 9, 12: quinquennii militiae vacatio, Liv. 23, 20, 2; 42, 33, 4: rerum omnium, Cic. Verr. 2, 5, 22, § 58: malorum, Sen. Ep. 85, 5.
          2. (β) With ab: a causis vacatio, Cic. Leg. 1, 4, 11: ab belli administratione, Liv. 23, 32, 15: ab opere, Col. 6, 14, 3: a sacerdotio, Gell. 1, 12, 7.
          3. (γ) With quominus: vacationem augures, quominus judiciis operam darent, non habere, Cic. Brut. 31, 117.
          4. (δ) Absol.: falsum est, ob vacationem pretium datum, Cic. Font. 4, 7: cum sacerdotes deorum vacationem habeant, quanto est aequius habere ipsos deos, id. Ac. 2, 38, 121: deprecari vacationem adulescentiae, id. Cael. 12, 30: rerum gestarum, id. Sull. 9, 26: aetatis, Nep. Att. 7, 1.
    2. B. In partic.
      1. 1. (Sc. militiae.) Exemption from military service: P. Vatiniuset agro a senatu et vacatione donatus est, Cic. N. D. 2, 2, 6: delectum habere sublatis vacationibus, id. Phil. 5, 12, 31: senatus decrevit, utdilectus haberetur, vacationes ne valerent, id. Att. 1, 19, 2: scribere exercitum sine ullā vacationis veniā, Liv. 8, 20, 3; 7, 28, 3; 27, 38, 3: locupletissimus quisque miles labore fatigari, donec vacationem emeret, Tac. H. 1, 46.
      2. 2. (Sc. culpae.) Neque ei suam vacationem eripio, quā ille apud omnis utitur, ut nihil malitiose fecisse videntur, freedom from blame, Cic. Verr. 2, 7, 68, § 164 B. and K. (dub.; al. purgationem; al. culpae vacationem).
  2. II. Transf., a sum paid for exemption from military service: vacationes annuas exsolvere, Tac. H. 1, 46: vacationes centurionibus ex fisco numerat, id. ib. 1, 58.

1. vacca, ae, f. [Sanscr. vacā, cow; root vaç, to bellow; cf. vagire], a cow, Varr. R. R. 2, 5, 6; Col. 6, 21, 1; Cic. N. D. 1, 27 77; Verg. E. 9, 31; id. G. 2, 524; 3, 177; id. A. 4, 61; Ov. M. 2, 694; Hor. C. 4, 2, 53: boves operariae, used in ploughing, Col. 6, 24. 4; Varr. R. R. 1, 20, 4.

2. Vacca, ae, f.

  1. I. A town of Byzacene in Africa, Auct. B. Afr. 74.
  2. II. A town of Numidia, called also Vaga, now Beja, Sall. J. 29, 4; 47, 1; 68, 3; Sil. 3, 259.
    Hence, Vaccensis or Vagensis, e, adj., of or pertaining to Vacca: Vagense oppidum, i. e. Vaga, Plin. 5, 4, 4, § 30.
    Vaccenses (Vagen-), ĭum, m., the inhabitants of Vacca, Sall. J. 66, 2.

3. Vacca, v. Vagia.

Vaccaei, ōrum, m., a people of Hispania Tarraconensis, on the river Durius, Liv. 21, 5; 35, 7; Cic. Planc. 34, 84; Plin. 3, 3, 4, § 19.

vaccīnĭum, ii, n., the blueberry, whortleberry: Vaccinium myrtillus, Linn.; Plin. 16, 18, 31, § 77; Verg. E. 2, 18; 2, 50; 10, 39; Ov. Tr. 1, 1, 5; Vitr. 7, 14, 2.

vaccīnus, a, um, adj. [vacca], of or from cows: caro, Plin. 28, 12, 50, § 185: lac, id. 25, 8, 53, § 94: caseus, id. 28, 14, 58, § 204.

vaccŭla, ae, f. dim. [vacca], a little cow or heifer, Cat. 20, 14; Val. Cat. Dir. 132.

Vaccus, i, m.; Vitruvius Vaccus, a general of Fundi, taken captive by L. Papirius. The vacant site of his house at Rome was called Vacci prata, Liv. 8, 19 sq.; Cic. Dom. 38, 101.

văcēfīo, fĭĕri, v. pass. [vacuus-facio], to become or be made empty (only in the two foll. passages): multusque vacefit In medio locus, Lucr. 6, 1005; 6, 1017.

văcerra, ae, f., a log, stock, post.

  1. I. Lit., Col. 9, 1, 3; 9, 1, 9; 6, 19, 2.
  2. II. Transf., like stipes, and our stock, block, as a term of abuse applied to a stupid person: vecorde et malefica vacerra, Liy. Andron. ap. Fest. p. 375 Müll. (Com. Fragm. v. 7 Rib.).

* văcerrōsus, a, um, adj. [vacerra, II.], freq. used by the emperor Augustus for cerritus, mad, crazed, crack-brained, acc. to Suet. Aug. 87.

Văchălis, is, v. Vahalis.

văcillātĭo, ōnis, f. [vacillo], a rocking to and fro, see-saw, a wavering, reeling motion: indecora in dextrum ac laevum latus, Quint. 11, 3, 128: foeda, Suet. Claud. 21 fin.

văcillo (a scanned long, Lucr. 3, 502), āvi, ātum, 1, v. n. [cf. Sanscr. vak-, to roll; vank-, to shake], to sway to and fro; to waddle, stagger, reel, totter, waver, vacillate (class.; a favorite word with Cic.; cf.: nuto, titubo).

  1. I. Lit., of drunken persons: quosdam ex vino vacillantes, quosdam hesternā potatione oscitantes, Cic. Fragm. ap. Quint. 8, 3, 66: videre quosdam ex vino vacillantis, Quint. 11, 3, 165: praepediuntur crure vacillanti, Lucr. 3, 479; cf. Ruhnk. ad Rutil. Lup. 2, 7, p. 164 Frotsch.: in utramque partem toto corpore vacillans, Cic. Brut. 60, 216: arbor ventis pulsa vacillans aestuat, Lucr. 5, 1096; so, ambusta, id. 1, 806: vacillant omnia tecta, id. 6, 575: sub pedibus tellus cum tota vacillat, id. 5, 1236: accepi tuam epistulam vacillantibus litterulis, Cic. Fam. 16, 15, 2.
  2. II. Trop., to waver, hesitate, stagger, be untrustworthy, to vacillate: tota res vacillat et claudicat, Cic. N. D. 1, 38, 107: Erotem ad ista expedienda factum mihi videbar reliquisse, cujus non sine magnā culpā vacillarunt, have fallen into confusion, id. Att. 14, 18, 2: justitia vacillat vel jacet potius, id. Off. 3, 33, 118: stabilitas amicitiae vacillat, id. Fin. 1, 20, 66: legio vacillans, wavering in fidelity, id. Phil. 3, 12, 31: γεροντικώτερον est memoriola vacillare, id. Att. 12, 1, 2: partim sumptibus in vetere aere alieno vacillant, are staggering beneath a load of old debts, id. Cat. 2, 10, 21: aegrotat fama vacillans, Lucr. 4, 1124: gentes vacillantes, Vell. 2, 130, 3: cum animus paulum vacillavit, Sen. Ep. 114, 22: testes, qui adversus fidem testationis suae vacillant, audiendi non sunt, Dig. 22, 5, 2: cujus (testis) ita anceps fides vacillat, ib. 48, 10, 27.

văcīvē, adv., v. vacivus fin.

* văcīvĭtas, ātis, f. [vacivus], emptiness, lack, want: cibi, Plaut. Curc. 2, 3, 40.

văcīvus or vŏcīvus (so always in Plautus; cf. Trin. prol. 11 Brix; Ritschl, Nov. Exc. I. p. 59 sq.), a, um, adj. [vaco], empty, void (ante-class.); absol.: aedes facere alicui, Plaut. Cas. 3, 4, 6: aedes aurium, id. Ps. 1, 5, 54; for which, aures, id. Cas. prol. 29; id. Trin. prol. 11.
With gen.: valens afflictet me vocivum virium, i. e. destitute of strength, powerless, Plaut. Bacch. 1, 2, 46: tempus laboris, Ter. Heaut. 1, 1, 38.
Adv.: văcīvē, at leisure, leisurely: libellum perlegere, Phaedr. 5, praef. 14.

văco, āvi, ātum, 1 (perf. vacui, Tert. Pall. 4; id. Pud. 8 fin.; id. adv. Val. 9), v. n. [etym. dub.], to be empty, void, or vacant; to be void of, or without; not to contain (class.; cf.: careo, egeo).

  1. I. In gen.
    1. A. Lit., of space, etc.
      1. 1. Absol.: quācumque vacat spatium, quod inane vocamus, Lucr. 1, 507; so, spatium, id. 2, 1053; 6, 1029: inane, id. 1, 520: villa ita completa militibus est, ut vix tricliniumvacaret, Cic. Att. 13, 52, 1: tota domus superior vacat, id. ib. 13, 12, 10: aedes, Plaut. Cas. 3, 1, 7: maximam putant esse laudem, quam latissime a suis finibus vacare agros, to be uninhabited, uncultivated, Caes. B. G. 4, 3: locus, id. ib. 1, 28; Quint. 8, 6, 18; 9, 4, 118; 10, 3, 33: ostia septem Pulverulenta vacant, septem sine flumine valles, Ov. M. 2, 256: odi cum late splendida cera vacat, id. Am. 1, 11, 20: haec fiunt dum vacat harena, Sen. Ep. 7, 4.
      2. 2. With abl. (so most freq.): illa natura caelestis et terra vacat et umore, Cic. Tusc. 1, 26, 65; cf. id. N. D. 2, 24, 64: mens vacans corpore, id. ib. 1, 10, 25: hoste vacare domos, Verg. A. 3, 123: (domus) quae Igne vacet, Ov. M. 2, 764: custode vacans, id. ib. 2, 422: ora vacent epulis, i. e. abstain from, id. ib. 15, 478: ea pars oppidi, quae fluminis circuitu vacabat, Auct. B. G. 8, 41.
      3. 3. With ab: haec a custodiis classium loca maxime vacabant, Caes. B. C. 3, 25.
    2. B. Transf., to be vacant. free from, without, unoccupied, etc.
      1. 1. With abl.: ejusmodi (nimiis animi) motibus sermo debet vacare, Cic. Off. 1, 38, 136: nulla vitae pars vacare officio potest, id. ib. 1, 2, 4: omni curatione et administratione rerum (dii), id. N. D. 1, 1, 2: studiis, id. de Or. 3, 11, 43: curā et negotio, id. Leg. 1, 3, 8: vitio, id. ib. 3, 3, 10: culpā, id. Fam. 7, 3, 4: criminibus, Quint. 10, 1, 34: febri, Cels. 2, 14 med.: morbis, Dig. 21, 1, 53: amplitudo animi pulchrior, si vacet populo, keeps free from, remains aloof from, Cic. Tusc. 2, 26, 64: respublica et milite illic et pecuniā vacet, be free from the necessity of furnishing, Liv. 2, 48, 9.
      2. 2. With ab and abl.: nullum tempus illi umquam vacabat aut a forensi dictione aut a scribendo, Cic. Brut. 78, 272: (rex) quicquid a bellis populi Romani vacabat, cum hominibus nostris consuetudines jungebat, id. Deiot. 9, 27: a publico officio et munere, id. Div. 2, 2, 7: ab opere (milites), Caes. B. C. 3, 76: ne quando a metu ac periculis vacarent, Liv. 7, 1: vacant ab imbecillis valetudinaria, Col. 12, 3, 8: a culpā, Sen. Ep. 97, 1: a periculo, id. Q. N. 6, 1, 1: a negotiis, Phaedr. 3 prol.
  2. II. In partic.
    1. A. To be free from labor, not busied, idle, at leisure; to have leisure or time: quamvis occupatus sis, otii tamen plus habes: aut, si ne tu quidem vacas, noli, etc., Cic. Fam. 12, 30, 1; cf. Cael. ap. Cic. Fam. 8, 13, 1; Quint. 10, 3, 27: festus in pratis vacat otioso Cum bove pagus, Hor. C. 3, 18, 11: si vacabis, Cic. Att. 12, 38, 2: si forte vacas, Hor. Ep. 2, 2, 95.
      1. 2. After the Aug. per. esp. freq.
        1. a. Vacare alicui rei, to be free to attend, apply, or devote one’s self to something; to have leisure or time for a thing (cf. studeo): philosophiae, Quinte, semper vaco, Cic. Div. 1, 6, 10: in itinere, quasi solutus ceteris curis, huic uni vacaret, Plin. Ep. 3, 5, 15: huic uni negotio vacare, Vell. 2, 114, 1: ille non vacasse sermoni suo regem causatus discessit, Curt. 6, 7, 21: paulum etiam palaestricis, Quint. 1, 11, 15: studio operis pulcherrimi, id. 12, 1, 4: foro, id. 10, 1, 114: clientium negotiis, Tac. A. 16, 22: non discendo tantum juri, sed etiam docendo, Quint. 12, 1, 10: libellis legendis ac rescribendis, Suet. Aug. 45: queruntur de superiorum fastidio, quod ipsis adire volentibus non vacaverint, have no leisure for them, can not attend to them, Sen. Brev. Vit. 2, 5.
          Rarely absol.: dum perago tecum pauca sed apta, vaca, Ov. Am. 2, 2, 2.
        2. b. Vacare ad aliquid: non vaco ad istas ineptias, Sen. Ep. 49, 9; cf. (poet.): in grande opus, Ov. P. 3, 3, 36; also, with inf.: sternere acies, Stat. Th. 8, 185.
        3. c. Vacat (alicui), impers., there is time, room, or leisure for a thing (poet. and in post-Aug. prose).
          1. (α) With inf. (so most freq.): si primā repetens ab origine pergam Et vacet annales nostrorum audire laborum, Verg. A. 1, 373: tunc et elegiam vacabit in manus sumere, Quint. 10, 1, 58: non vacabit incohare haec studia, id. 1, 12, 12: hactenus indulsisse vacat, it is permitted, i. q. licet, Verg. A. 10, 625 Heyne; imitated by Sil. 17, 374.
          2. (β) With dat., I (thou, he, etc.) have leisure or time for a thing: nobis venari nec vacat nec libet, Plin. Ep. 9, 16, 1: non vacat exiguis rebus adesse Jovi, Ov. Tr. 2, 216: nec nostris praebere vacet tibi cantibus aures, id. M. 5, 334: obstat enim diligentiae scribendi etiam fatigatio et abunde, si vacet, lucis spatia sufficiunt, Quint. 10, 3, 27: cui esse diserto vacet, id. 11, 1, 50: quo magis te, cui vacat, hortor, etc., Plin. Ep. 1, 10, 11; 8, 15, 1; Curt. 10, 10, 12; Vell. 1, 15, 1; 2, 124, 1.
            Absol.: teneri properentur amores, Dum vacat, Ov. Am. 3, 1, 70: si vacat, Juv. 1, 21.
    2. B. Of possessions, lands, etc., to be unoccupied, vacant, ownerless: cum agri Ligustinialiquantum vacaret, senatūs consultum est factum, ut is ager viritim divideretur, Liv. 42, 4, 3: fundi possessionem nancisci, quae ex neglegentiā domini vacat, Dig. 41, 3, 37: si nemo sit, bona vacabunt, ib. 38, 7, 2 fin.
      1. 2. Esp., of offices, relations, positions, employments, etc., to be vacant, without incumbent, etc.: si Piso adesset, nullius philosophiae vacaret locus, Cic. N. D. 1, 7, 16: quid enim nostrā victum esse Antonium, si victus est, ut alii vacaret, quod ille obtinuit? may stand open, Brut. ap. Cic. Ep. ad Brut. 1, 17, 6: rogo ut Suram praeturā exornare digneris, cuia locus vacet, Plin. Ep. 10, 12 (7), 1: rogo dignitativel auguratum vel septemviratum, quia vacant, adicere digneris, id. ib. 10, 13 (8).
        Hence, văcans, antis, P. a.
    1. A. Empty, unoccupied, without an owner, vacant: locus, Sen. Cons. ad Marc. 16, 8: metaphoravacantem locum occupare debet, Quint. 8, 6, 18: regnum, Just. 42, 4, 2; 25, 2, 4; 27, 3, 1: saltus, Verg. G. 3, 477: balneae, Tac. H. 3, 11: bona, Dig. 30, 1, 93; 30, 1, 111.
      Subst.: văcantia, ĭum, n., vacant estates, property without an owner: ut, si a privilegiis parentum cessaretur, velut parens omnium populus vacantia teneret, Tac. A. 3, 28.
    2. B. Of women, single, unmarried, without a husband: qui vacantem mulierem rapuit vel nuptam, Dig. 48, 6, 5; Quint. Decl. 262 (cf. vacua, Ov. H. 20, 149).
    3. C. Of persons, at leisure, unoccupied, idle: nec petiit animum vacantem, Ov. M. 9, 612.
      Subst.: văcantĭa, ĭum, n., that which is superfluous, useless (post-class.): vacantia ex quāque re ac non necessariā auferre et excidere, Gell. 6, 5, 6.
      Hence, adv.: vă-canter, superfluously, Gell. 17, 10, 16.

văcŭē, adv., v. vacuus fin.

văcŭē -făcĭo, fēci, factum, 3, v. a. [vacuus], to make empty; to empty, clear, free.

  1. I. Lit. (rare but class.): quid quod adventu tuo ista subsellia vacuefacta sunt, Cic. Cat. 1, 7, 16: domum novis nuptiis, id. ib. 1, 6, 14: Scyrum vacuefecit, Nep. Cim. 2, 5; id. Timol. 3, 2: fasces securibus, Val. Max. 4, 1, 1: turpi sentinā exercitus vacuefactus, id. 2, 7, 1: venas inedia, Macr. S. 7, 12: locum alicui in cenā, to clear a place, make room, id. ib. 1, 2.
  2. II. Trop.: circumcisiones, i. e. to abolish, Lact. 4, 17, 1.

văcŭĭtas, ātis, f. [vacuus].

  1. I. Lit., concr., empty space, a vacancy, vacuity: interveniorum vacuitates, Vitr. 2, 7.
  2. II. Transf., a being without, a freedom, absence, exemption from any thing (class.; cf. vacatio).
      1. 1. With gen.: liberatio et vacuitas omnis molestiae, Cic. Fin. 1, 11, 37: doloris, id. ib. 2, 5, 16; 2, 6, 18; 2, 11, 35; 2, 12, 37: aegritudinis, id. Tusc. 5, 14, 42.
      2. 2. With ab and abl.: vacuitas ab angoribus, Cic. Off. 1, 21, 73.
    1. B. Esp., a vacancy in an office: consulum, Brut. ap. Cic. Fam. 11, 10, 2.

Văcūna, ae, f. [vacuus, II. A.], the goddess of rural leisure, esp. honored by the Sabines, Hor. Ep. 1, 10, 49 Acr.; Ov. F. 6, 307; Plin. 3, 12, 17, § 109; Aus. Ep. 4, 98.
Hence, Văcūnālis, e, adj., of or belonging to Vacuna: foci, Ov. F. 6, 308.

văcŭo, āvi, ātum, 1, v. a. [vacuus], to make empty or void; to empty, clear, free (mostly post-Aug.): locus inanitus ac vacuatus, Lucr. 6, 1023: sulcum, Col. 3, 13, 10: dolia a mercatoribus vacuata, id. 12, 50, 14: Elysium nemus, Mart. 11, 5, 6: saecula putr: penso, Stat. Th. 3, 642: sanguine vacuatus, Aur. Vict. Epit. 43.

văcŭus, a, um, adj. [vaco], empty, void, free, clear, devoid of, without something (freq. and class.; cf. inanis.)

  1. I. In gen.
    1. A. Lit., in material sense.
          1. (α) Absol.: spatium vacuum, Lucr. 1, 523; cf. id. 1, 394; 1, 509: vacua castra, Caes. B. G. 7, 45: perque domos Ditis vacuas et inania regna, Verg. A. 6, 269: atria, id. ib. 7, 379; 2, 528: porticus, id. ib. 2, 761: videntur Aëra per vacuum ferri, id. G. 3, 109: Acerrae, unpeopled, id. ib. 2, 225: Cumae, Juv. 3, 2: Ulubrae, id. 10, 102: agri, Verg. G. 2, 54: aurae, id. A. 12, 592: caelum, id. ib. 5, 515: oppida, Auct. B. Afr. 9: aliquam partem aedium vacuam facere, Liv. 39, 14, 2: aër, Hor. C. 1, 3, 34: theatrum, id. Ep. 2, 2, 130: aula, id. C. 4, 14, 36: tabellae, Quint. 10, 3, 32: numerus peditum in vicem prolapsorum equitum vacuos capientium ad pugnam equos, Liv. 44, 26, 3: lectus, Prop. 2, 2, 1: Ov. M. 11, 471: per vacuum locum inruperunt, Liv. 25, 3, 18: manus, Quint. 11, 2, 42: ossa vacuis exsucta medullis, Juv. 8, 90: si vacuo ventre mulier fuit, not pregnant (opp. plenus), Dig. 29, 2, 84: vultus, without eyes, Sen. Oedip. 1012.
          2. (β) With abl.: nihil igni vacuum videri potest, Cic. Univ. 4: gladium vaginā vacuum in urbe non vidimus, id. Marcell. 6, 17: moenia defensoribus, Liv. 42, 63, 6: viae occursu hominum, id. 5, 41, 5: cultoribus agri, Ov. M. 7, 653: ense ebur, id. ib. 4, 148: arvum arboribus, Col. 3, 11, 3: loca fetu in vite, id. 3, 10, 5: pectus velamine, Stat. Th. 1, 593.
          3. (γ) With ab and abl.: Messana ab his rebus … vacua ac nuda est, Cic. Verr. 2, 4, 2, § 3: oppidum vacuum ab defensoribus, without, Caes. B. G. 2, 12: pars Galliae ab exercitu, Hirt. B. G. 8, 46: vacuum ab hostibus mare, Liv. 37, 13, 6.
          4. (δ) With gen. (rare; mostly poet.): ager aridus et frugum vacuus, Sall. J. 90, 1: Romana urbs annonae, Mamert. Grat. Act. ad Julian. 14.
        1. b. Subst.: vă-cŭum, i, n., an empty space, an open or vacant place, a void, vacuity: vacuum minus intus habere, Lucr. 1, 367: in vacuum poterunt se extendere rami, Verg. G. 2, 287: ne per vacuum incurreret hostis, Hor. S. 2, 1, 37: libera per vacuum posui vestigia princeps, Hor. Ep. 1, 19, 21.
    2. B. Transf., free from, clear, devoid of, without.
          1. (α) With abl.: animus per somnum sensibus et curis vacuus, Cic. Div. 2, 11, 27: molestiis, id. Fam. 4, 4, 2: cupiditate et timore, id. Fin. 2, 10, 30: consilium periculo, id. Att. 10, 16, 2: cum vacui curis etiam quid in caelo fiat scire avemus, id. Fin. 2, 14, 46: vacui negotiis vivere possimus, id. ib. 4, 5, 12: his rebus mens vacua, id. Tusc. 3, 4, 9: vacuus duellis Janus, Hor. C. 4, 15, 8: crimine nox vacua est, Ov. F. 4, 581: ille metu vacuus, id. M. 3, 582: nullum tempus sterile et vacuum beneficio, Plin. Pan. 56, 2: aemulatione, Tac. A. 12, 2: curā domesticā vacuus, id. H. 1, 88: tali culpā, id. A. 6, 16: tributo, id. ib. 12, 61: vacuam laboribus egi vitam, Ov. Tr. 5, 3, 9.
          2. (β) With ab and abl.: Mamertini soli vacui, expertes, soluti ac liberi fuerunt ab omni sumptu, molestiā, munere, Cic. Verr. 2, 4, 10, § 23: a securibus et tributis, Tac. A. 12, 34; 12, 61: hora nulla vacua a furto, a scelere, crudelitate, flagitio reperietur, Cic. Verr. 2, 1, 12, § 34: nullus dies ab exercitationibus oratoriis, id. Brut. 90, 309: animus a talibus factis vacuus et integer, id. Inv. 2, 7, 24: cum ab omni molestiā vacuus esses, id. Fam. 11, 16, 1: domus a suspitione religionis vacua atque pura, id. Har. Resp. 6, 11: ab odio, amicitiā, irā atque misericordiā, Sall. C. 51, 1: a culpa, id. ib. 14, 4: censores vacui ab operum locandorun; curā, Liv. 24, 18, 1.
          3. (γ) With gen.: vacuas caedis habete manus, Ov. A. A. 1, 642: operum vacuus, Hor. S. 2, 2, 119: vacuas habuissem criminis umbras, Ov. M. 6, 541: composuit ad Caesarem litteras, quasi confecto bello verbis magnificas, rerum vacuas, Tac. A. 15, 8.
          4. (δ) With dat. of that for which room or a vacancy exists or is made: Aruns Tarquinius et Tullia minor, prope continuatis funeribus cum domos vacuas novo matrimonio fecissent, junguntur, Liv. 1, 46, 9: necato filio vacuam domum scelestis nuptiis fecisse, Sall. C. 15, 2: quanto molimine circumspectemus vacuam Romanis vatibus aedem (Apollinis), Hor. Ep. 2, 2, 94.
            Subst.: văcŭum, i, n., leisure: aliquid invenire vacui, Quint. 10, 6, 1.
  2. II. In partic. (cf. vaco, II.).
    1. A. Free from labor or occupation, without business, at leisure, clear, disengaged, unoccupied, idle: quoniam vacui sumus, dicam, Cic. Leg. 1, 4, 13: si es animo vacuo, expone nobis quod quaerimushunc elegimus diem, cum te sciremus esse vacuum, id. Brut. 5, 20: animus vacuus ac solutus, id. Verr. 1, 9, 26: aures vacuae atque eruditae, Quint. 10, 1, 32: aures, Hor. Ep. 1, 16, 26; Ov. M. 4, 41; 12, 56: pedibus vacuis terere Porticum, id. A. A. 1, 491: si quid vacui sub umbrā Lusimus, Hor. C. 1, 32, 1: cetera, quae vacuas tenuissent carmine mentes, Verg. G. 3, 3: ne vacuum esse me nunc ad narrandum credas, Ter. And. 4, 2, 23: ut animum vacuum ad res difficiles scribendas afferam, Cic. Att. 12, 38, 3: cum per tot menses vacuā civitate nemo controversiam fecerit, Liv. 3, 40, 10.
      Sup.: nec rursus jubeo, dum sit vacuissima quaeras, Ov. P. 3, 1, 141.
      Poet., transf., of places in which to lounge or enjoy leisure, quiet, peaceful, undisturbed, etc.: Tibur, Hor. Ep. 1, 7, 45: Athenae, id. ib. 2, 2, 81: tonsoris in umbrā, id. ib. 1, 7, 50 (cf.: otiosa Neapolis, id. Epod. 5, 43).
      Rarely of persons, free from care, calm, composed: Rutilius animo vacuus, i. e. careless, without apprehension, Sall. J. 52, 6: haud animi vacuus, quiet, Stat. Th. 5, 644: cantamus vacui, sive quid urimur, Hor. C. 1, 6, 19; so of one free from love, id. ib. 1, 5, 10.
      Of female animals, not bearing young: equa, Col. 6, 37, 10.
      Impers.: vacuum est, with inf., there is leisure, time, Sall. H. 1, 10; Tac. H. 2, 28.
    2. B. Of time, free, vacant, disengaged, leisure: etiam si spatium ad dicendum nostro commodo vacuosque dies habuissemus, Cic. Verr. 1, 17, 56: cum vacui temporis nihil haberem, id. Att. 2, 23, 1: vacuam noctem operi dedere, Liv. 3, 28, 7: tempora, Col. 12, 4, 1; cf. Luc. 3, 26.
    3. C. Of women, free, unmarried, single: ubi mulier vacua fuit, Tac. A. 13, 44: vacuis indicere nuptias, Pseudo-Quint. Decl. 376: Hersilia, i. e. widowed, Ov. M. 14, 831.
    4. D. Of possessions, free, vacant, without an occupant or master: vacuam possessionem regni sperans, Caes. B. C. 3, 112: prudentiae doctrinaeque possessioquasi caduca atque vacua, Cic. de Or. 3, 31, 122: centuria, id. Tull. § 17: sese praedia vacua filio traditurum, id. Rosc. Am. 9, 26: vacuam rempublicam tradere Hannibali, Liv. 23, 2, 7: ut impetus fiat in vacuam rempublicam, Sall. C. 52, 23: sacerdotia ut vacua contulit in alios, Tac. A. 6, 40; cf.: Syriam provinciam vacuam tum morte Atilii Rufi, id. Agr. 40: vacua Armenia, without a ruler, id. A. 12, 50: bona, Dig. 38, 9, 1, § 12: possessio, ib. 41, 3, 4, § 22; Gai Inst. 4, 131.
      Subst.: văcŭum, i, n.: si quis casus puerum egerit Orco, In vacuum venias, into the vacant property, Hor. S. 2, 5, 50: ut in vacuum lege praeditoriā venalis pependerit, Suet. Claud. 9; cf. Quint. 12, 9, 8.
    5. E. Without value, worthless, useless, empty, vain, unprofitable, = vanus (rare; not anteAug.): si respublica et senatus et populus vacua nomina sunt, Tac. H. 1, 30: rem, Petr. 102: vacua et inanis productio verbi, Gell. 11, 15, 6: tollens vacuum plus nimio Gloria verticem, her empty head, Hor. C. 1, 18, 15: pecunia, unused, unproductive, Dig. 19, 5, 24; cf. ib. 16, 3, 28.

Vagĭa (Vacĕa), ae, m., a river of Lusitania, now the Vonga or Conga, Plin. 4, 21, 35, § 113.

Văhălis, is, m., the Waal, the left arm of the Rhine, Tac. A. 2, 6; Eum. Pan. ap. Constant. 8; Pacat. Pan. ap. Theod, 5.
The same with the Vacalus, q. v.: ne conspectum quidem hostis sustinere valuerunt, Curt. 3, 4, 5; 7, 7, 7; 9, 6, 25; Plin. Pan. 46, 1; Just. 25, 4, 2.
Called also Văchălis, Sid. Carm. 12, 31; 23, 244.