Lewis & Short

No entries found. Showing closest matches:

im, i. q. eum, v. is init.

Imăchărensis or Imăcărensis, e, adj., of Imachăra, a city in the northeastern part of Sicily, now perh. Traina: Leontes, Cic. Verr. 2, 5, 7, § 15: ager, id. ib. 3, 18, 47.
Imăchărenses, ium, m., the inhabitants of Imachara, id. ib. 3, 42, 100; Imăcărenses, the same, Plin. 3, 8, 14, § 91 Sillig N. cr.

ĭmāgĭnābĭlis, e, adj. [imago], conceivable, imaginable: res, Boëth. Cons. Phil. 5, pros. 4 and 5.

ĭmāgĭnābundus, a, um, adj. [imaginor], that represents or pictures to himself (post-class.): carnificem, App. M. 3, p. 129.

ĭmāgĭnālis, e, adj. [imago], figurative (late Lat.): descriptio Judaeorum, Vet. interpr. Iren. 5, 11.
Adv.: ĭmāgĭnālĭ-ter, figuratively, Aug. de Gen. ad lit. 12, 5; 6.

ĭmāgĭnārĭē, adv., v. imaginarius fin.

ĭmāgĭnārĭus, a, um, adj. [imago].

  1. I. Of or belonging to images, image- (late Lat.): pictor, plastes, Edict. Diocl. p. 22.
    1. B. Subst.: imaginarius, ii, m., i. q. imaginifer, the bearer of the emperor’s image (as a standard), Veg. Mil. 2, 7.
  2. II. That exists only in imagination or appearance, seeming, nominal, fancied, imaginary (syn.: falsus, simulatus; opp. verus; not anteAug.): fasces, Liv. 3, 41, 1: titulus nuptiarum (with falsus), App. Mag. p. 323: venditio, Gai. Inst. 2, 113; Dig. 18, 1, 55: solutio, Gai. Inst. 3, 169; 173: imaginariae militiae genus, Suet. Claud. 25: funus, Capit. Pertin. 15: et scaenicus rex, Flor. 2, 14, 4: indictio belli, id. 4, 10, 2: paupertas, Sen. Ep. 20, 13; 58, 27: honor verborum, id. Const. Sap. 3, 3.
    * Adv.: ĭmāgĭnārĭē, according to imagination: effingere epigrammata, as fancy prompts, Sid. Ep. 2, 10.

ĭmāgĭnātĭo, ōnis, f. [imaginor], a mental image, fancy, imagination (postAug.): libidinum imaginationes in somno, Plin. 20, 7, 26, § 68: provincias secretis imaginationibus agitans, Tac. A. 15, 36; Aug. Conf. 7, 5.

ĭmāgĭnĕus, a, um, adj. [imago], of or belonging to an image, image- (late Lat.): figurae, image-figures, i. e. that serve as likenesses, Ven. Fort. Vit. S. Mart. 2, 276: poenae, i. e. for refusing to worship an image, Sedul. 1, 187.

ĭmāgĭnĭfer, ĕri, m. [imago-fero], an image-bearer, i. e. one who bears the emperor’s image (as a standard), Veg. Mil. 2, 7; Inscr. Orell. 3478 sq.

ĭmāgĭno, no perf., ātum, 1, v. a. [imago], to give an image of, to represent, fashion (post-class. and very rare): ut speculum in loco certo positum nihil imaginat, aliorsum translatum facit imagines, Gell. 16, 18, 3: terram digitis suis imaginatam metuere et adorare, Lact. 5, 13 fin.

ĭmāgĭnor, ātus, 1, v. dep. a. [id.], to picture to one’s self, to fancy, imagine (postAug.): ipse etiam M. Tullius quaerit adhuc eum (eloquentem), et tantum imaginatur ac fingit, Quint. 12, 1, 21; 9, 2, 41; so, fercula triumphi, Plin. 9, 35, 58, § 118: pavorem eorum, Tac. A. 15, 69: nec solum quae facta sint aut fiant, sed etiam quae futura sint aut futura fuerint, imaginamur, Quint. 9, 2, 41; Plin. Ep. 2, 10, 7; 5, 5, 5; Tert. Spect. 30 fin.: Venerem per somnia, Plin. 20, 13, 51, § 143; so of dreams: Calpurnia uxor imaginata est, collabi fastigium domus, Suet. Caes. 81.

ĭmāgĭnōsus, a, um, adj. [imago], full of fancies: non est sana puella; solet esse imaginosa, Cat. 41, 8 Müll. dub.

ĭmāgo, ĭnis, f. [cf. imitor], an imitation, copy of a thing, an image, likeness (i. e. a picture, statue, mask, an apparition, ghost, phantom; the latter only poet. and in post-Aug. prose; cf.: simulacrum, effigies, statua, sigillum): imago ab imitatione dicta, Paul. ex Fest. p. 112 Müll.; cf.: imago dicitur quasi imitago, Porphyr. Hor. C. 1, 12, 4.

  1. I. Lit.
    1. A. In gen., a representation, likeness (usu. of a person), statue, bust, picture: Spartiates Agesilaus neque pictam neque fictam imaginem suam passus est esseunus Xenophontis libellus in eo rege laudando facile omnes imagines omnium statuasque superavit, Cic. Fam. 5, 12, 7: Demosthenes, cujus nuper inter imagines tuas ac tuorum imaginem ex aere vidi, id. Or. 31, 110: Epicuri in poculis et in anulis, id. Fin. 5, 1, 3: hominis imaginem gypso e facie ipsa primus omnium expressit ceraque in eam formam gypsi infusa emendare instituit Lysistratus Sicyonius, Plin. 35, 12, 44, § 153: Africani, Cic. Rep. 6, 10: mulieris, Quint. 7, 7, 5: Antigoni, id. 2, 13, 12: depictam in tabula sipariove imaginem rei, id. 6, 1, 32: si in tabula mea aliquis pinxerit velut imaginem, Gai. Inst. 2, 78: cereae, Hor. Epod. 17, 76; id. S. 1, 8, 43: ut dignus venias hederis et imagine macra, Juv. 7, 29: hoc tibi sub nostra breve carmen imagine vivat, Mart. 9, 1: epistula atque imago me certum fecit, i. e. the image on the seal, the signet, Plaut. Ps. 4, 6, 35; 4, 2, 29; 4, 7, 105: nunc amici anne inimici sis imago, Alcesime, mihi, sciam, i. e. will act like a friend, Plaut. Cas. 3, 1, 1.
      1. 2. A phantom, ghost, apparition: infelix simulacrum atque ipsius umbra Creusae Visa mihi ante oculos et nota major imago, Verg. A. 2, 773; cf.: et nunc magna mei sub terras ibit imago, shade, spirit, Verg. A. 4, 654; Plin. Ep. 7, 27, 6; cf. id. ib. 1: non vanae redeat sanguis imagini, Hor. C. 1, 24, 15: (somnus) Vanum nocturnis fallit imaginibus, Tib. 3, 4, 56; cf. Hor. C. 3, 27, 40; Suet. Aug. 94; id. Calig. 50: te videt in somnis, tua sacra et major imago humana turbat pavidum, Juv. 13, 221: quid natum totiens falsis Ludis imaginibus? phantoms, Verg. A. 1, 408: ubique pavor et plurima mortis imago, id. ib. 2, 369; cf.: repetitaque mortis imago, Ov. M. 10, 726: lurida mortis imago, Petr. 123, v. 257: varia pereuntium forma et omni imagine mortium, Tac. H. 3, 28: caesorum insepultorumque, id. A. 1, 62: supremorum (i. e. funeris) imago, id. H. 4, 45.
        Poet.: genitiva (with forma), natural shape, figure, Ov. M. 3, 331; so, rudis et sine imagine tellus (= informis), shapeless, id. ib. 1, 87.
    2. B. In partic., an ancestral image of a distinguished Roman (of one who had been aedile, praetor, or consul; usually made of wax, and placed in the atrium of a Roman house, and carried in funeral processions.
          1. (α) In plur.: obrepsisti ad honores errore hominum, commendatione fumosarum imaginum, quarum simile habes nihil praeter colorem, of smoky (i. e. old) ancestral images, Cic. Pis. 1, 1; cf. Sen. Ben. 3, 28, 1; Plin. 35, 2, 2, § 6: si quid deliquero, nullae sunt imagines, quae me a vobis deprecentur, no ancestors of distinction, Cic. Agr. 2, 36, 100; cf.: quia imagines non habeo et quia mihi nova nobilitas est, Sall. J. 85, 25: qui imagines familiae suae consecuti sunt, Cic. Agr. 2, 1, 1: homo veteris prosapiae ac multarum imaginum, Sall. J. 85, 10: majorum imagines, id. ib. 5, 5; Suet. Vesp. 1: multis in familia senatoriis imaginibus, id. Aug. 4: esto beata, funus atque imagines Ducant triumphales tuum, Hor. Epod. 8, 11: qui stupet in titulis et imaginibus, id. S. 1, 6, 17; Plin. 35, 2, 2, § 6 sqq.; Prop. 2, 13, 19; Suet. Vesp. 19.
          2. (β) In sing. (rare): jus imaginis, Cic. Verr. 2, 5, 14, § 36: imaginis ornandae causa, id. Sest. 8, 19: vir honoratissimae imaginis futurus ad posteros, Liv. 3, 58, 2: clarum hac fore imagine Scaptium, would become an aristocrat, id. 3, 72, 4, v. Weissenb. ad loc.: Tunc Cotta ne imago Libonis exsequias posterorum comitaretur censuit, Tac. A. 2, 32.
  2. II. Transf., a reverberation of sound, an echo (mostly poet.): (mellaria facere oportet) potissimum ubi non resonent imagines, Varr. R. R. 3, 16, 12: concava pulsu Saxa sonant, vocisque offensa resultat imago, Verg. G. 4, 50; cf. Sil. 14, 365: alternae deceptus imagine vocis: Huc coëamus aitCoëamus retulit Echo, Ov. M. 3, 385: cujus recinit jocosa Nomen imago, Hor. C. 1, 12, 4; so, jocosa Vaticani montis, id. ib. 1, 20, 8: vaga, Val. Fl. 3, 596.
  3. III. Trop.
    1. A. In gen., an image or likeness of a thing formed in the mind, a conception, thought, imagination, idea: Scipionis memoriam atque imaginem sibi proponere, Cic. Lael. 27, 102: magnam partem noctium in imagine tua vigil exigo, Plin. Ep. 7, 5, 1: Verginium cogito, Verginium video, Verginium jam vanis imaginibus audio, id. ib. 2, 1, 12: imagines, quae εἴδωλα nominant, quorum incursione non solum videmus, sed etiam cogitamus, Cic. Fin. 1, 6, 21; cf.: imagines extrinsecus in animos nostros per corpus irrumpere, id. Ac. 2, 40, 125: plena sunt imaginum omnia, nulla species cogitari potest nisi pulsu imaginum, etc.; id. Div. 2, 67, 137 sq.: unum aliquem te ex barbatis illis, exemplum imperii veteris, imaginem antiquitatis, columen rei publicae diceres intueri, an image of the olden time, id. Sest. 8, 19; cf.: expressam imaginem vitae quotidianae videre, id. Rosc. Am. 16, 47: quidnam illi consules dictatoresve facturi essent, qui proconsularem imaginem tam saevam ac trucem fecerint, i. e. by cruelty in office, Liv. 5, 2, 9: naturaeurbis et populi, Cic. Rep. 2, 39 fin.: justitiae, Quint. 2, 20, 6: virtutis, id. 10, 2, 15: similitudines ad exprimendas rerum imagines compositae, id. 8, 3, 72: illae rerum imagines, quas vocari φαντασίας indicavimus, id. 10, 7, 15: conscripta formantur imagine templa, plans, Stat. S. 3, 1, 117: scipione determinata prius templi imagine in solo, Plin. 28, 2, 4, § 15: tua, pater Druse, imago, memory, Tac. A. 1, 13: magna illic imago tristium laetorumque, recollection, id. ib. 2, 53: si te nulla movet tantae pietatis imago, Verg. A. 6, 405.
    2. B. In partic.
      1. 1. In rhet., a figurative representation, similitude, comparison: comparabile est, quod in rebus diversis similem aliquam rationem continet. Ejus partes sunt tres: imago, collatio, exemplum. Imago est oratio demonstrans corporum aut naturarum similitudinem, etc., Cic. Inv. 1, 30, 49; cf.: imago est formae cum forma cum quadam similitudine collatio, Auct. Her. 4, 49, 62; Sen. Ep. 59, 92; Quint. 6, 1, 28; Hor. S. 2, 3, 320; id. Ep. 1, 7, 34.
      2. 2. With the idea predominating of mere imitation, in opp. to what is original or real, a mere form, image, semblance, appearance, shadow: consectatur nullam eminentem effigiem virtutis, sed adumbratam imaginem gloriae, Cic. Tusc. 3, 2, 3: nos veri juris germanaeque justitiae solidam et expressam effigiem nullam tenemus: umbra et imaginibus utimur, id. Off. 3, 17, 69; cf.: non in umbra et imagine civitatis, etc., id. Rep. 2, 30; and: umbram equitis Romani et imaginem videtis, id. Rab. Post. 15, 41: haec ars tota dicendi, sive artis imago quaedam est et similitudo, habet hanc vim, ut, etc., id. de Or. 2, 87, 356: judiciorum, only the appearance of courts, id. Sest. 13, 30; cf.: imaginem rei publicae nullam reliquissent, id. Agr. 2, 32, 88: his quoque imaginibus juris spretis, Liv. 41, 8, 10: imaginem retinendi largiendive penes nos, vim penes Parthos, Tac. A. 15, 14: habitu et ore ad exprimendam imaginem honesti exercitus, the pretence, id. ib. 16, 32; 6, 27; id. H. 1, 84; 3, 70: qui faciem eloquentiae, non imaginem praestaret, id. Or. 34: nec imagine rerum, sed rebus incendit, Quint. 10, 1, 16: in falsa rerum imagine detineri, id. 10, 5, 17; cf.: nullo quippe alio vincis discrimine, quam quod illi (hermae) marmoreum caput est, tua vivit imago, Juv. 8, 55.
      3. 3. A representative: non in effigies mutas divinum (Augusti) spiritum transfusum; sed imaginem veram, caelesti sanguine ortam, intellegere discrimen, etc., Tac. A. 4, 52.
      4. 4. That which suggests or recalls something by resemblance, a reminder: me consolatur recordatio meorum temporum, quorum imaginem video in rebus tuis, Cic. Fam. 1, 6, 2: a Corbulone petierat, ne quam imaginem servitii Tiridates perferret, nothing to suggest slavery, Tac. A. 15, 31; cf.: moriar, si praeter te quemquam reliquum habeo, in quo possim imaginem antiquae et vernaculae festivitatis adgnoscere, Cic. Fam. 9, 15, 2.

* ĭmāguncŭla, ae, f. [imago], a little image: aerea puerilis, Suet. Aug. 7.

Imăus, i, m., = Ἴμαος, a great chain of mountains in Asia, between the Caspian Sea and the Ganges, Plin. 5, 27, 27, § 98; cf. id. 6, 17, 21, §§ 60 and 64.

* imbalnĭtĭes, ēi, f. [in-balneum], an unbathed condition, filthiness: hic cruciatur fame, illuvie, imbalnitie, etc., Lucil. ap. Non. 126, 2.

imbarbescĕre, barbatum fieri, Paul. ex Fest. p. 109 Müll.

imbēcillē, adv., v. imbecillus fin.

imbēcillis (inb-), e, v. imbecillus init.

imbēcillĭtas (inb-), ātis, f. [imbecillus], weakness, feebleness (class.; cf. infirmitas).

  1. I. Of the body: Tulliae meae morbus et imbecillitas corporis me exanimat. Cic. Att. 11, 6, 4: virium (with infirmitas laterum), id. Brut. 55, 202: valetudinis, id. Fam. 7, 1, 5: Niciae nostri (with mollitia), id. Att. 12, 26, 2; Suet. Gramm. 14; with senium, id. Calig. 44: imbecillitate Augusti nuntiata, i. e. indisposition, id. Tib. 11: qui suae imbecillitati sanitatis appellationem, quae est maxime contraria, optendant, Quint. 12, 10, 15: materiae, Caes. B. C. 2, 15, 2.
    1. B. Transf., of condition as regards ability, powerlessness, impotency, helplessness, imbecility: utrum propter imbecillitatem atque inopiam desiderata sit amicitia, Cic. Lael. 8, 26; 9, 29; 32; id. Rep. 1, 25, 39; 3, 14; cf.: humani generis imbecillitatem fragilitatemque extimescere, id. Tusc. 5, 1, 3.
  2. II. Of the mind: animi, Caes. B. G. 7, 77, 9: ingenii, Plin. Ep. 4, 18, 1: consilii, Cic. Off. 1, 32, 117: magistratuum, id. Fam. 1, 4, 3: fallit plerumque, quod probitas vocatur, quae est imbecillitas, Quint. 6, 4, 12: neque illos imbecillitatis damnandos, Tac. A. 4, 8.

imbēcillōsus, a, um, adj. [imbecillus], feeble (eccl. Lat.): corpus hominis post peccatum, Aug. Ver. Rel. 15.

imbēcillus (inb-), a, um (also im-bēcillis, e, Sen. de Ira, 3, 28, 3; id. de Clem. 2, 6, 3; v. Neue, Formenl. 2, 93 sq.), adj., weak, feeble (class.; cf.: debilis, imbellis).

  1. I. Of the body.
    1. A. Of living beings: cum homo imbecillus a valentissima bestia laniatur, Cic. Fam. 7, 1, 3: multi sunt imbecilli senesquam fuit imbecillus P. Africani filius! quam tenui aut nulla potius valetudine! id. de Sen. 11, 35: et absentes (amici) assunt et egentes abundant et imbecilli valent, etc., id. Lael. 7, 23: imbecilliores (opp. firmiores), Quint. 5, 10, 49: Marius et valetudine et natura imbecillior, Cic. Q. Fr. 2, 10, 3: nemo e nobis imbecillus fuit, cujus salus ac valetudo non sustentaretur Caesaris cura, indisposed, Vell. 2, 114, 1.
      Subst.: imbecillorum esse aecum misererier, Lucr. 5, 1023.
    2. B. Of things: vox, Quint. 11, 3, 13: frons, id. 12, 5, 4: pulsus venarum (with exigui), Cels. 3, 19: imbecillissimus ac facillimus sanguis, Sen. Ben. 4, 18: accedent anni et tractari mollius aetas Imbecilla volet, Hor. S. 2, 2, 86: nescio quomodo imbecillior est medicina quam morbus, Cic. Att. 10, 14. 2: terra infecunda ad omnia atque imbecilla, Plin. 17, 5, 3, § 35: vina (opp. valida), id. 14, 21, 27, § 134: imbecillissimam materiam esse omne olus, the least nourishing, Cels. 2, 18.
      In a different sense: ovum durum valentissimae materiae est, molle vel sorbile imbecillissimae, very easy of digestion, Cels. 2, 18: simulacra vultus imbecilla ac mortalia sunt: forma mentis aeterna, Tac. Agr. 46: regnum vobis trado firmum, si boni eritis: si mali, imbecillum, Sall. J. 10, 6.
  2. II. Of the mind: qui eam superstitionem imbecilli animi atque anilis putent, Cic. Div. 2, 60, 125: ingenia, Quint. 2, 8, 12; cf.: imbecilliores vel animo vel fortuna, Cic. Lael. 19, 70; id. Rep. 1, 34: motus fortunae, id. Fin. 5, 24, 71: ab imbecillis accusatoribus accusari, id. Q. Fr. 2, 6, 6: suspiciones, Tac. A. 2, 76.
    Subst.: ignavi et imbecilli, Cic. Rep. 1, 32; Sen. Ep. 85.
    Hence, adv.: imbēcillē, weakly, feebly, faintly (very rare; perh. only in the comp.): iis, quae videntur, imbecillius assentiuntur, Cic. Ac. 2, 17, 52: imbecillius horrent dolorem, id. Tusc. 5, 30, 85.

imbellĭa (inb-), ae, f. [in-bellum], unfitness for war (post-Aug.): ignavia imbelliaque militum, Gell. 5, 5, 5: imbelliam belli inscientiam, Paul. ex Fest. p. 114 Müll.

imbellis (inb-), e, adj. [in-bellum], unwarlike, unfit for war; peaceful, fond of peace (mostly poet. and in post-Aug. prose; cf.: imbecillis, debilis).

  1. I. Of living beings: ut imbelles timidique videamur, Cic. Off. 1, 24, 83: ignavi et imbelles, Liv. 26, 2, 11: timidi et imbelles, Quint. 12, 5, 2: ipse acer, bellicosus; at is, quem petebat, quietus, imbellis, placido ingenio, etc., Sall. J. 20, 2: strenui et imbelles inulti obtruncari, id. ib. 67, 2: pro viro forti contra imbellem, Quint. 3, 7, 19: turba (i. e. non-combatants, women and children), Liv. 32, 13, 14; cf.: feminae puerique et alia imbellis turba, id. 38, 21, 14: imbellis et pastoralis manus, Vell. 1, 8, 5: caesorum major numerus et imbellior, Tac. H. 4, 33: juventa, Hor. C. 3, 2, 15: cervi, Verg. G. 3, 265; cf. columba, Hor. C. 4, 4, 31: dei, i. e. Venus and Amor, Ov. Am. 1, 10, 20: maxime Caesar, qui nunc victorInbellem avertis Romanis arcibus Indum, i. e. deprived of warlike spirit by defeat, Verg. G. 2, 172.
  2. II. Of inanim. and abstr. things: itaque videas rebus injustis justos maxime dolere, imbellibus fortes, Cic. Lael. 13, 47: sic fatus senior, telumque imbelle sine ictu Conjecit, weak, powerless, Verg. A. 2, 544; cf. lacerti, Ov. M. 13, 109: Tarentum, peaceful, Hor. Ep. 1, 7, 45: Asia, Liv. 9, 19, 10: nec rem Romanam tam desidem umquam fuisse atque imbellem, id. 21, 16, 3: cithara, Hor. C. 1, 15, 15; cf. lyra, id. ib. 1, 6, 10: plectrum, Ov. M. 5, 114: carmen, Stat. Th. 10, 874: oliva, Val. Fl. 5, 362: fretum, calm, tranquil, Stat. S. 3, 5, 84; cf. id. Th. 3, 255.
    Of time: tamen ne prorsus inbellem agerent annum, Liv. 10, 1, 4 (cf.: ferme bellis otium fuit, § 1): triennium, id. 4, 20, 9: permultos annos imbelles agere, id. 9, 45, 10.

imber, bris (abl. imbri, Cic. Att. 7, 20, 1; Verg. E. 7, 60; id. A. 4, 249; Hor. S. 1, 5, 95; Lucr. 1, 715 et saep.; more freq. imbre, Plaut. Most. 1, 2, 62; Cic. de Sen. 10, 34; Liv. 21, 58, 6; Hor. Ep. 1, 11, 11; Ov. Am. 3, 6. 68; id. M. 13, 889; cf. Neue, Formenl. 1, 239 sq.), m. [kindr. to Sanscr. abhra, a cloud; cf. Lat. umbra; Gr. ὄμβρος], rain, heavy or violent rain, a rain-storm, shower of rain, pelting or pouring rain (cf.: pluvia, nimbus).

  1. I. Lit. (class.): imbres fluctusque atque procellae infensae, Plaut. Trin. 4, 1, 17: venit imber, lavit parietes, id. Most. 1, 2, 30: erat hiems summa, tempestas perfrigida, imber maximus, Cic. Verr. 2, 4, 40, § 86: ita magnos et assiduos imbres habebamus, id. Att. 13, 16, 1; Lucr. 6, 107: maximo imbri Capuam veni, Cic. Att. 7, 20, 1: in imbri, in frigore, id. Verr. 2, 4, 40, § 87: iter factum corruptius imbri, Hor. S. 1, 5, 95; so, imbre lutoque Aspersus, id. Ep. 1, 11, 11: quae opera per imbrem fieri potuerint, Cato, R. R. 2, 3: lapideus aut sanguineus imber, Civ. Div. 2, 28, 60; cf.: quid cum saepe lapidum, sanguinis nonnumquam, terrae interdum, quondam etiam lactis imber defluxit? id. ib. 1, 43, 98: imbri lapidavit, Liv. 43, 13: tamquam lapides effuderit imber, Juv. 13, 67.
      1. 2. Prov.
        1. a. Imbrem in cribrum gerere, i. e. to attempt an impossibility, Plaut. Ps. 1, 1, 100.
        2. b. Tam hoc tibi in proclivi est quam imber est quando pluit, i. e. exceedingly easy, Plaut. Capt. 2, 2, 86.
  2. II. Transf., in gen.
    1. A. A rain-cloud, stormcloud: caeruleus supra caput astitit imber, Verg. A. 3, 194; 5, 10: grandinis imbres, hail-storms, Lucr. 6, 107.
    2. B. Rain-water: piscinae cisternaeque servandis imbribus, Tac. H. 5, 12.
    3. C. Water or liquid in gen. (poet.): cui par imber et ignis, Enn. ap. Varr. L. L. 7, § 37 Müll. (Ann. v. 511 Vahl.); so of water as an element: ex igni, terra atque anima procrescere et imbri, Lucr. 1, 715: ut ferrum Stridit, ubi in gelidum propere demersimus imbrem, id. 6, 149: calidi, Ov. Am. 2, 15, 23: ratibusque fremebat Imber Neptuni, i. e. the sea, Enn. ap. Serv. ad Verg. A. 11, 299 (Ann. v. 490 Vahl.); so of the sea, Verg. A. 1, 123; Ov. H. 18, 104; Val. Fl. 4, 665: amicos irriget imbres, Verg. G. 4, 115: imbre per indignas usque cadente genas, a shower of tears, Ov. Tr. 1, 3, 18: sanguineus, stream of blood, Stat. Th. 1, 437; cf.: cruentus, Luc. 6, 224: nectaris, Claud. Nupt. Hon. 101.
    4. D. Like the Engl. word shower, of things that fall like rain: ferreus ingruit imber, Verg. A. 12, 284; cf.: quo pacto Danaae misisse aiunt quondam in gremium imbrem aureum, Ter. Eun. 3, 5, 37.

imberbis (inb-), e, adj. [in-barba; cf.: infamis, informis], without a beard, beardless (rare but class.): non convenire barbatum esse filium (Aesculapium), cum pater (Apollo) imberbis esset, Cic. N. D. 3, 34, 83; 1, 30, 83; id. Cat. 2, 10, 22: quae Imberbes didicere, Hor. Ep. 2, 1, 85.
In the form imberbus, a, um: androgyni, Lucil. ap. Non. 493, 27; and ap. Charis. p. 74; Cic. Dom. 14, 37; id. Agr. 1, Fragm. 3 (ap. Charis. p. 74): quod maximi sunt iidemque imberbi, Varr. ap. Non. 493, 30: imberbus juvenis, Hor. A. P. 161 Orell. N. cr.

imbĭbo (inb-), bi, 3, v. a. [in-bibo], to drink in, imbibe.

  1. I. Lit. (post-Aug. and very rare): is nidor per infurnibulum imbibitur in vetere tussi, Plin. 24, 15, 85, § 135.
    1. B. Transf.: oculi imbibunt tenebras, become darkened, blind, Nazar. Pan. ad Const. 13.
  2. II. Trop., to imbibe, conceive (class.): de aliquo malam opinionem animo imbibere, Cic. Verr. 1, 14, 42: certamen animis, Liv. 2, 58, 6: paternas artes ingenio, Aus. Parent. 13.
    1. B. In partic., to determine, resolve to do a thing (usually with an object-clause): quod si facere nolit atque imbiberit ejusmodi rationibus illum ad suas condiciones perducere, Cic. Quint. 6, 27: ut ex ira poenas petere imbibat acres, Lucr. 6, 72; 3, 997: neque immemor ejus, quod initio consulatus im biberat, reconciliandi animos plebis, Liv. 2, 47, 12.

* imbīto (inb-), ĕre, v. a. [in-bito], to go into, enter: meam domum ne imbitas, Plaut. Ep. 1, 2, 42.

* imbŏnĭtas (inb-), ātis, f. [in-bonitas], inconvenience (post-class.): omnis duritia et imbonitas et insuavitas, Tert. ad Martyr. 3.

imbractĕo (inbr-), no perf., ātum, 1, v. a. [in-bracteo], to overlay with leafmetal (late Lat.): statuas auro imbracteari, be gilded over, Amm. 14, 6: aereum opus auro, id. 17, 4: corpora solida, id. 25, 1.

Imbrăsĭdes, ae, v. the foll. art.

Imbrăsus, i, m., a companion of Æneas, father of Glaucus and Lades, Verg. A. 12, 343.
The latter called Imbrăsĭdes, ae, m., acc. plur. Imbrasidas, Verg. A. 12, 343; cf.: Asius Imbrasides, id. ib. 10, 123.

imbrex, ĭcis, f. (less freq. m., Plin. 17, 14, 24, § 114; Arn. 3, 107) [imber], a hollow tile, gutter-tile, pantile (used in roofs for the purpose of leading off the rain; cf.: tegula, operculum, tectorium).

  1. I. Lit.: tegulae vocatae, quod tegant aedes; et imbrices quod accipiant imbres, Isid. Orig. 19, 10: meas confregisti imbrices et tegulas, Plaut. Mil. 2, 6, 24; id. Most. 1, 2, 28; Sisenn. ap. Non. 125, 18; Plin. 36, 22, 44, § 159; Verg. G. 4, 296.
  2. II. Transf., of things shaped like a pantile.
    1. A. A gutter, a trough for watering beasts, Col. 9, 13, 6; 2, 2, 9; Plin. 17, 14, 24, § 114; Cato, R. R. 21, 3.
    2. B. A certain part of a hog (either the ear, sparerib, or womb), Mart. 2, 37, 2.
    3. C. Imbrex narium, the partition (saeptum) in the nose, Arn. 3, 107.
    4. D. A mode of applauding with the hands formed into hollows, invented by Nero, Suet. Ner. 20.

imbrĭālis, e, adj. [in-bracteo], of or belonging to rain (post-class.): aqua, rain-water, Cael. Aur. Tard. 5, 10, 122; 2, 13, 167.

imbrĭcātim, adv. [imbrex], in the form of a gutter-tile (post-Aug. and very rare): undata, Plin. 9, 33, 52, § 103.

Imbrĭcĭtor, ōris, m. [imber-cieo], he who causes showers, the shower-sender (poet.): spiritus Austri Imbricitor, etc., Enn. ap. Macr. S. 6, 2 (Ann. v. 424 Vahl.): Apollo deus Imbricitor, Macr. S. 1, 17, 49: Juppiter dicitur etiam Imbricitor et item Serenator, App. de Mundo, p. 75.

imbrĭcĭtur ὀμβροῦται, βρέχεται, Gloss. Philox.

imbrĭco, no perf., ātum, 1, v. a. [imbrex].

  1. I. To cover with gutter-tiles (postclass.): tegulis interjacentibus imbricarentur, Sid. Ep. 2, 2.
  2. II. To form like a gutter-tile: caementa inter se, Vitr. 2, 8.
    In part. perf.: laurus folio per margines imbricato, Plin. 15, 30, 39, § 127: ungues simiae, id. 11, 45, 101, § 247: vertebrae, id. 11, 1, 1, § 1.

imbrĭcus, a, um, adj. [imber], rainy (ante- and post-class.): Auster, rain-bringing, Plaut. Merc. 5, 2, 35: solstitium (opp. hiems serena), Macr. S. 5, 20, 14: imbrica tempestate pluviam videtur significare, Paul. ex Fest. p. 109 Müll.

imbrĭdus, a, um, adj. [imber], rainy (postclass.): caelum, Sol. 4, § 5: solum (opp. siccum), Pall. Jan. 13, 1.

imbrĭfer, ĕra, ĕrum, adj. [imber-fero], rain-bringing, rainy (poet. and in postAug. prose): Austri, Ov. M. 13, 725: ver, Verg. G. 1, 313: caelum, Col. 5, 5, 4: Nilus, i. e. overflowing, Mart. 1, 62, 5.

imbrĭfĭco, āre, v. a. [imber-facio], to rain upon, to wet, moisten (post-class.): terram aquis (aër), Mart. Cap. 6, § 584.

imbrīlis, e, adj. [imber], of rain (= imbrialis): fontana, Cael. Aur. de Sal. Praec. 39.

Imbrĭus, a, um, v. the foll. art.

Imbros and Imbrus, i, m., = Ἴμβρος, a small island in the Ægean Sea, over against the Chersonesus Thracica, near Lemnos and Samothrace, now Imbro, Mel. 2, 7, 8; Plin. 4, 12, 23, § 72; Liv. 33, 30 fin. al.
Called Imbria terra, Ov. Tr. 1, 10, 18.

imbrūmāri dicuntur, quibus fastidium est ciborum. Edacitas enim Graece βρῶμα appellatur, Isid. Orig. 5, 35, 6 (a corrupted word).

* imbubĭno, āre, v. a. [‡ bubino], to befoul, defile:bubinare est menstruo mulierum sanguine inquinare. Lucilius: Haec, inquit, te imbubinat, at contra te imbulbitat. Imbulbitare est puerili stercore inquinare, dictum ex fimo, quod Graeci appellant βόλβιτον, Paul. ex Fest. p. 32 Müll.

imbulbĭto, āre, v. the preced. art.

imbŭo (inb-), ŭi, ūtum, 3, v. a. [in- and root biv-; cf. bibo, and Gr. πίνω], to wet, moisten, dip, tinge, touch, etc. (class.; cf.: inficio, infusco).

  1. I. Lit.: liquoribus lanam, Col. 9, 14, 15: tapetes, quos concha purpura imbuens venenavit, Cn. Matius ap. Gell. 20, 9, 3: cados amurca, Plin. 15, 8, 8, § 33: guttura lacte, Ov. Ib. 131: imbuti sanguine gladii legionum vel madefacti potius, wet, or rather dripping with blood, Cic. Phil. 14, 3, 6: sanguis novus imbuit arma, Verg. A. 7, 554: sanguine manus, Vell. 2, 20, 1: vestis imbuta sanguine, Ov. M. 9, 153: munus tabo imbutum, Hor. Epod. 5, 65: tela imbuta veneno, Ov. Tr. 4, 1, 77: oscula, quae Venus Quinta parte sui nectaris imbuit, Hor. C. 1, 13, 16: odore imbuta Testa, id. Ep. 1, 2, 69.
    With Gr. acc.: alium quae sunt inbuta colorem, Lucr. 2, 734 Munro.
  2. II. Trop.
    1. A. In gen., to fill, tinge, stain, taint, infect, imbue, imbrue with any thing (esp. freq. in part. perf.): morte manus, Att. ap. Non. 521, 8; cf.: gladium scelere, Cic. Phil. 5, 7, 20: talibus promissis aures militum, Curt. 4, 10, 17: militum sanguine manus, id. 3, 8, 5.
          1. (β) In part. perf.: aliqua humanitate imbuti, Varr. R. R. 1, 17, 4; cf.: religione imbuti, Cic. Div. 1, 42, 93: imbutus admiratione, Liv. 21, 39, 7: legiones favore Othonis, Tac. H. 2, 85: miles longo Caesarum sacramento, id. ib. 1, 5: imbuti et infecti Romanis delenimentis, Liv. 40, 11, 3: imbutus alicujus consiliis, id. 42, 26, 8: hac ille crudelitate imbutus, Cic. Phil. 3, 3, 4: superstitione, id. Fin. 1, 18, 60: sociale bellum macula sceleris imbutum, id. Font. 14, 31: colonorum caede imbutis armis, Liv. 4, 31, 7: imbutae caede manus, Ov. A. A. 2, 714: imbutae praeda manus, Tac. A. 1, 36.
    2. B. In partic.
      1. 1. To inspire or impress early, to accustom, inure, initiate, instruct, imbue: his ego de artibus gratiam facio, ne colas, ne inbuas eis tuom ingenium, Plaut. Trin. 2, 2, 17: quibus ille studiis ab ineunte aetate se imbuerat, Cic. Deiot. 10, 28; cf.: animum tenerum opinionibus, id. Att. 14, 13, B, 4: variis erroribus, id. Tusc. 3, 1, 2: adulescentuli castrensibus stipendiis imbuebantur, Plin. Ep. 8, 14, 5: liberaliter educatos servilibus vitiis imbuisse, Liv. 26, 2, 11: nemo est tam immanis, cujus mentem non imbuerit deorum opinio, Cic. Tusc. 1, 13, 30; cf.: ea pietate omnium pectora imbuerat, ut, etc., Liv. 1, 21, 1: inter novitatem successoris, quae noscendis prius quam agendis rebus inbuenda sit, id. 41, 15, 8: imbuendis sociis ad officia legum, Tac. A. 12, 32: nec quicquam prius imbuuntur quam contemnere deos, id. H. 5, 5: qui honestis sermonibus aures imperatoris imbuant, id. ib. 4, 7; id. Or. 29; 31: optume cum domito juvencus imbuitur, is trained to labor, Plin. 8, 45, 70, § 180.
      2. 2. To do any thing for the first time, explore, essay, set the example (poet.): illa rudem cursu prima imbuit Amphitriten, was the first to navigate, Cat. 64, 11: terras vomere, to plough first, Ov. Tr. 3, 11, 52; Val. Fl. 1, 69: phialam nectare, to fill first, Mart. 8, 51, 17: bellum sanguine, to initiate, i. e. to begin, Verg. A. 7, 542; cf. ib. 554: juvenem primo Hymenaeo (conjux), Sil. 3, 65: imbuis exemplum primae tu, Romule, palmae, begin, set the example, Prop. 4 (5), 10, 5: opus, Ov. A. A. 1, 654.
      3. 3. Esp. in part. perf., somewhat instructed, imbued, initiated, trained: nos ita a majoribus instituti atque imbuti sumus, ut. etc., Cic. Phil. 10, 10, 20; cf.: et doctrina liberaliter institutus et aliquo jam imbutus usu, id. de Or. 2, 39, 162: parentum praeceptis imbuti, id. Off. 1, 32, 118: imbutus rudimentis militiae, Vell. 2, 129, 2; cf.: imbutum jam a juventa certaminibus plebeiis, Liv. 5, 2, 13: cognitiones verborum, quibus imbuti sumus, Cic. Fin. 2, 5, 16: dialecticis imbutus, id. Tusc. 1, 7, 14; cf.: litteris saltem leviter imbutus, Quint. 1, 2, 16: quasi non perfectum litteris sed imbutum, Suet. Gramm. 4: (verna) Litterulis Graecis imbutus, Hor. Ep. 2, 2, 7: ad quam (legem) non docti, sed facti, non instituti, sed imbuti sumus, Cic. Mil. 4, 10; so opp. instructus: elementis studiorum etsi non instructus, at certe imbutus, Tac. Or. 19.
        Poet.: aurea pavonum ridenti imbuta lepore saecla, endued, Lucr. 2, 502 Munro (dub.; v. Lachm. Lucr. 2, p. 102).

imburvum, fictum ab urvo, quod ita flexum ut redeat sursum vorsus, ut in aratro quod est urvum, Varr. L. L. 5, § 127 Müll.

imbūtāmentum, i, n. [imbuo, II. B.], instruction, teaching (late Lat.): varia dogmatum, Fulg. Myth. 1 prooem.

imbūtus, a, um, Part., from imbuo.

ĭmĭtābĭlis, e, adj. [imitor],

  1. I. that may be imitated, imitable (rare but class.): orationis subtilitas imitabilis illa quidem videtur esse existimanti, Cic. Or. 23, 76; cf. Quint. 10, 1, 61; 10, 2, 12; 19: tu mihi maxime imitabilis, maxime imitandus videbaris, Plin. Ep. 7, 20, 4: non imitabile fulmen, Verg. A. 6, 590: quiddam, Ov. P. 4, 10, 77: neque est gemma alia imitabilior mendacio vitri, Plin. 37, 8, 33, § 112.
  2. II. Imitative, inclined to imitate: homines imitabili natura, Vitr. 2, 1, 3.

ĭmĭtāmen, ĭnis, n. [imitor], imitation; abstr. and concr., a resemblance, likeness, imitation, image (Ovidian): somnia, quae veras aequent imitamine formas, Ov. M. 11, 626.
In plur.: artes, antiquae imitamina vitae, Ov. M. 4, 445: aetatis peragens imitamina nostrae, id. ib. 15, 200; id. F. 4, 211.

ĭmĭtāmentum, i, n. [imitor], imitation; abstr. and concr. (post-Aug.): simulacrum imitamenti Olympiaci Jovis, the statue, Amm. 22, 13, 1.
In plur.: tristitiae, acts in imitation of, Tac. A. 13, 4: veterum Romanorum, id. ib. 14, 57: opplevit omnia non simulacris neque imitamentis, sed luctu atque lamentis veris, Gell. 7, 5, 7.

ĭmĭtātĭo, ōnis, f. [imitor], imitation (class.; cf. aemulatio).

  1. I. In gen.: imitatio virtutis aemulatio dicitur, Cic. Tusc. 4, 8, 17; cf. Quint. 1, 2, 26: excellentium civium virtus imitatione digna, Cic. Phil. 14, 6, 17: imitatione tantam ingenii praestantiam consequi, id. Off. 3, 1, 1: ut ad imitationem sui vocet alios, id. Rep. 2, 42: periculosa exempli, id. Fl. 11, 24: antiquitatis, Quint. 11, 3, 10: nostrorum dictorum factorumque, id. 9, 2, 59: fori consiliorumque, id. 2, 4, 41 al.: in omni re vincit imitationem veritas, Cic. de Or. 3, 57, 215: nihil ostentationis aut imitationis afferre, id. 3, 12, 45: longe difficillima est imitationis imitatio, the copying of a copy, Plin. Ep. 4, 28, 3: certatim haec omnis imitatio lacessivit, ut, etc., Macr. S. 7, 13, 11.
    1. B. The faculty of imitation: ingenii signum in parvis praecipuum memoria est: … proximum imitatio, Quint. 1, 3, 1.
  2. II. In rhet. lang.
    1. A. Imitation of an orator: imitatio est, in qua impellimur cum diligenti ratione, ut aliquorum similes in dicendo velimus esse, Auct. Her. 1, 2, 3; cf. Cic. de Or. 2, 22 sq.; Quint. 10, 2.
    2. B. Imitation of a natural sound, onomatopœia, Auct. Her. 4, 31, 42.

ĭmĭtātīvus, a, um, adj. [imitor], representing by imitation, Diom. p. 479 P.

ĭmĭtātor, ōris, m. [imitor], an imitator, copyist, mimic (class.).

        1. (α) With gen.: permulti imitatores principum exsistunt, Cic. Leg. 3, 14, 31: Thucydidis, Quint. 10, 1, 74: Atticorum, id. ib. 115; 12, 10, 14: veterum facinorum, Cic. Vatin. 9, 22: Brutus erat stulti sapiens imitator, Ov. F. 2, 717: fulminis, id. M. 14, 618.
        2. (β) Absol.: natura fingit homines et creat imitatores et narratores facetos, Cic. de Or. 2, 54, 219: nec desilies imitator in artum, Hor. A. P. 134: o imitatores, servum pecus, id. Ep. 1, 19, 19.

ĭmĭtātōrĭus, a, um, adj. [imitator], secondary, imitative (opp. originale): peccatum, Aug. Cont. Jul. 6, 24.

ĭmĭtātrix, īcis, f. [imitator], she that imitates (rare but class.): boni (voluptas), Cic. Leg. 1, 17, 47: gloriae, id. Tusc. 3, 2, 4: avis imitatrix ac parasita, Plin. 10, 23, 33, § 68.

ĭmĭtātus, ūs, m. [imitor], an imitation, Aus. Per. Odyss. 14, 3.

ĭmĭto, āre, v. imitor fin.

ĭmĭtor, ātus, 1 (archaic inf. pres. imitarier, Plaut. Capt. 3, 1, 25; Lucr. 5, 1377), v. freq. a. dep. [root im-, cf. aemulus], to imitate.

  1. I. To represent, to express, copy, portray (class.): summum illum luctum penicillo, to portray, Cic. Or. 22, 74; cf.: oris (Coae Veneris) pulchritudo reliqui corporis imitandi spem auferebat, id. Off. 3, 2, 10: aut Ialysi aut Coae Veneris pulchritudinem, id. Or. 2, 5; id. Brut. 18, 70: chirographum, id. N. D. 3, 30, 74; id. Fam. 9, 20, 2: faber ungues Exprimet et molles imitabitur aere capillos, Hor. A. P. 33; cf.: argillā quidvis imitabitur udā, id. Ep. 2, 2, 8: hunc in persona lenonis, Cic. Rosc. Com. 7, 20: populi speciem et nomen, id. Rep. 3, 33: antiquitatem, id. Brut. 36, 137; cf.: heroum veteres casus fictosque luctus imitari atque adumbrare dicendo, id. de Or. 5, 47, 380: imitans, ut est mos, facta et dicta vivi, Suet. Vesp. 19: sine imitandorum carminum actu ludiones, not expressing by gesticulation, Liv. 7, 2, 4: gaudia falsa, Tib. 3, 6, 33; cf. maestitiam, Tac. A. 1, 24: quaecumque (pictura) imitata figuram est, Juv. 6, 341.
    Poet.: putre solum imitamur arando, i. e. to make loose or friable, Verg. G. 2, 204: robore duro Stipitibus ferrum sudibusque imitantur obustis, replace, substitute, supply the place of, id. A. 11, 894: pocula vitea fermento atque sorbis, id. G. 3, 380; cf.: diuturni mores consensu utentium comprobati legem imitantur, Just. Inst. 1, 2, 9.
  2. II. To imitate, to act like, copy after, seek to resemble, counterfeit something (so most freq.): imitabor nepam, Plaut. Cas. 2, 8, 7: imitabor ergo Aratum, qui magnis de rebus dicere exordiens, a Jove incipiendum putat, Cic. Rep. 1, 36; cf.: imitor Archytam, id. ib. 1, 38: Platonem, id. Ac. 1, 3, 10: aliquem imitando effingere atque exprimere, id. de Or. 2, 22, 90; cf.: quem (eloquentem) si imitari atque exprimere non possumus, id. Or. 5, 19: quem postea imitati sunt multi, aequavit nemo, Plin. 35, 11, 40, § 126: ipsi sibi imitandi fuerunt, Cic. Or. 53, 177: qui maxime imitandus, et solus imitandus est, Quint. 10, 2, 24; cf.: tu mihi maxime imitabilis, maxime imitandus videbaris, Plin. Ep. 7, 20, 4: noster ille amicus, dignus huic ad imitandum, Cic. Rep. 1, 1 Mos.: populi consuetudinem, id. ib. 2, 20: non dicam plura, ne, in quo te objurgem, id ipsum videar imitari, id. Fam. 3, 8, 6: in adeundis periculis consuetudo imitanda medicorum est, id. Off. 1, 24, 83: quod faciendum imitandumque est omnibus, ut, etc., id. Lael. 19, 70: factum praeclarum expositum ad imitandum, id. Phil. 2, 44, 114: in qua (sc. domo) sollicitas imitatur janua portas, resembles, Juv. 7, 42.
    Note:
        1. a. Act. form ĭmĭto, āre (anteclass.): si malos imitabo, Liv. Andr. ap. Non. 473, 22 (Fragm. Trag. v. 1 Rib.): tuum opus nemo imitare potest, Varr. ib. 21.
        2. b. ĭmĭtātus, a, um, in pass. signif.: imitata et efficta simulacra, Cic. Univ. 3, 6: cum sint alii veri affectus, alii ficti et imitati, Quint. 11, 3, 61: nec abest imitata voluptas, Ov. M. 9, 481; Avien. Fab. 5, 17.

īmĭtus, adv. [imus], at or from the bottom, = funditus (post-class.): fontes imitus ignes eructare, Gell. 17, 10, 13; 2, 20, 4: terra dehiscente imitus, App. M. 9, p. 233; Cassiod. Var. 3, 47.

immăcŭlābĭlis (inm-), e, adj. [inmaculo], that cannot be stained (late Lat.): conscientia, Aus. Grat. Act. ad Gratian. 27.

immăcŭlātus (inm-), a, um, adj. [inmaculo], unstained (poet. and late Lat.; syn.: integer, incorruptus): Romana tellus, Luc. 2, 736; Amm. 19, 2, 9; Lact. 6, 2, 13; Vulg. 1 Pet. 1, 20 al.

immăcŭlo (inm-), āre, v. a. [inmaculo], to stain (late Lat.), Firm. Math. 1, 2; 4, 16.

immădesco, dŭi, 3 (only in the perf.), v. inch. n. [in-madesco], to become wet or moist (poet. and in post-Aug. prose): credibile est, lacrimis immaduisse genas, Ov. Tr. 1, 9, 34; Stat. S. 3, 1, 73: cum terra a siccitate continua immaduit imbre, Plin. 17, 5, 3, § 39.

immădĭdo, āre, 1, v. a. [in-madidus], to moisten, wet, Ambros. Exc. Frat. 2, 12; id. ap. Luc. 7, § 20.

immāne, adv., v. immanis fin.

immănĕo (inm-), ēre, v. n. [in-maneo], to remain in (late Lat.): cur non possitcaelum levioribus immanere vaporibus? Aug. de Gen. ad lit. 2, 4 fin.

immănĭfestus (inm-), a, um, adj. [in-manifestus], not obvious, Ruf. Gr. de Metris, 2710 P.

immānis (inm-), e, adj. [i. e. in- and old Lat. mānus = bonus; kindr. with Sanscr. ma = metior, to measure; Lat. mānes, good spirits], monstrous in size, enormous, immense, huge, vast (class.).

  1. I. Lit. (usually of inanim. and abstr. things): corporum magnitudo, Caes. B. G. 4, 1, 9; cf.: simulacra immani magnitudine, id. ib. 6, 16, 4: immani corpore serpens, Lucr. 5, 33; 3, 987: ingens immanisque praeda, Cic. Verr. 2, 3, 46, § 110: pecunia, id. Rosc. Com. 8, 23: pocula, id. Phil. 2, 25, 63: immania ponti Aequora, Lucr. 4, 410: templa caeli, id. 5, 521: antrum, Verg. A. 6, 11; cf.: spelunca vasto hiatu, id. ib. 6, 237: barathrum, id. ib. 8, 245: tegumen leonis, id. ib. 7, 666: telum, id. ib. 11, 552 al.: magna atque immanis, Lucr. 4, 1163: cete, Verg. A. 5, 822: numerus annorum, Varr. R. R. 3, 1, 3; cf.: exercitus, Vell. 2, 51, 1: frequentia amicorum, id. 2, 59 fin.: geminos immani pondere caestus, Verg. A. 5, 401: vox, Quint. 11, 3, 32: ambitus redit immanis: numquam fuit par, Cic. Q. Fr. 2, 15, b, 4: dissensio civitatis, Vell. 2, 2, 1: studium loquendi, Ov. M. 5, 678: avaritia, Sall. J. 31, 12: vitium, Hor. S. 2, 4, 76: soloecismus, Gell. 15, 9, 3: impulsae praeceps inmane ruinae, the vast crash, Juv. 10, 107.
    Neutr. absol.: Immane quantum animi exarsere, Sall. H. Fragm. ap. Non. 127, 27 (2, 79 Dietsch); so, vino et lucernis Medus acinaces Immane quantum discrepat, how exceedingly, wonderfully, Hor. C. 1, 27, 6: civilis lapsu equi prostratus immane quantum suis pavoris et hostibus alacritatis indidit, Tac. H. 4, 34: quod matrimonium Aemiliano huic immane quanto fuit, App. Mag.; and in full: immane dictu est, quanti et quam multi ad Pompeium discesserint, Sall. Orat. ad Caes. 1.
  2. II. Trop., monstrous in character, frightful, inhuman, fierce, savage, wild (class.; syn.: ferus, immitis, barbarus, durus, saevus; opp. mansuetus, mitis): hostis in ceteris rebus nimis ferus et immanis, Cic. Verr. 2, 2, 21, § 51; cf.: nulla gens tam fera, nemo omnium tam immanis, cujus, etc., id. Tusc. 1, 13, 30: ex feris et immanibus mites reddidit et mansuetos, id. Inv. 1, 2, 2: ad humanitatem atque mansuetudinem revocavit animos hominum studiis bellandi jam immanes ac feros, id. Rep. 2, 14: belua (with fera), id. Ac. 2, 34, 108; id. N. D. 2, 64, 161; (with taetra), id. Tusc. 4, 20, 45; cf.: immanis et vasta belua, id. Rep. 2, 40: nihil ista immanius belua est, id. ib. 3, 33: janitor aulae, Cerberus, Hor. C. 3, 11, 15: ex hoc populo indomito, vel potius immani, etc., Cic. Rep. 1, 44: istius immanis atque importuna natura, id. Verr. 2, 1, 3, § 8: immanis, intolerandus, vesanus, Plaut. Trin. 4, 1, 7: immanis ac barbara consuetudo hominum immolandorum, Cic. Font. 10, 21: tantum facinus, tam immane (patris occidendi), id. Rosc. Am. 24, 68: coeptis effera Dido, Verg. A. 4, 642: orae, id. ib. 1, 616: Raeti, Hor. C. 4, 14, 15: Agathyrsi, Juv. 15, 125: Pyrrhus, id. 14, 162.
    Subst.: immānĭa, ium, n., frightful deeds or sayings: quamvis fabulosa et immania credebantur, stories however fabulous and frightful, Tac. A. 4, 11: dira atque inmania pati, Juv. 15, 104.
    Comp.: scelere ante alios immanior omnes, Verg. A. 1, 347.
    Sup.: voluptatem immanissimus quisque acerrime sequitur, Cic. Part. Or. 25, 90.
    Hence, adv. in two forms, im-māne and immānĭter (not ante-Aug.).
      1. 1. (Acc. to I.) Monstrously, immoderately, excessively: immaniter clamare, Gell. 1, 26, 8.
        More freq.,
      2. 2. (Acc. to II.) Frightfully, dreadfully, fiercely, savagely, wildly.
          1. (α) Form immane: leo hians immane, Verg. A. 10, 726: sonat fluctus per saxa, id. G. 3, 239; cf.: fremant torrentes, Claud. Cons. Mall. Theod. 237: spirans rapta securi, Verg. A. 7, 510.
          2. (β) Form immaniter: leones per ea loca saevientes immaniter, Amm. 18, 7: perdite et immaniter vivere, Aug. Conf. 10, 37.
        1. b. Comp.: immanius efferascunt, Amm. 18, 7.

immānĭtas, ātis, f. [immanis].

  1. I. Monstrous size, hugeness, vastness, excess (very rare, but class.): serpens inusitatae immanitatis, Gell. 6, 3, 1: vitiorum, Cic. Cael. 6, 14: frigoris, Just. 2, 1.
  2. II. Monstrousness, enormity, heinousness, savageness, fierceness, cruelty, barbarism (so most freq.): ista in figura hominis feritas et immanitas beluae, Cic. Off. 3, 6, 32: feritas quaedam atque agrestis immanitas, id. Div. 1, 29, 60; cf.: multas esse gentes sic immanitate efferatas ut, etc., id. N. D. 1, 23, 62: omni diritate atque immanitate taeterrimus, id. Vatin. 3, 9: inter feras satius est aetatem degere, quam in tanta immanitate versari, in such barbarism, id. Rosc. Am. 52, 150: asperitas et immanitas naturae, id. Lael. 23, 87: morum immanitate vastissimas vincit beluas, id. Rep. 2, 26: in animo, stupor in corpore, id. Tusc. 3, 6, 12; cf.: temperantiam immanitas in voluptatibus aspernandis imitatur, id. Part. 23, 81: M. Antonii tanta est non insolentia (nam id quidem vulgare vitium est), sed immanitas, non modo ut, etc., id. Fam. 10, 1, 1: tanti facinoris immanitas, id. Cat. 1, 6, 14: parricidii, Quint. 9, 2, 53: priorum temporum, Plin. Pan. 47, 1: ista verborum, Cic. Fin. 4, 9 fin. (v. Madv. ad h. l.).

immānĭter, adv., v. immanis fin.

immansuētus (inm-), a, um, adj. [in-mansuetus], untamed, wild, savage (poet. and in post-Aug. prose): ille ferox immansuetusque, Ov. M. 4, 237: Cyclops, id. ib. 14, 249: at tu (Borea), de rapidis immansuetissime ventis, id. H. 18, 37: trucem atque immansuetum bovem caedimus, Sen. de Ira, 1, 15: ingenium immansuetum ferumque, Ov. M. 15, 85: quid immansuetius? Sen. Cons. ad Helv. 6.

immarcescĭbĭlis (inm-), e, adj. [inmarcesco], unfading (post-class.): flos, Tert. Cor. Mil. 15: corona, Paul. Nol. Carm. 15.

immastĭcātus, a, um [in-mastico], not chewed, not masticated, Cael. Aur. Tard. 3, 3, 46.

immātūrē, adv., v. immaturus fin.

immātūrĭtas (inm-), ātis, f. [immaturus].

  1. I. Unripeness, immatureness: sponsarum, Suet. Aug. 34.
  2. * II. Untimely haste, over-eagerness: quid haec festinatio, quid haec immaturitas tanta significat? Cic. Quint. 26, 82.

immātūrus (inm-), a, um, adj. [inmaturus], untimely, before the season, unripe, immature (class.).

  1. I. Lit., of plants and fruits: pira, Cels. 2, 30: frons, Quint. 12, 6, 2: amomis, Plin. 12, 13, 28, § 49.
  2. II. Transf., of other things: vomica, Plaut. Pers. 2, 5, 14: infans immaturus est editus, Suet. Aug. 63: puellae, i. e. not yet marriageable, id. Tib. 61: virgo, Dig. 47, 10, 25: sponsa, ib. 24, 1, 32, § 27: mors, untimely, premature, Cic. Phil. 2, 46, 119; cf. id. Cat. 4, 2, 3; Quint. 10, 1, 89; Plin. Ep. 5, 5, 4: interitus C. Gracchi, Cic. Brut. 33, 125: obitus, Suet. Calig. 8: iter mortis, Prop. 3, 7, 2: funus, Quint. 6 praef. § 3; cf.: filius obiit, Hor. S. 2, 8, 59: puella, early dead, Prop. 4 (5), 11, 17: ossa, Tib. 2, 6, 29; Quint. 11, 1, 32: consilium, Liv. 22, 38, 11; Suet. Aug. 8: abi hinc cum inmaturo amore ad sponsum, unseasonable, Liv. 1, 26, 4.
    Adv.: immātūrē, untimely, immaturely, Col. 11, 2, 3; Vell. 2, 116; Sen. Suas. 1 fin.
    Comp.,
    App. M. 6, p. 180.

immĕdĭcābĭlis (inm-), e, adj. [inmedicabilis], incurable (poet.).

  1. I. Lit.: vulnus, Ov. M. 1, 190; 10, 189: telum, the wound of which is incurable, Verg. A. 12, 858.
  2. II. Trop.: ira, Sil. 1, 147; 14, 292.

immĕdĭcātus (inm-), a, um, adj. [in-medicor], painted: os, App. Mag. p. 323, 12: aegritudo, Hilar. Trin. 6, 3.

immĕdĭtātē, adv., v. the foll. art.

immĕdĭtātus (inm-), a, um, adj. [inmeditatus], unstudied, unpremeditated, artless, natural (post-class.): sonores animalium, App. Flor. p. 357, 41: incessus, id. Met. 2, p. 115, 25.
Adv.: immĕdĭtātē, without premeditation, Gell. praef. § 10.

* immēio (inm-), ĕre, v. n. [in-meio], to make water into; transf., in mal. part.: patriciae vulvae, Pers. 6, 73.

immĕmor (inm-), ŏris (ante-class. in the nom. sing. immemoris, Caecil. ap. Prisc. pp. 699 and 772 P.; Com. Fragm. v. 31 Rib.; abl. immemori, Sen. Ben. 7, 3, 2; Cat. 64, 123; 248; al. immemore, Front. Ep. ad M. Caes. 3, 3), adj. [in-memor], unmindful, not thinking, forgetful, regardless, negligent of a thing.

  1. I. Lit. (freq. and class.); constr. usually with gen.; less freq. absol. or with an inf.
          1. (α) With gen.: adeone immemor rerum a me gestarum esse videor? Cic. Sull. 30, 83: hesternorum immemores, acta pueritiae recordari, Quint. 11, 2, 6: beneficii, Ter. And. 1, 1, 17: ne me immemorem mandati tui putares, Cic. Att. 5, 16, 1: istius mandati tui, id. ib. 4, 6, 3: hujus rei, id. Phil. 2, 22, 54: nec erat (L. Gellius) Romanarum rerum immemor, i. e. he was not ignorant of Roman history, id. Brut. 47, 174: venator tenerae conjugis immemor, Hor. C. 1, 1, 26: immemor in testando nepotis, Liv. 1, 34, 3: omnium immemor difficultatum, id. 9, 31, 14: praedae, Tac. A. 14, 36: sepulcri, Hor. C. 2, 18, 18: herbarum (juvenca), Verg. E. 8, 2: graminis (cervus), Hor. C. 1, 15, 30; cf.: qua cibi qua quietis inmemor nox traducta est, Liv. 9, 3, 4: salutis immemores, Curt. 7, 9.
          2. (β) Absol.: magna haec immemoris ingenii signa, Cic. Brut. 60, 218: immemori discedens pectore conjux, unfeeling, Cat. 64, 123: mente, id. ib. 249: possimne ingratus et immemor esse? Ov. M. 14, 173; 10, 682; 15, 122; Cat. 30, 1.
          3. (γ) With inf.: nihili est, suum Qui officium facere immemor est, nisi adeo monitus, Plaut. Ps. 4, 7, 3; and with acc. and inf.: immemor, Chaeream Cassium nominari, never thinking, not considering, Suet. Calig. 57.
  2. II. Transf., that causes forgetfulness, a poet. epithet of Lethe, Stat. S. 5, 2, 96; Sil. 16, 478; Sen. Herc. Oet. 936.

immĕmŏrābĭlis (inm-), e, adj. [in-memorabilis] (ante-class.).

  1. I. Pass., unmentionable, indescribable = ἀδιήγητος: spurcidioi versus immemorabiles, i. e. unworthy to be mentioned, Plaut. Capt. prol. 56: spatium, Lucr. 6, 488.
  2. * II. Act., that will not tell any thing, speechless, silent: anus, Plaut. Cist. 2, 2, 3.

immĕmŏrātĭo (inm-), ōnis, f. [immemor], unmindfulness, forgetfulness (late Lat.): dei, Vulg. Sap. 14, 26.

immĕmŏrātus (inm-), a, um, adj. [in-memoratus], unmentioned, not related (poet.): juvat immemorata ferentem Ingenuis oculisque legi manibusque teneri, not yet related, new, Hor. Ep. 1, 19, 33: nec tu jam metris meis immemoratus eris, unsung, Aus. Parent. 20.

immĕmŏrĭa (inm-), ae, f. [in-memoria], unmindfulness, forgetfulness (= oblivio; post-class.): cum reversus locum thesauri immemoriā non repeteret, Dig. 41, 2, 44.

immĕmŏris, e, v. immemor init.

immendo, āvi, ātum, 1, v. a. [in-mendum], to involve in a fault, implicate: quos non emendamus, sed nos potius immendamus, Aug. Cont. Mendac, 3, 6.

immensĭtas (inm-), ātis, f. [immensus], immeasurableness, immensity (Ciceron.): latitudinum, longitudinum, Cic. N. D. 1, 20, 54: immensitates camporum, id. ib. 2, 39, 98.

immensūrābĭlis (inm-), e, adj., immeasurable (late Lat.): mensura, Claud. Mam. de Stat An. 2, 4; Hier. Eph. 4, 7.

immensūrātus (inm-), a, um, adj., not measured (late Lat.), Salv. adv. Avar. 1, 11.

immensus (inm-), a, um, adj. [inmensus], immeasurable, boundless, endless, vast, immense (freq. and class.; syn.: infinitus, ingens, interminatus).

  1. I. Adj.
    1. A. Lit.: si immensam et interminatam in omnes partes magnitudinem regionum videretis, Cic. N. D. 1, 20, 54: aëra deum statuit eumque gigni esseque immensum et infinitum, id. ib. 1, 10, 26: ex ingenti quodam oratorem immensoque campo in exiguum sane gyrum compellitis, id. de Or. 3, 19, 70: in mari immenso vehi, id. Tusc. 1, 30, 73: domus, Ov. F. 6, 640: mons, Plin. 4, 13, 27, § 96: via, Ov. P. 3, 3, 78: fines ingenii, Cic. de Or. 1, 49, 214: series laborum, Ov. H. 9, 5: jacuitque per antrum Immensus, Verg. A. 3, 632; cf.: omnis eorum juventus infinita numero, immensa corporibus, Vell. 2, 106, 1: argenti pondus et auri, Cic. Rep. 1, 17; Hor. S. 1, 1, 41: pretiis emere, Suet. Calig. 39: observata sunt haec tempore immenso, Cic. Div. 1, 7, 12: nox, Ov. Tr. 4, 3, 25.
    2. B. Trop., vast, measureless, boundless: morae, Ov. H. 1, 82: fletus, id. M. 10, 136: immensa vorago aut gurges vitiorum, Cic. Verr. 2, 3, 9, § 23: immensae, infinitae, immoderatae cupiditates, Auct. Her. 2, 22, 34: sitis cruoris, Ov. M. 13, 768: difficultas, Plin. 28, 1, 2, § 4: differentia, id. 36, 5, 4, § 20: fervet immensusque ruit profundo Pindarus ore, fathomless (the fig. being taken from a river), Hor. C. 4, 2, 7: immensum est, erratas dicere terras, there is no end of recounting, Ov. F. 4, 573; cf.: quod persequi immensum est, Plin. 8, 28, 42, § 102.
      Sup. (very rare): immensissimae voluptates, Spart. Hadr. 19.
  2. II. Absol.
    1. A. Subst.: immensum, i, n., a boundless extent, immense size, boundlessness, immensity (rare; not in Cic.): extra Processit longe flammantia moenia mundi, Atque omne immensum peragravit mente animoque, Lucr. 1, 74; cf. id. 1, 957: loci, Liv. 5, 37, 5: per immensum ventis discordibus actus, Ov. M. 4, 620: proruta per immensum aedificia, over a vast extent, Tac. A. 15, 40: aliquid mercari immenso, at an enormous price, Plin. 9, 40, 64, § 138: mons saxeus in immensum editus, Sall. J. 92, 5: ardet in immensum geminatis ignibus Aetne, Ov. M. 2, 220: ad immensum aliquid augere, Liv. 29, 25, 3: aliquid immenso plus laudare, immoderately, Plin. 20, 9, 36, § 92.
    2. B. Adv.: immensum, without end, exceedingly, immensely (not freq. till after the Aug. per.): creverat immensum, Ov. F. 5, 537: immensum attolli, Tac. A. 4, 40: vigere, id. ib. 3, 30: luxus immensum proruperat, id. ib. 3, 52: immensum quantum hinc Oceano, illinc Hiberico mari conprimentibus, exceedingly, Plin. 4, 20, 34, § 110; 16, 36, 66, § 172.

immĕo (inm-), āre, v. n. [in-meo], to go into, to enter (post-Aug.): delphini inmeantes Nilo, Plin. 8, 25, 38, § 91: cisternis (aqua), Pall. 1, 17: inmeans spiritus, Plin. 11, 39, 92, § 226.

immĕrens (inm-), entis (in tmesi: inque merentes, Lucr. 2, 1104), adj. [inmereo], undeserving, not meriting, innocent (poet. and in post-Aug. prose; cf. indignus): triste lignum, caducum In domini caput immerentis, Hor. C. 2, 13, 11; id. Epod. 6, 1; 7, 19; Suet. Tit. 10: quaedam immerentia, innocent, harmless things, Val. Max. 9, 12, 8: inscitum efferre injuriam tibi immerenti, Ter. Hec. 5, 1, 14.
Subst.: im-mĕrens, entis, m., one who is innocent, does not deserve any thing: male mereri de inmerenti inscitiast, Plaut. Curc. 1, 3, 29.
Adv.: immĕrenter (inm-), undeservedly: a Philippo rege temulento immerenter damnata, Val. Max. 6, 2, ext. 1.

A maximum of 100 entries are shown.